Τα επτά βήματα για την αντισεισμική θωράκιση των ακινήτων

Στα σχέδια της κυβέρνησης, η οποία προτίθεται άμεσα να προχωρήσει σε σχετική νομοθετική ρύθμιση βρίσκεται πρόγραμμα για τη στατική αναβάθμιση των ιδιωτικών κτιρίων με οικονομικά κίνητρα στα πρότυπα του «Εξοικονομώ κατ΄οίκον», όπως είχε ήδη γράψει το «Έθνος της Κυριακής».

Παράλληλα το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) που έχει υποβάλει και τη σχετική πρόταση επισημαίνει και την ανάγκη άμεσης σύνδεσης των δύο προγραμμάτων.

«Το μέτρο να δοθούν μόνιμα οικονομικά κίνητρα για την ενίσχυση ιδιωτικών κτιρίων, βρίσκεται ήδη σε προσχέδιο, που έχει ετοιμάσει η κυβέρνηση και θα προωθηθεί νομοθετικά άμεσα, ενώ έχει ωριμάσει στο υπουργείο Υποδομών η διαπίστωση ότι είναι αναγκαίο τόσο το Μητρώο Υποδομών, όσο και ο κατά το δυνατόν αντικειμενικός προγραμματισμός των έργων».

Αυτά επεσήμανε ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Γιώργος Στασινός ανοίγοντας τις εργασίες του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Αντισεισμικής Μηχανικής & Τεχνικής Σεισμολογίας, που συνδιοργανώνουν το Ελληνικό Τμήμα Αντισεισμικής Μηχανικής (ΕΤΑΜ) και το ΤΕΕ.

Επανάφερε επίσης το ζήτημα της δημιουργίας Μητρώου Υποδομών, καθώς – όπως επανέλαβε – «Σήμερα κανείς δεν γνωρίζει πραγματικά στοιχεία για τη συντήρηση των υποδομών. Δεν υπάρχει τις περισσότερες φορές τακτική συντήρηση. Δεν γνωρίζουμε πότε έχει συντηρηθεί μια γέφυρα για παράδειγμα. Το είδαμε και πάλι στην Καβάλα, στην Κρήτη και αλλού τους τελευταίους μήνες. Δεν υπάρχει προγραμματισμός. Δεν υπάρχει τακτικός προληπτικός έλεγχος της στατικότητας, της αντοχής τους» υπογράμμισε ο κ. Στασινός.

Ο κ. Στασινός παρουσίασε δέσμη επτά μέτρων με στόχο τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου πρόληψης των επιπτώσεων του σεισμού, αναβάθμισης του κτιριοδομικού πλούτου, της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας και της ασφάλειας του αστικού περιβάλλοντος.

«Τα συγκεκριμένα μέτρα δεν περιορίζονται στην αντισεισμική προστασία κτιρίων αλλά καλύπτουν όλα τα δομήματα; μνημεία, γέφυρες και τεχνικά έργα, φράγματα και άλλα πολλά» σημείωσε προσθέτοντας ότι έχουν ήδη κατατεθεί στην Πολιτεία, προς την προηγούμενη και τη σημερινή κυβέρνηση, με ολοκληρωμένη οικονομική, τεχνική, και νομοθετική τεκμηρίωση.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο πρόεδρος του ΤΕΕ, σημείωσε πως το Συνέδριο συμπίπτει χρονικά με την επέτειο των είκοσι ετών από τον καταστροφικό σεισμό της Αθήνας και υπογράμμισε πως οι σημερινοί Έλληνες πολίτες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες από άποψη προσδόκιμου ζωής: σε αυτούς που κατοικούν σε κτήρια που χτίστηκαν μετά το 1995, ή έστω το 1985, για τα οποία υπήρξαν νομοθετικές αντισεισμικές πρόνοιες και κανονισμοί και σε αυτούς των οποίων οι κατοικίες κατασκευάστηκαν πρωτύτερα.

Αναλυτικά τα επτά μέτρα που έχει ήδη προτείνει το ΤΕΕ είναι:

Έλεγχος όλων των δημοσίων κτιρίων με άμεσο πρωτοβάθμιο προσεισμικό έλεγχο δομικής τρωτότητας: Ενώ θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος για το σύνολο των δημοσίων κτιρίων, μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιηθεί για λιγότερο από το 25% των δημοσίων κτιρίων. Το μοναδικό θετικό είναι ότι έχουν ελεγχθεί όλες οι σχολικές μονάδες που κατασκευάστηκαν μέχρι το 1959, περίοδο κατά την οποία δεν υπήρχε κανένας αντισεισμικός κανονισμός. Είναι αναγκαίο όμως, να γίνουν έλεγχοι άμεσα για σχολεία, νοσοκομεία και γενικά χώρους συνάθροισης κοινού που κατασκευάστηκαν μέχρι το 1985, χρονική στιγμή που αρχίζει να εφαρμόζεται ο αντισεισμικός κανονισμός. Το ΤΕΕ έχει καταθέσει συγκεκριμένο σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο η Πολιτεία με τη συνδρομή του μπορεί να ελέγξει το σύνολο των δημοσίων κτιρίων μέσα σε ένα εξάμηνο.

