Πώς να μην ξαναπάρετε τα κιλά που χάσατε – Όλες οι συμβουλές
Σε έναν πολιτισμό του γρήγορου φαγητού και του μεγάλου μεγέθους μερίδων, η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μπορεί να είναι μια σκληρή διαδικασία και η μείωση βάρους… ακόμη πιο δύσκολη! Εάν προηγουμένως έχετε δοκιμάσει και έχετε αποτύχει να χάσετε βάρος, μπορεί να πιστέψετε ότι οι δίαιτες δεν λειτουργούν για σας.
Έχετε πιθανώς δίκιο: οι παραδοσιακές δίαιτες δεν λειτουργούν, τουλάχιστον όχι μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, υπάρχουν πολύ μικροί αλλά ισχυροί τρόποι για να αποφύγετε τις κοινές παγίδες στη δίαιτά σας, ώστε να επιτύχετε την επιθυμητή απώλεια βάρους και να αναπτύξετε μια πιο υγιή σχέση με το φαγητό.
Το κλειδί για μια επιτυχημένη, υγιή απώλεια βάρους
Το βάρος σας είναι μια πράξη εξισορρόπησης, αλλά η εξίσωση είναι απλή: Αν τρώτε περισσότερες θερμίδες από όσες καίτε, θα κερδίσετε βάρος. Και αν τρώτε λιγότερες θερμίδες από όσες καίτε, θα χάσετε βάρος.
Πιο διεξοδικά, 3.500 θερμίδες ισούται με περίπου 450 γραμμάρια λίπους, οπότε αν κόψετε 500 θερμίδες από την καθιερωμένη διατροφή σας κάθε μέρα, θα χάσετε περίπου 500 γραμμάρια λίπους την εβδομάδα (500 θερμίδες x 7 ημέρες = 3.500 θερμίδες). Απλό, έτσι δεν είναι; Τότε γιατί είναι η απώλεια βάρους είναι τόσο δύσκολα πραγματοποιήσιμη;
Όλοι πολύ συχνά, κάνουμε την απώλεια βάρους πολύ πιο δύσκολη από ό,τι χρειάζεται να είναι, με ακραίες δίαιτες που μας αφήνουν νευρικούς και μας κάνουν να πεθαίνουμε από την πείνα, με ανθυγιεινές επιλογές τρόπου ζωής που υπονομεύουν τις προσπάθειές μας να κάνουμε σωστή δίαιτα, και συναισθηματικές διατροφικές συνήθειες που μας σταματούν πριν καν ξεκινήσουμε. Αλλά υπάρχει ένας καλύτερος τρόπος! Μπορείτε να χάσετε βάρος χωρίς να αισθάνεστε δυστυχισμένοι. Κάνοντας έξυπνες επιλογές κάθε μέρα, μπορείτε να αναπτύξετε νέες διατροφικές συνήθειες και προτιμήσεις που θα σας αφήσει ικανοποιημένους, και θα σας κάνει να κερδίσετε τη μάχη της διόγκωσης.
Εκπαιδεύοντας τoν εγκέφαλό σας να ποθεί πιο υγιεινά τρόφιμα
Εμείς δεν γεννιόμαστε με μια έμφυτη λαχτάρα για τηγανιτές πατάτες και ντόνατς ή με μια αποστροφή προς το μπρόκολο και τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Η κατάσταση αυτή συμβαίνει με την πάροδο του χρόνου, καθώς είμαστε εκτεθειμένοι σε όλο και πιο ανθυγιεινές επιλογές τροφίμων. Μια πρόσφατη μελέτη στο Πανεπιστήμιο Tufts, ωστόσο, δείχνει ότι είναι δυνατό να επαναπρογραμματίσετε τους πόθους διαφόρων τροφίμων στον εγκέφαλό σας, έτσι ώστε να έχετε λαχτάρα για υγιεινά τρόφιμα αντί της υψηλής θερμιδικής αξίας παχυντικά προϊόντα.
Στη μελέτη, μια μικρή ομάδα από άτομα συμμετείχαν σε μία πρόγραμμα διαχείρισης βάρους που δίνει έμφαση στο συμπεριφορικό τμήμα ελέγχου και εκπαίδευσης με σκοπό να αλλάξουν οι διατροφικές συνήθειες. Μετά από έξι μήνες, εγκεφαλογραφήματα αποκάλυψαν αυξημένη επιθυμία και απόλαυση των υγιεινών τροφίμων με χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, και μια μείωση στην απόλαυση των ανθυγιεινών τροφίμων πλούσιων σε θερμίδες.
Ενώ απαιτείται περισσότερη διερεύνηση για να είναι πειστικά τα ευρήματα της παραπάνω έρευνας, αυτά είναι ενθαρρυντικά νέα για κάποιον του οποίου οι προσπάθειες για απώλεια βάρους σαμποτάρονται από τον πόθο ανθυγιεινών τροφίμων. Μπορείτε λοιπόν να μάθετε να απολαμβάνετε τα υγιεινά τρόφιμα!
