Σαρηγιάννης: Προτείνει ένα rapid ή self-test την εβδομάδα και για εμβολιασμένους – “Καμπανάκι” για νέα άνοδο των κρουσμάτων
Ο καθηγητής Δημοσθένης Σαρηγιάννης και η ομάδα του αποκωδικοποιούν καθημερινά για το enikos.gr την ημερήσια επιδημιολογική έκθεση του ΕΟΔΥ, παραθέτοντας τις εκτιμήσεις τους για την πορεία της πανδημίας του κορονοϊού στη χώρα:
Την προηγουμένη Πέμπτη και Παρασκευή, παρατηρήθηκε πολύ έντονη αύξηση, την οποία αναμέναμε χθες, και που αντικατοπτρίζεται και από τον ημερήσιο αριθμό των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών), ο οποίος ξεπέρασε τα 6700 (6756). Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιβράδυνση που παρατηρούνταν τις προηγούμενες ημέρες, οφείλονταν στο συνδυασμό των επιπέδων ανοσίας του πληθυσμού (επίκτητη και φυσική) και στον πολύ μεγάλο αριθμό των τεστ συνολικά (μοριακά και rapid), αλλά και των self- test που πραγματοποιούνται καθημερινά, των οποίων ο αριθμός έχει φθάσει σε ημερήσια βάση τις 700.000.
Αυτό είναι πρακτικά ισοδύναμο με το στόχο που είχαμε όταν ζητούσαμε την αύξηση των self-test στις 600.000 (συν επιπλέον τα τεστ του ΕΟΔΥ σε ημερήσια βάση), και που θα συντελέσει σε διαχειρίσιμη επιδημιολογική εικόνα στους επόμενους μήνες. Όσον αφορά τη διαμόρφωση της ανοσίας, αξίζει να επισημανθεί ότι η επιτάχυνση των νέων εμβολιασμών είναι θετική εξέλιξη, και εάν τηρηθούν τα υπάρχοντα μέτρα, διαμορφώνονται θετικές προοπτικές καθώς οδεύουμε προς το τέλος του έτους. Αντίστοιχα όμως, θα πρέπει να εξασφαλιστεί η διατήρηση της ανοσίας στους ήδη εμβολιασμένους που έχουν παρέλθει το εξάμηνο εμβολιασμού και της δεύτερης δόσης με τη χορήγηση της τρίτης δόσης, έτσι ώστε να μην αντισταθμιστούν οι νέοι εμβολιασμοί, από άτομα στα οποία θα έχει παρέλθει η ανοσία.
Εντούτοις, για την παρατηρούμενη αύξηση των τελευταίων ημερών, εικάζεται ότι οι λόγοι που συντέλεσαν σε αυτό είναι ο ακόλουθος συνδυασμός παραμέτρων:
- τα μέτρα που ελήφθησαν δεν τηρούνται επαρκώς,
- από πρόσφατες ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ, γνωστοποιήθηκε ότι σημαντικό ποσοστό των κρουσμάτων (~40%) είναι εμβολιασμένοι. Αυτό είναι απόρροια της μη πλήρους κάλυψης που παρέχουν τα εμβόλια απέναντι στην απλή νόσηση (η οποία κυμαίνεται ανάλογα με τον τύπο του εμβολίου) και του χάρτη των επιτρεπτών δραστηριοτήτων που έχουν οι εμβολιασμένοι, οι οποίοι συντελούν στη μεταξύ τους μετάδοση. Με βάση αυτό, θα ήταν σημαντικό μέτρο ανάσχεσης η υποχρεωτική πραγματοποίηση ενός rapid ή self–test την εβδομάδα και από εμβολιασμένους πολίτες.
- πιθανώς αρχίζει να γίνεται πιο έντονη η επίδραση της απώλειας της ανοσίας από ήδη εμβολιασμένους στους οποίους έχει παρέλθει το εξάμηνο από το δεύτερο εμβολιασμό. Αυτή η παράμετρος, θα αποδειχθεί καθοριστική για την αποκλιμάκωση που προβλέπουμε μετά τις αρχές Δεκεμβρίου, και πιθανότατα να δημιουργηθεί επόμενο κύμα ή παράταση του ιδίου, στην περίπτωση που δεν προχωρήσουν οι αναμνηστικές δόσεις κι αρχίσει να υποχωρεί ξανά το τείχος ανοσίας που έχει ήδη δημιουργηθεί.
