Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία – Οι εκτιμήσεις 5 ειδικών στη «Monde»
Ένα χρόνο μετά την έναρξη της ρωσικής «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» στην Ουκρανία -όπως την αποκαλεί η Ρωσία-, πολλά σενάρια για το μέλλον αυτού του πολέμου είναι πιθανά. Θα γίνουμε μάρτυρες μιας «παρατεταμένης σύγκρουσης», ενός αναγκαστικού συμβιβασμού ή μιας «ρωσικής κατάρρευσης που θα οδηγούσε σε γενική καταστροφή»; Θα επιτρέψουν τα δυτικά τεθωρακισμένα οχήματα που υποσχέθηκαν στον ουκρανικό στρατό «μια νέα μεγάλης κλίμακας αντεπίθεση» ή προχωράμε προς «έναν πόλεμο θέσεων με μόνιμες ανταλλαγές πυροβολικού»;
Η γαλλική «Le Monde» ρώτησε πέντε ειδικούς πώς «βλέπουν» τις συνέπειες της σύγκρουσης και φιλοξενεί σε εκτεταμένο άρθρο της τις προβλέψεις τους.
Καμίλ Γκραντ: «Η υπόθεση μιας σύγκρουσης όπου κανείς δεν μπορεί να κερδίσει είναι η πιο πιθανή»
Η πρώτη άποψη που φιλοξενεί η Le Monde είναι αυτή της Ερευνήτριας και Επικεφαλής Αμυντικών Σπουδών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων και πρώην Αναπληρώτριας Γενικόή Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Καμίλ Γκραντ.
«Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με τις δυνατότητες και των δύο πλευρών, αλλά τρία σενάρια φαίνονται πιο πιθανά από στρατιωτική σκοπιά. Αυτό μιας σύγκρουσης που διαρκεί, όπου κανείς δεν μπορεί να κερδίσει, μου φαίνεται το πιο πιθανό. Η αναμέτρηση θα μπορούσε να μοιάζει με αυτή που έγινε στο Ντονμπάς μεταξύ 2015 και 2022, με μεγαλύτερη ένταση. Και τα δύο μέρη αναμφίβολα φαντάζονται ότι αυτή η κατάσταση είναι προς όφελός τους. Στη Μόσχα υπολογίζουμε σε αριθμητική και υλική υπεροχή, τουλάχιστον σε όγκο, ενώ στο Κίεβο, στοιχηματίζουμε στην κούραση ενός ρωσικού πληθυσμού του οποίου η επικράτεια δεν απειλείται και στη βοήθεια των Δυτικών που συνεχίζει να δυναμώνει.
Δεύτερη υπόθεση: οι Ουκρανοί, που δεν κοινοποιούν τις απώλειές τους, είναι πιο εξαντλημένοι από όσο νομίζουμε και θα καταλήξουν να αναγκαστούν να αποδεχτούν έναν συμβιβασμό. Αυτό το σενάριο μου φαίνεται πολιτικά απαράδεκτο και αρκετά απίθανο, δεδομένης της αποφασιστικότητας τους και της δυτικής υποστήριξής τους, η οποία παραμένει πολύ σταθερή. Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας λένε εδώ και μήνες ότι μια ρωσική νίκη αποκλείεται. Είναι λοιπόν υποχρεωμένοι να παράσχουν στο Κίεβο τουλάχιστον τα μέσα για να κρατηθεί, έστω και μόνο για να παραμείνει αξιόπιστο στα μάτια της Μόσχας.
Τελευταία υπόθεση: όπως αυτό που συνέβη στο Χάρκοβο και τη Χερσώνα το φθινόπωρο. Οι ουκρανικές δυνάμεις, έχουν καλύτερο ηθικό, καλύτερη εκπαίδευση, καλύτερη επίβλεψη, καλύτερη ευφυΐα, καλύτερη ποιότητα εξοπλισμού – ακόμα κι αν η ποσότητα δεν υπάρχει ακόμα – και αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει νέα ρωσική κατάρρευση σε κάποιο σημείο του μετώπου, η οποία θα οδηγούσε σε γενική καταστροφή και θα ανάγκαζε τη Μόσχα να αναζητήσει διέξοδο από τη σύγκρουση. Στρατιωτικά, δεν αποκλείεται καθόλου, πρώτον επειδή οι Ουκρανοί έχουν ήδη σπάσει το μέτωπο τουλάχιστον τρεις φορές και δεύτερον επειδή μπορούμε να έχουμε αμφιβολίες για τις ικανότητες και το ηθικό των Ρώσων να αντισταθούν σε μια επίθεση εάν οι Ουκρανοί καταφέρουν να την οργανώσουν».