Ταυτότητα Κτιρίου και προσεισμικός έλεγχος ιδιωτικών κτιρίων. Για τα ιδιωτικά κτίρια, η λύση του αναγκαίου ελέγχου μπορεί να έρθει μέσα από την Ταυτότητα Κτιρίου. Ο θεσμός προβλέπεται ήδη σε πολλούς νόμους και θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, σημείωσε ο κ. Στασινός. «Είναι αναγκαίο μέσα από την Ηλεκτρονική, πλέον, Ταυτότητα Κτιρίου, να γίνει αντίστοιχος προσεισμικός έλεγχος δομικής τρωτότητας». Στόχος είναι να αποκτήσει η Πολιτεία και οι ιδιοκτήτες ακινήτων πραγματική και ρεαλιστική εικόνα της κατάστασης των οικοδομών. Προτεραιότητα προτείνεται να δοθεί σε όσα κτίρια έχουν κατασκευαστεί με προηγούμενους αντισεισμικούς κανονισμούς – ή χωρίς καθόλου αντισεισμικές προδιαγραφές. Ο έλεγχος πρέπει να ξεκινήσει από το 1985 μέχρι το 1995 και κατόπιν μέχρι σήμερα. Με συγκεκριμένο, δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα, που θα αναλάβει συγκεκριμένος δημόσιος φορέας να παρακολουθεί και να ενημερώνει. «Οφείλουμε» – σύμφωνα με τον κ. Στασινό – «να δώσουμε ιδιαιτέρως την προσοχή μας σε μη εμφανείς ζημιές και σε σοβαρές βλάβες χωρίς κατάρρευση».

Μόνιμα οικονομικά κίνητρα για την ενίσχυση ιδιωτικών κτιρίων που διατρέχουν κίνδυνο βλαβών από σεισμό. Το ΤΕΕ προτείνει κατά το πρότυπο της Ιταλίας να εφαρμοστεί έκπτωση φόρου 50% για τις δαπάνες επεμβάσεων με συγκεκριμένο μέγιστο φορολογικό όφελος – στην Ιταλία το όριο είναι 96.000 ευρώ ανά κτήριο. Δεδομένων των δημοσιονομικών περιορισμών, ακόμη και ένα ποσοστό 40% θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρό κίνητρο. Αυτή η πρόταση του ΤΕΕ περιλαμβάνεται σε κυβερνητικό προσχέδιο νόμου για να προωθηθεί άμεσα η εφαρμογή της, είπε ο Γ. Στασινός.

Σύνδεση προγραμμάτων σεισμικής ενίσχυσης και ενεργειακής εξοικονόμησης. «Δεν μπορούμε να ανακαινίζουμε κτίρια που δεν έχουμε εξετάσει τη δομική τους τρωτότητα. Δεν μπορούμε να δίνουμε δημόσιο χρήμα και κοινοτικά κονδύλια σε κτίρια που δεν ξέρουμε αν θα αντέξουν έναν σεισμό αύριο», είπε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ και συμπλήρωσε: «Ζήτησα να συνδεθεί και το Εξοικονομώ κατ’ οίκον και όλα τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας με ελέγχους και εργασίες στατικής επάρκειας. Πρέπει όλα τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων που ενισχύουν αποκατάσταση ή ανακαίνιση κτιρίων να προβλέπουν τις δαπάνες που χρειάζονται για τη σεισμική τους θωράκιση».

Ανακατασκευή κενών, παλαιών και διατηρητέων κτιρίων. Η πρόταση αφορά ειδικά σε κενά κτίρια ή παλαιά ή διατηρητέα, που έχουν αυξηθεί ιδίως στα κέντρα των πόλεων τα τελευταία χρόνια. Οφείλουμε να προχωρήσουμε σε ανακατασκευή τους. Διαχωρίζουμε την έννοια της ανακατασκευής από την αποκατάσταση. Αποκατάσταση, στα περισσότερα από αυτά, με τον τρόπο και τα υλικά της αρχικής τους μορφής είναι πολλές φορές αδύνατον ή εξαιρετικά κοστοβόρο να γίνει. Μπορεί όμως να γίνει ανακατασκευή, σε μορφή εξαιρετικά κοντινή και συμβατή με την αρχική τους τυπολογία και μορφή, με νέες εφαρμόσιμες λύσεις και σύγχρονες μεθόδους και υλικά. Γνωρίζω ότι αυτό πιθανόν να δημιουργεί αντιδράσεις αλλά είναι απαραίτητο για την ασφάλεια του αστικού μας περιβάλλοντος.