Επίσης, με δεδομένη την πτώση της θερμοκρασίας των επομένων ημερών και στις επόμενες 2 εβδομάδες αναμένεται ξανά ήπια άνοδος των κρουσμάτων, οπότε καλό θα ήταν να υπάρξει έλεγχος στις διαπεριφερειακές μετακινήσεις, με έλεγχο είτε του πιστοποιητικού εμβολιασμού ή δηλωμένου rapid-test ή πιστοποιητικού νόσησης τους τελευταίους 6 μήνες, στα διόδια και στις εξόδους των πόλεων, έτσι ώστε να μειώνονται όσο το δυνατόν περισσότερο οι πιθανότητες μετάδοσης του ιού μεταξύ των όμορων περιφερειών. Επίσης σε περιοχές όπως οι τρεις παραπάνω η Κοζάνη που εμφανίζουν συνεχή και ταχεία αύξηση της διασποράς του SARS-CoV-2 στην κοινότητα θα ήταν καλό να επιβληθεί αυστηρότερη τήρηση των μέτρων προστασίας με υποχρεωτική τήρηση της απόστασης των 2 μέτρων και χρήση της μάσκας (ΚΝ94, ΚΝ95 ή διπλή μάσκα) παντού.
Με βάση τη συνολικότερη πορεία των τελευταίων ημερών όπως αυτή αποτυπώνεται στο Σχήμα 58 (πραγματικός αριθμός αναπαραγωγής Rt ανά περιοχή), φαίνεται ότι από τις περιοχές της Κρήτης την πιο έντονη ανοδική τάση την έχουν το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, ενώ με δεδομένη την κινητικότητα εντός της Κρήτης, υπάρχει ο κίνδυνος αντίστοιχη εικόνα να διαμορφωθεί στην πορεία και σε Χανιά και Λασίθι.
Σε αυτές τις περιοχές (και ιδιαίτερα σε αυτές που εμφανίζουν έντονη ανοδική πορεία) συνιστούμε κινητοποίηση κλιμακίων του ΕΟΔΥ για αυξημένους ελέγχους με rapid test και καλή ιχνηλάτηση επαφών των θετικών περιπτώσεων, εντατικοποίηση των ελέγχων σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων που ισχύουν σήμερα και λήψη ή επιμήκυνση της ισχύος περιοριστικών της διασποράς μέτρων.
Προσοχή χρειάζεται ξανά στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη, όπου παρατηρείται ξανά ανοδική πορεία, συνεχίζει να υπάρχει σημαντική διασπορά και βέβαια δημιουργεί έντονη ανησυχία ιδιαίτερα σε σχέση με την έντονη πίεση που ασκείται στο ΕΣΥ σχετικά με τη διαθεσιμότητα κλινών ΜΕΘ για ασθενείς με COVID-19. Η εντατικοποίηση των ελέγχων σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων στην Αθήνα (για τους λόγους που αναφέραμε), στη Θεσσαλονίκη και γενικότερα τη Β. Ελλάδα είναι απαραίτητη.
Με δεδομένα τα υπάρχοντα ανοίγματα οικονομικών δραστηριοτήτων, την παρουσία των μεταλλάξεων και τις μετακινήσεις πληθυσμού είναι ακόμα πιο σημαντική η τήρηση των μέτρων, με κυριότερη την ορθή και μαζική εφαρμογή των self-test, με ταυτόχρονη αύξηση της ιχνηλασίας των επαφών των ανιχνευθέντων ως θετικοί και καραντίνα 14 ημερών για τους συμπολίτες μας που θα επιβεβαιωθεί ότι είναι θετικοί στην μόλυνση με SARS-CoV-2 ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικοί.
