Κατάληψη σε κτήριο του Πολυτεχνείου Κρήτης στην Σπλάντζια | Photo
Την ανακατάληψη του κτηρίου στην οδό Μελιδώνη στην Σπλάντζια ανακοίνωσε η συνέλευση της κατάληψης.
Το κτήριο αποτελεί ιδιοκτησία του Πολυτεχνείου Κρήτης και είχε εκκενωθεί για να αξιοποιηθεί αλλά έκτοτε εγκαταλείφθηκε.
«Επιλέξαμε να ανακαταλάβουμε το κτήριο 31 της οδού Μελιδώνη, αποσκοπώντας, πέρα από τη στέγαση ατόμων και οικογενειών που το έχουν ανάγκη (μετανάστριες, εργαζόμενους,ταξιδιώτες, «αποκλεισμένους»), στην δημιουργία ενός παραδείγματος άμεσης και δυναμικής κάλυψης της ανάγκης κατοικίας μας» αναφέρει μεταξύ άλλων το κείμενο.
zarpanews.gr
Από το να γίνονται όλα airbnb? Από το να δίνει ο κόσμος για ένα κουρέλι 20τμ 300 ευρώ? Πάντα τέτοια
Τι εννοούν ταξιδιώτες; Ερμπιενμπι θα γίνει;
ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Από έναν κενό τόπο σε έναν κοινό τόπο
Το να ζεις σε μια πόλη- προιόν όπως τα Χανια δεν συμφέρει. Ειδικά αν είσαι εργαζόμενη, άστεγος, μετανάστης. Η πόλη κινείται στους ρυθμούς του τουρισμού, της “βαριάς βιομηχανίας” της ελληνικής οικονομίας, έτσι όπως αρέσκονται να τον αποκαλούν διάφοροι γραβατωμένοι. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα πέρα από τα κακοπληρωμένα μεροκάματα και τα ελαστικά ωράρια σε διάφορες εποχιακές “γαλέρες”, και την αδυναμία εύρεσης σπιτιού. Τα νοίκια είναι εξωφρενικά υψηλά και ο μισθός δεν επαρκεί. Αν είσαι δε μετανάστης χωρίς ή με χαρτιά, τίθεσαι εκ προιμίου εκτός ανταγωνισμού για τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι προτιμούν άτομα που κατέχουν ελληνική ταυτότητα.
Ο τουρισμός έχει φέρει μαζί του την “ανάπτυξη” του τόπου, μας λένε τα ντόπια αφεντικά. Πως όμως εξηγείται το γεγονός πως άνθρωποι οι οποίοι ψάχνουν για αξιοπρεπή διαβίωση, αδυνατούν να την βρουν, αφού μεγάλο ποσοστό του κτηριακού αποθέματος της πόλης έχει μετατραπεί σε air b’n’b, boutique hotel και fusion restaurant, για φουσκωμένα πορτοφόλια; Πως γίνεται και μέσα σε λίγα χρόνια, κυρίως (αλλά όχι μόνο) στην Παλιά πόλη παρατηρείται εκτοπισμός των μόνιμων κατοίκων και η μετατροπή της σε μία απέραντη χαβούζα κατανάλωσης; Είναι στα πλαίσια της πολυπόθητης “ανάπτυξης”, πως κάθε σπιθαμή δημόσιου χώρου διατίθεται από τον δήμο μόνο προς μια κατεύθυνση, αυτή της εμπορευματοποίησης και της αποκόμισης κέρδους, ενώ όσες και όσοι χαλάνε την βιτρίνα και δεν έχουν χρήματα, αυτομάτως πλεονάζουν;
H απάντηση που δίνουμε από την πλευρά μας είναι πως η ανάπτυξη τους, συμφέρει μόνο τα ντόπια αφεντικά, το τουριστικό κεφάλαιο και τα real estate που στα Χανιά ξεπηδούν σα τα μανιτάρια. Ενώ οι υπόλοιπες μετράμε το μισθό στο τέλος του μήνα και δεν βγαίνουμε ποτέ, τα αφεντικά συσσωρεύουν τα κέρδη τους και βάζουν πλώρη για την επόμενη μπίζνα απ’ όπου μπορούν να τα αυγατίσουν. Η κάλυψη του ενοικίου, ειδικότερα μέσα στην περίοδο της πανδημίας με τα πενιχρά επιδόματα που προσφέρονταν από την κυβέρνηση (σε όσουν είχαν δουλειά και χαρτιά), ήταν σε μεγάλο βαθμο μη πραγματοποιήσιμη. Με αποτέλεσμα, εδώ στα Χανιά, πολλοί φοιτητές και φοιτήτριες να εγκαταλείπουν την πόλη προς το μόνιμο τόπο κατοικίας τους και πολλές οικογένειες να αναγκάζονται να κάνουν πάνω από μία δουλειά για να τα βγάζουν πέρα.