Ειδικά για τα εγκαταλελειμμένα κτίρια και κενά κτίρια, ο τρόπος υλοποίησης τέτοιων παρεμβάσεων θα μπορούσε να περνά μέσα από τους δήμους, αρκεί να τους δοθούν τα θεσμικά εργαλεία. «Προτείνουμε να καθιερωθεί μηχανισμός μέσω του οποίου θα επιτρέπεται, σε τέτοιες περιπτώσεις, ο δήμος να αναλάβει ένα κτίριο, να το παραχωρήσει σε ενδιαφερόμενο ιδιώτη που θα κάνει τις απαραίτητες εργασίες, θα το εκμεταλλευτεί για μια περίοδο και εν συνεχεία θα επιστρέψει στον νόμιμο ιδιοκτήτη του αποκατεστημένο – ή στο δημόσιο, αν είναι αγνώστου ιδιοκτήτη».

Ψηφιακή Τράπεζας Γης και μηχανισμός ανακατασκευής των προσόψεων διατηρητέων κτηρίων.

«Ειδικά για τα πολλά διατηρητέα που χρήζουν εργασιών», τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, «έχω προτείνει συγκεκριμένο μηχανισμό ανακατασκευής των προσόψεων, τόσο για λόγους αισθητικής όσο και ασφάλειας, με χρηματοδότηση μέσα από τη λειτουργία της Ψηφιακής Τράπεζας Γης, που αναμένω το κράτος επιτέλους να προχωρήσει».

Ηλεκτρονικό Μητρώο Έργων Υποδομής. «Η αντισεισμική θωράκιση των δημόσιων υποδομών αποτελεί το πιο κρίσιμο θέμα ίσως, αυτό που προκαλεί περισσότερο το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, όταν το Κράτος αστοχεί». Τόνισε ότι είναι άμεση ανάγκη η δημιουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Έργων Υποδομής για την καταγραφή και συντήρησή τους, τον προγραμματισμό των εργασιών και το ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων, σημειώνοντας ότι «νομίζω ότι πλέον έχει ωριμάσει και στο αρμόδιο Υπουργείο Υποδομών η διαπίστωση ότι είναι αναγκαίο τόσο το μητρώο όσο και ο κατά το δυνατόν αντικειμενικός προγραμματισμός των εργασιών».

Προσέθεσε μάλιστα ότι «σήμερα δεν υπάρχει ούτε μητρώο υποδομών, ούτε μητρώο συντήρησης και κανείς δεν ξέρει ποιος έχει την ευθύνη για κάθε έργο. Έτσι οι ευθύνες συγχέονται και διαχέονται, όπως συμβαίνει σε πολλά πράγματα σε αυτή τη χώρα. Και αυτό δεν αφορά μόνο τον αντισεισμικό έλεγχο. Αφορά το σύνολο των παραγόντων που πρέπει να ελέγχονται και που διασφαλίζουν την ανθεκτικότητα των κατασκευών. Ιδίως λόγω της κλιματικής αλλαγής και των καιρικών φαινομένων που τη συνοδεύουν».

Απευθύνοντας χαιρετισμό στο συνέδριο, ο Αναστάσιος Σέξτος Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος Αντισεισμικής Μηχανικής σημείωσε ότι «Τα ανοικτά ζητήματα είναι πολλά αλλά το επίπεδο της κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού παραμένει πολύ υψηλό και διεθνώς αναγνωρισμένο. Είναι, η κατάλληλη στιγμή για να αναδείξουμε την πρόοδο που έχει συντελεστεί και να ενθαρρύνουμε την περαιτέρω συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων».

Στη σημασία της εφαρμογής πολιτικών και προγραμμάτων ώστε η ενίσχυση των δομοστατικών κατασκευών να προηγείται των έργων ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, λέγοντας ότι «η ασφάλεια των πολιτών είναι μεγαλύτερης σημασίας από τις ενεργειακές δαπάνες» αναφέρθηκε ο Στέλιος Αχνιώτης Πρόεδρος του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου.

«Πλέον υπάρχουν άμεσες δυνατότητες με διαχειρίσιμο κόστος, για την εφαρμογή μέτρων σεισμικής θωράκισης των κτιρίων, ώστε να ενισχυθεί η ασφάλεια υφιστάμενων και νέων κτιρίων και να προλάβουμε τις καταστροφές» τόνισε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας, Βασίλης Μπαρδάκης.

Πηγή: ethnos.gr