Μισέλ Γκόγια: «Καμία πλευρά δεν είναι ικανή να επιβάλει την απόλυτη νίκη»
Σύμφωνα με τον στρατιωτικό Ιστορικό και πρώην Συνταγματάρχη των Πεζοναυτικών, Μισέλ Γκόγια: «Το πραγματικό ερώτημα είναι η κατάσταση του ουκρανικού στρατού. Γιατί έχασε την πρωτοβουλία μετά τις καλοκαιρινές και φθινοπωρινές αντεπιθέσεις στις επαρχίες του Χάρκοβο και της Χερσώνας; Είτε οι Ουκρανοί επέτρεψαν να «σταθεροποιηθούν» στην περιοχή Μπαχμούτ, είτε δεν έχουν μέσα, είτε ετοιμάζουν μια νέα μεγάλη αντεπίθεση. Ίσως περιμένουν τα όπλα που υποσχέθηκαν οι δυτικοί σύμμαχοί τους για να ξαναρχίσουν την επίθεσή τους στο πιο αδύναμο σημείο του μετώπου.
Από τις τέσσερις επαρχίες που την αποτελούν, αυτή της Χερσώνας είναι αποκλεισμένη από τον Δνείπερο και αυτή του Ντόνετσκ, οχυρωμένη από το 2015, είναι σχεδόν αδιαπέραστη. Παραμένουν οι περιοχές Λουχάνσκ και Ζαπορίζια. Όλοι οι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες έχουν το βλέμμα τους στο δεύτερο. Θα ήταν αρκετό να πάρουμε τη Μελιτόπολη για να καταρρεύσει ολόκληρος ο Νότος, κάτι που θα υποδηλώνει ανακατάκτηση της Κριμαίας. Η ουκρανική στρατηγική είναι ξεκάθαρα να πάει ο πόλεμος στη χερσόνησο. Μπορεί κανείς να φανταστεί ότι οι Ρώσοι θα επιδιώξουν να υπερασπιστούν το εν λόγω πάση θυσία.
Τέλος πάντων, καμία πλευρά δεν μου φαίνεται ικανή να επιβάλει την απόλυτη νίκη, αλλά όταν έχουμε κάνει τόση προσπάθεια, είναι δύσκολο να τα παρατήσουμε. Επομένως, το αδιέξοδο παραμένει η πιο πιθανή υπόθεση και αυτό το status quo θα μπορούσε να διαρκέσει για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε αυτήν την περίπτωση, μόνο ένας πολιτικός μετασχηματισμός θα μπορούσε είτε να ξαναρχίσει τον πόλεμο είτε να επαναφέρει την ειρήνη».
Άννα Κόλιν Λεμπέντεφ: «Το σενάριο μιας πολιτικής κατάρρευσης στη Ρωσία δεν μπορεί να αποκλειστεί»
Όπως αναφέρει η λέκτορας πολιτικών επιστημών και ειδική σε μετασοβιετικούς χώρους, Άννα Κόλιν Λεμπέντεφ: «Το σενάριο μιας πολιτικής κατάρρευσης στη Ρωσία δεν είναι αυτό που έχει τη μεγαλύτερη αποδοχή, αλλά δεν πρέπει να αποκλειστεί. Όλα εξαρτώνται από το πώς αντιλαμβάνεται το κοινό αυτόν τον πόλεμο. Το ρωσικό κράτος επιδιώκει ένα είδος ισορροπίας θυσιών: οι προσπάθειες που απαιτούνται από τον πληθυσμό πρέπει να είναι ανάλογες με τους κινδύνους. Οπότε περιγράφει μια ολοένα και πιο μαζική απειλή – δεν μιλά πλέον για πόλεμο κατά της Ουκρανίας αλλά εναντίον της Δύσης που, σύμφωνα με τη Μόσχα, επιδιώκει να καταστρέψει τη Ρωσία, και κάνει ολοένα και πιο εμφανείς παραλληλισμούς με τον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν ξανά 20 εκατομμύρια νεκροί, που δικαιολογεί μια μεγάλη θυσία.
Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η οικονομική απομόνωση της Ρωσίας. Οι οικονομολόγοι σημειώνουν μια βαθιά επίθεση που ωστόσο δεν είναι ακόμη ορατή. Τα εισοδήματα δεν έχουν μειωθεί, λόγω των χρημάτων που έχει διοχετεύσει το κράτος στα λιγότερο ευνοημένα στρώματα της κοινωνίας. Αυξήθηκαν ορισμένες κοινωνικές παροχές, αυξήθηκαν οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων, καταβλήθηκαν τεράστια ποσά στους μαχητές και τις οικογένειές τους… Προς το παρόν, η Ρωσία συμβιβάζει την κοινή γνώμη με την υποστήριξη δημοσιονομικών ενέσεων και καθυστερεί τις επιπτώσεις των κυρώσεων, οι οποίες ωστόσο είναι πραγματικές.
Στη συνέχεια, η έλλειψη εργατικού δυναμικού λόγω της κινητοποίησης και της φυγής μέρους του ειδικευμένου πληθυσμού θα επηρεάσει και τη ρωσική οικονομία. Έχουμε ήδη καταφανείς ελλείψεις μεταξύ τεχνικών και ειδικευμένων εργαζομένων σε πολλούς τομείς. Ο τομέας των υπολογιστών είναι εντελώς κατεστραμμένος, κάτι που επίσης θα έχει συνέπειες για την ικανότητα διεξαγωγής στρατιωτικών επιχειρήσεων».
Ζαν-Σιλβέστρ Μονγκρενιέρ: «Ένας μεγάλος πόλεμος έχει ξεκινήσει»
Από την πλευρά του, ο ερευνητής στο Γαλλικό Ινστιτούτο Γεωπολιτικής και μέλος του Ινστιτούτου Thomas More, Ζαν-Σιλβέστρ Μονγκρενιέρ υποστηρίζει: «Οι Ρώσοι στοχεύουν μακρύτερα από το Ντονμπάς. Φαίνεται ότι συγκεντρώνουν τα απαραίτητα ανθρώπινα, οικονομικά και βιομηχανικά μέσα για να κατακτήσουν ολόκληρη την περιοχή, αλλά αυτός είναι μόνο ένας ενδιάμεσος στόχος. Ο πολεμικός τους στόχος εξακολουθεί να είναι να εξαλείψουν την Ουκρανία από τον χάρτη. Οι άνδρες που διοικούν τη Ρωσία είναι βετεράνοι του Ψυχρού Πολέμου. Θέλουν να ανασυνθέσουν το γεωπολιτικό σύνολο που σχηματίστηκε από την ΕΣΣΔ και να καταστρέψουν αυτό που αποκαλούν «συλλογική Δύση», την ηγεμονία της, με την προοπτική της κλίσης του παγκόσμιου κέντρου βάρους προς την Ευρασία, γύρω από έναν νέο σινο-ρωσικό άξονα.
Επιπλέον, διαφαίνεται μια ουκρανική αντεπίθεση, με την άφιξη βαρέων και ελαφρών τεθωρακισμένων, νέων αντιαρματικών και αντιαεροπορικών συστημάτων και πυραύλων μεγαλύτερου βεληνεκούς. Αυτή η υλική βοήθεια κατέστησε ήδη δυνατή την αναχαίτιση της ρωσικής επίθεσης αυτό το καλοκαίρι και στη συνέχεια την πραγματοποίηση μιας αποτελεσματικής αντεπίθεσης στο Χάρκοβο και στη Χερσώνα. Οι ίδιες αιτίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν τα ίδια αποτελέσματα, υπό την προϋπόθεση ότι θα αποκτήσουν εγκαίρως όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό για τη διεξαγωγή μεγάλης κλίμακας ελιγμών αέρο-στεριάς. Αεροπλάνα λοιπόν. Όπως και να έχει, ο ουκρανικός στόχος δεν είναι να περιοριστεί η Ρωσία, αλλά να ανακτηθούν όλα τα χαμένα εδάφη.