Ξεκινώντας με την υγιή απώλεια βάρους
- Αν και δεν υπάρχει το ρητό: «ένα μέγεθος ταιριάζει σε όλους», σαν λύση για τη μόνιμη υγιή απώλεια βάρους, οι ακόλουθες κατευθυντήριες γραμμές είναι ένα εξαιρετικό μέρος για να ξεκινήσετε:
- Σκεφτείτε την ολοκληρωτική αλλαγή του τρόπου ζωής σας, και όχι απλώς μια βραχυπρόθεσμη δίαιτα. Η μόνιμη απώλεια βάρους δεν είναι κάτι σαν τη «γρήγορη δίαιτα» η οποία μπορεί να επιτευχθεί εύκολα. Αντ ‘αυτού, πρέπει να σκεφτείτε την απώλεια βάρους ως μια μόνιμη αλλαγή του τρόπου ζωής, μια δέσμευση για την υγεία σας στη ζωή σας. Διάφορες δημοφιλείς δίαιτες μπορεί να βοηθήσουν μεν στην άμεση και γρήγορη απώλεια βάρους σας, αλλά οι μόνιμες αλλαγές στον τρόπο ζωής σας και τις επιλογές των τροφίμων, είναι αυτό που θα λειτουργήσει μακροπρόθεσμα.
- Στόχος είναι να χάσετε μισό με ένα κιλό την εβδομάδα για να εξασφαλίσετε την υγιή απώλεια βάρους. Η απώλεια βάρους που πραγματοποιείται πολύ γρήγορα μπορεί να σας κάνει να νιώθετε μια ταραχή στο μυαλό και το σώμα σας, κάνοντάς σας να αισθάνεστε υποτονικούς, νωθρούς, και άρρωστους. Εάν χάσετε πολύ βάρος γρήγορα, θα έχετε πραγματικά χάσει κυρίως νερό και μυϊκή μάζα, αντί για λίπος.
- Θέστε στόχους για να έχετε συνέχεια κίνητρα. Βραχυπρόθεσμοι στόχοι, όπως το να θέλετε να χωρέσετε σε ένα μπικίνι για το καλοκαίρι, συνήθως δεν λειτουργούν τόσο καλά όσο το να θέλετε να αισθάνεστε γεμάτοι αυτοπεποίθηση ή να γίνετε πιο υγιείς για το καλό των παιδιών σας. Όταν νιώσετε απογοήτευση ή θέλετε να μπείτε σε διατροφικούς πειρασμούς, επικεντρωθείτε στα πολλά οφέλη που θα αποκομίσετε, όπως το να είστε καθ’όλα πιο υγιείς και πιο λεπτοί.
- Χρησιμοποιήστε εργαλεία που θα σας βοηθήσουν να παρακολουθείτε την πρόοδό σας. Καλό θα είναι να κρατήσετε ένα ημερολόγιο τροφίμων, να ζυγίζεστε τακτικά και να παρακολουθείτε κάθε πόντο και κιλό που χάνετε. Παρακολουθώντας τις προσπάθειες απώλειας βάρους σας και τα αποτελέσματα σας, θα σας βοηθήσει να έχετε συνεχώς κίνητρα.
- Λάβετε υπόψη ότι μπορεί να χρειαστεί να κάνετε κάποιους πειραματισμούς για να βρείτε μεμονωμένα τη σωστή διατροφή για το σώμα σας. Είναι σημαντικό να αισθάνεστε ικανοποιημένοι, έτσι ώστε να συνεχίσετε με αυτή τη διατροφή σε μακροπρόθεσμη βάση. Εάν ένα σχέδιο διατροφής δεν λειτουργεί, τότε δοκιμάστε ένα άλλο. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να χάσετε βάρος. Το κλειδί είναι να βρείτε αυτό που λειτουργεί αποκλειστικά για σας.
- Αποφύγετε τις κοινές παγίδες στις δίαιτες, ειδικά τις δίαιτες της μόδας ή «γρήγορες δίαιτες» με λιποτροπικά χάπια και διάφορα πλάνα διατροφής, οι οποίες συχνά συντελούν στην αποτυχία, διότι:
- Μπορεί να αισθανθείτε ότι στερείστε τρόφιμα. Οι δίαιτες που αποκόπτουν ολόκληρες ομάδες τροφίμων, όπως υδατάνθρακες ή λίπος, είναι απλά ανέφικτες, για να μην αναφέρουμε τουλάχιστον ανθυγιεινές. Το «κλειδί» είναι η μετριοπάθεια.
- Μπορεί να χάσετε μεν βάρος, αλλά δεν μπορείτε να το κρατήσετε μακριά για πάντα. Οι δίαιτες που μειώνουν σοβαρά τις θερμίδες, περιορίζουν ορισμένα τρόφιμα, ή βασίζονται σε έτοιμα γεύματα θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά δεν περιλαμβάνουν ένα σχέδιο για τη διατήρηση του βάρους σας, επομένως τα κιλά γρήγορα έρχονται πίσω.