Η σημασία και η αποτελεσματικότητα του αυξημένου αριθμού test και του εμβολιασμού έχει ήδη φανεί από τον Απρίλιο και έπειτα. Με δεδομένη την εμφάνιση της μετάλλαξης Β.1.617 ο πλήρης εμβολιασμός (με δύο δόσεις) του συνολικού πληθυσμού είναι σε συνδυασμό με τη μαζική και συχνή χρήση self–test οι δύο πιο αποτελεσματικές γραμμές άμυνας που έχουμε για να αντιμετωπίσουμε ΑΜΕΣΑ αυτό το πολύ πιο μεταδοτικό στέλεχος του SARS–CoV-2. Με δεδομένη την έντονη αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων στη Β. Ελλάδα πρέπει ΑΜΕΣΑ να αυξηθεί ο αριθμός των self–test. Τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση αποσκοπούν στο να δοθούν κίνητρα για να αυξηθεί ο ρυθμός εμβολιασμού.
Με στόχο την αντιμετώπιση του 4ου κύματος της πανδημίας στο οποίο βρισκόμαστε από τις 28 Ιουνίου πέρα από την επιτάχυνση του εμβολιασμού προτείνουμε την συνέχιση με μαζική συμμετοχή των πολιτών και τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα των rapid test για όλους τους ανεμβολίαστους συμπολίτες μας, εργαζόμενους και μη. Στην περίπτωση των ανεμβολίαστων εργαζομένων τα 2 rapid test την εβδομάδα θα πρέπει να είναι υποχρεωτικά. Επίσης, κινητά κλιμάκια του ΕΟΔΥ να πηγαίνουν και να κάνουν αυξημένο αριθμό rapid test στις περιοχές όπου παρατηρείται έντονα αυξητική τάση πριν ακόμη αυξηθούν πολύ τα κρούσματα συνδυάζοντας τα δεδομένα του ΕΟΔΥ με τις προσομοιώσεις της δυναμικής της πανδημίας από μοντέλα όπως το CORE της ερευνητικής ομάδας HERACLES για την Υγεία και το Εκθεσίωμα του ΑΠΘ. Έτσι θα μπορέσουμε να βάλουμε σε καραντίνα τους θετικούς στον SARS-CoV-2 και με καλή ιχνηλάτηση επαφών να σταματήσουμε πολλαπλές αλυσίδες μετάδοσης της νόσου, μειώνοντας ή εξαλείφοντας την ανάγκη για περιοριστικά μέτρα και τοπικά lockdown. Περιοχές στις οποίες ένα τέτοιο μέτρο θα είχε πολύ μεγάλη απόδοση σήμερα είναι τα νησιά που περιέρχονται σε έντονη άνοδο, όπως π.χ. τα Γρεβενά και ο Έβρος.
Αν θέλουμε να συνδυάσουμε τη χρηστή διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου από την COVID-19 με την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας, είναι κρίσιμο να προετοιμάζουμε κατάλληλα τους χώρους εργασίας, εκπαίδευσης, τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε επίπεδα υποδομής (με τη χρήση συσκευών απολύμανσης και καθαρισμού του αέρα εσωτερικών χώρων) ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν με αυξημένη ασφάλεια και να μην στηριζόμαστε μόνο στα μέτρα περιορισμού δραστηριοτήτων. Ένα καλό παράδειγμα τέτοιας προετοιμασίας αποτελεί το ΑΠΘ, το οποίο έχει εξοπλιστεί με 150 συσκευές απολύμανσης του αέρα με φίλτρα HEPA για εργαστήρια, κλινικές, και αμφιθέατρα/αίθουσες διδασκαλίας με ανεπαρκή αερισμό μετά από σχετική πρόταση της Υγειονομικής Επιτροπής του Συλλόγου μελών ΔΕΠ (ΕΣΔΕΠ) του ΑΠΘ και γίνεται προσπάθεια να γίνει προμήθεια περισσότερων τέτοιων συσκευών και για άλλους χώρους εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου. Είναι ένα παράδειγμα που συστήνουμε σε όλες τις εκπαιδευτικές μονάδες και όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των σχολείων.