Εάν αυτό το υλικό τους παραδοθεί εγκαίρως, οι Ουκρανοί θα μπορέσουν να ανακαταλάβουν το έδαφός τους. Ψάχνοντας, οι δυτικές δυνάμεις εξερευνούν τις κόκκινες γραμμές της Ρωσίας. Πριν από ένα χρόνο, φοβήθηκαν ότι η παράδοση όπλων θα οδηγούσε σε πυρηνική σύγκρουση. Σήμερα, οι σύμμαχοι της Ουκρανίας βλέπουν ότι υπάρχει ακόμα πολύς χώρος για ελιγμούς και είναι πεπεισμένοι ότι η Ρωσία δεν θα αρκεστεί στο να στρογγυλεύει το έδαφός της στο Ντονμπάς. Αν δεν καταρρεύσει το καθεστώς από μόνο του, οι δυτικοί σύμμαχοι του Κιέβου καταλαβαίνουν ότι η ρωσική απειλή ήταν δομική και ότι θα ήταν μάταιο να αναζητήσουν κατευνασμό. Σε κάθε περίπτωση, ένας μεγάλος πόλεμος έχει ξεκινήσει. Απαιτεί μια μεγάλη στρατηγική».
Ζαν-Κλοντ Αλάρντ: «Προς έναν πόλεμο θέσεων με μόνιμες ανταλλαγές πυροβολικού»
Τελευταία άποψη που φιλοξενεί η Le Monde είναι αυτή του πρώην Διοικητή Δυνάμεων για το Κοσσυφοπέδιο και ερευνητή στο Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων, Ζαν-Κλοντ Αλάρντ.
«Δεν είμαι σίγουρος ότι οι Ρώσοι έχουν την πρόθεση και τα μέσα να προσπαθήσουν ξανά να καταλάβουν το Κίεβο. Αν γίνει όντως μια ρωσική επίθεση, θα είναι η κατάληψη του Μπαχμούτ, μετά των δύο αστικών και αντιστασιακών πόλων του Κραματόρσκ και του Σλόβιανσκ για να ολοκληρωθεί η κατάκτηση του Ντονμπάς. Στη συνέχεια θα επιδιώξουν να διατηρήσουν τις θέσεις τους σε μια γραμμή από τη Ζαπορίζια προς το Λουχάνσκ.
Οι Ουκρανοί δεν έχουν συμφέρον να υπερασπιστούν κάθε τετραγωνικό μέτρο της επικράτειάς τους με κάθε κόστος, αλλά να ανακτήσουν την πρωτοβουλία χάρη στα τανκς και τα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού που τους έχουν υποσχεθεί οι Δυτικοί. Με αυτή τη συμβολή, στην οποία θα ήταν απαραίτητο να προστεθεί αντιαεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, η καλύτερη επιλογή θα ήταν, κατά τη γνώμη μου, η έναρξη μιας μεγάλης αντεπίθεσης προς την κατεύθυνση της Μελιτόπολης. Το πολύ ανοιχτό έδαφος δεν είναι πολύ ευνοϊκό για αυτό, αλλά θα τους επέτρεπε να δώσουν μία μάχη στη γραμμή άμυνας μεταξύ Ζαπορίζια και Λουχάνσκ.
Ωστόσο, αυτή η γραμμή άμυνας θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεπεραστεί. Η Ρωσία θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να πνίξει οποιαδήποτε επίθεση κάτω από κατακλυσμό πυρών. Εάν ο ουκρανικός στρατός δεν ενισχυθεί σε τέτοιες αναλογίες ώστε να είναι σε θέση να καταστρέψει το ρωσικό σύστημα με βαθιά χτυπήματα στους υλικοτεχνικούς άξονες, η Ρωσία θα πρέπει να είναι σε θέση να συνεχίσει τον πόλεμο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η πιο πιθανή υπόθεση θα ήταν επομένως αυτή του αδιεξόδου στη σύγκρουση κατά μήκος αυτής της οχυρωμένης γραμμής. Δεν θα ήταν μια παγωμένη σύγκρουση με τη σωστή έννοια, αλλά ένας πόλεμος θέσεων με μόνιμες ανταλλαγές πυροβολικού. Η παράδοση στους Ουκρανούς δυνατοτήτων κρούσης μεγάλης εμβέλειας, στο πυροβολικό και στην αεροπορία, θα μπορούσε ωστόσο να τους επιτρέψει να αποφύγουν αυτό το αδιέξοδο».
ieidiseis.gr