- Μετά από τη διατροφή σας, φαίνεται να παίρνετε βάρος πιο γρήγορα. Όταν σας περιορίζουν δραστικά την πρόσληψη τροφής σας, ο μεταβολισμός σας επιβραδύνεται προσωρινά. Μόλις αρχίσετε λοιπόν να τρώτε κανονικά, θα κερδίσετε βάρος μέχρι ο μεταβολισμός σας να επανέλθει.
- Θα «σπάσετε» τη διατροφή σας και θα αισθανθείτε να αποθαρρύνεστε στο να προσπαθήσετε ξανά. Όταν διάφορες δίαιτες σας κάνουν να νιώσετε ότι στερείστε τρόφιμα, είναι εύκολο να «ξανακυλήσετε» στις παλιές σας συνήθειες. Η υγιεινή διατροφή γίνεται για την τελική εικόνα του εαυτού σας. Μια περιστασιακή όμως φιγούρα δεν θα σκοτώσει τις προσπάθειές σας.
- Χάνετε χρήματα γρηγορότερα από ό, τι μπορείτε να χάσετε βάρος. Ειδικά ροφήματα, γεύματα και προγράμματα δεν είναι μόνο ακριβά, αλλά δεν είναι και πρακτικά για μια μακροπρόθεσμη απώλεια βάρους.
- Αισθάνεστε «αποπροσανατολισμένοι» όταν τρώτε έξω.
Βάλτε ένα τέλος στο «συναισθηματικό» φαγητό
Εμείς δεν τρώμε πάντα απλά για να ικανοποιήσουμε την πείνα. Αν το κάναμε, κανείς δεν θα ήταν υπέρβαρος. Όλοι πάρα πολύ συχνά, θα στραφούμε σε τρόφιμα για την άνεση και την ανακούφιση από το στρες. Όταν συμβεί αυτό, συχνά προστίθενται έξτρα πόντοι.
Ψάχνετε για σνακ, ενώ παρακολουθείτε τηλεόραση; Τρώτε όταν είστε αγχωμένοι ή απλώς βαριέστε; Όταν είστε μόνοι; Ή για να ανταμείψετε τον εαυτό σας; Αναγνωρίζοντας τα συναισθηματικά ερεθίσματα στη διατροφή σας μπορεί να κάνετε τη διαφορά στις προσπάθειες απώλειας βάρους:
Αν τρώτε όταν έχετε στρες, βρείτε υγιεινότερους τρόπους για να ηρεμήσετε τον εαυτό σας. Δοκιμάστε την άσκηση, γιόγκα, διαλογισμό, ή απλά να κάνετε ένα ζεστό μπάνιο.
Αν τρώτε όταν αισθάνεστε ατονία ή χωρίς ενέργεια, να βρείτε απογευματινές δραστηριότητες. Δοκιμάστε το περπάτημα γύρω από το τετράγωνο, ακούγοντας μουσική που σας ξεσηκώνει, ή να πάρετε ένα σύντομο υπνάκο.
Αν τρώτε όταν είστε μόνοι ή όταν βαριέστε, καλό θα είναι να βρεθείτε με άλλους ανθρώπους, αντί να βρεθείτε στο ψυγείο. Καλέστε λοιπόν έναν φίλο που θα σας κάνει να γελάσετε, να πάρετε το σκυλί σας για μια βόλτα, ή να πάτε έξω στο κοινό (στη βιβλιοθήκη, εμπορικό κέντρο ή πάρκο, οπουδήποτε υπάρχουν άνθρωποι).
Επικεντρωθείτε σε αυτό που τρώτε! Ζούμε σε έναν ταχύρυθμο κόσμο όπου το φαγητό έχει γίνει μια διαδικασία κατά την οποία δεν σκεφτόμαστε αυτό που τρώμε. Τρώμε επί τροχάδην, στο γραφείο μας, ενώ δουλεύουμε, ή και μπροστά από την οθόνη της τηλεόρασης. Το αποτέλεσμα λοιπόν είναι ότι καταναλώνουμε πολύ περισσότερο από ό,τι πραγματικά χρειαζόμαστε και συχνά χωρίς καν να το συνειδητοποιούμε.
Αντισταθμίστε αυτή την τάση εξασκώντας την «επίγνωση» του τί τρώτε: δηλαδή να δώσετε προσοχή σε ό,τι τρώτε, απολαύστε κάθε μπουκιά, και επιλέγετε τρόφιμα που είναι τόσο θρεπτικά όσο και απολαυστικά.
*Από τον Δρ. Δημήτρη Γρηγοράκη, Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος,PhD • Επιστημονικός Διευθυντής ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ – Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας • Επιστημονικός Συνεργάτης ΤΕΔΔ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου • Επιστημονικός Συνεργάτης Α’ Νευρολογικής Κλινικής, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Αιγινήτειο Νοσοκομείο • Εκπαιδευτής Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