Ο δήμος Χανίων δεν είναι άμοιρος ευθυνών για αυτή την κατάσταση. Ενώ υπάρχουν παρεμβάσεις από φορείς και συλλογικότητες της πόλης για την εξεύρεση λύσης σχετικά με το στεγαστικό πρόβλημα ειδικότερα των αστέγων, των φοιτητριών και των μεταναστών, επιμένει είτε να σιωπά, είτε να ψελλίζει υποσχέσεις περί δημιουργίας ενός κέντρου φιλοξενίας παραπέμποντας το στις καλένδες, κατά την προσφιλή συνήθεια μιας πολιτικής η οποία έχει σαν επίκεντρο της το κέρδος και όχι τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες. Ειδικότερα, όσον αφορά τους πρόσφυγες, είναι χαρακτηριστική η τελευταία περίπτωση της καραβιάς που έφτασε στην Κουντούρα. Οι ίδιοι οι αλληλέγγυοι και οι εθελοντές που συνέδραμαν στην περίθαλψη τους, έκριναν τον χώρο ακατάλληλο για “φιλοξενία”, την ίδια στιγμή που ο δήμος αποποιήθηκε των ευθυνών του με το πρόσχημα πως το ζήτημα δεν τον απασχολεί, αφού δεν καλύπτει τα διοικητικά του όρια! Σίγουρα βέβαια, από ότι έδειξε και ο τελευταίος προϋπολογισμός του Δήμου Χανίων, χρήματα υπάρχουν για δέντρα από το Παρίσι αξίας 30.000 ευρώ και για την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου της πόλης( Ταμπακαριά, Κουμ Καπί, ενετικό λιμάνι, Νεώρια).
Στην πόλη των Χανίων, όπως και σε άλλες πόλεις, υπάρχουν σπίτια ακόμα “αναξιοποίητα”. Δηλαδή κτήρια τα οποία είτε ανήκουν σε κάποιο δημόσιο φορέα ο οποίος δεν τα εκμεταλεύεται και περιμένει την κατάλληλη προσφορά από κάποιον θεόσταλτο επενδυτή για να τα αξιοποιήσει, είτε σπίτια τα οποία ανήκουν σε ιδιώτες οι οποίοι για διάφορους λόγους (οικονομικούς, κληρονομικούς) τα έχουν παρατήσει απλά να στέκονται. Με το στεγαστικό πρόβλημα που επικρατεί στα Χανιά, αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη ,κόσμος ο οποίος δε μπορεί να καλύψει τα βασικά, δηλαδή νοίκι, λογαριασμούς ΔΕΚΟ και είδη διαβίωσης (που έχουν πάρει την ανιούσα), να λάβει την απόφαση να καταλάβει ένα άδειο σπίτι από τα τόσα που υπάρχουν στην πόλη μας. Κόσμος επίσης, ο οποίος αρνούμενος να υποκύψει στον εκβιασμό του ενοικίου, επιλέγει την κατάληψη ενός σπιτιού παίρνοντας πίσω- έστω και λίγο- από τον πολύτιμο χρόνο και χώρο που μας κλέβουν καθημερινά με τη μισθωτή εργασία και την οικονομική αφαίμαξη μας. Επιλέγει να ζήσει συλλογικά και να δημιουργήσει εστίες και κοινότητες αγώνα στις γειτονιές, οι οποίες να στρέφονται ενάντια στην υποτίμηση της ζωής, της εργασίας μας και της καθημερινότητας, στην οποία μας καταδικάζει το κυρίαρχο μοντέλο εξουσίας.
Επιλέξαμε να (ανα)καταλάβουμε το κτήριο της οδού Μελιδόνη 31, αποσκοπώντας, πέρα από την στέγαση ατόμων τα οποία το έχουν ανάγκη( μετανάστριες, εργαζόμενους, ταξιδιώτες, “αποκλεισμένους”), στην δημιουργία ενός παραδείγματος άμεσης και δυναμικής κάλυψης της ανάγκης κατοικίας μας. Η δυνατότητα δηλαδή να ανοίξουμε το ζήτημα της στέγασης και με άλλους όρους. Η επιλογή του συγκεκριμένου κτηρίου δεν είναι τυχαία. Το κτήριο αυτό είναι δωρεά προς το πολυτεχνείο Κρήτης από την οικογένεια Φραντζεσκάκη το 1993. Η ρήτρα προέβλεπε πως το πολυτεχνείο Κρήτης μπορούσε να το χρησιμοποιήσει μόνο ως προς την φιλοξενία λαογραφικού μουσείου. Για πολλά χρόνια (ήδη πριν το 80’) το κτήριο μαράζωνε, μέχρι που καταλήφθηκε από το τοπικό κίνημα, για να φιλοξενηθούν εκεί άτομα που δεν είχαν δυνατότητα στέγασης. Για τρία χρόνια, από το κτήριο της Μελιδόνη πέρασε πολύς κόσμος ο οποίος το χρησιμοποιούσε. Κάλυπτε ανάγκες και πάντα ήταν ανοιχτό, χωρίς να έχει δημιουργηθεί κανένα πρόβλημα με την γειτονιά. Μέχρι που το πολυτεχνείο Κρήτης έλαβε την απόφαση για την εκκένωση του, σφραγίζοντας το και πάλι με λαμαρίνες.
Είμαστε βέβαιες, πως στις προτεραιότητες του εν λόγω ιδρύματος σίγουρα δεν είναι η δημιουργία ενός λαογραφικού μουσείου. Επίσης, είμαστε βέβαιες πως εάν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη ρήτρα, το κτήριο θα αξιοποιούνταν κι αυτό με την σειρά του για να στεγάσει ακόμη ένα boutique hotel. Για τα παραπάνω είμαστε βέβαιοι διότι, βάσει και της πρόσφατης εμπερίας μας, το πολυτεχνείο Α.Ε. ενδιαφέρεται κυρίως για τις μπίζνες που ανοίγει με τον στρατό και το ΝΑΤΟ, με ξενοδοχειακές εταιρίες φαντάσματα και λοιπές επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα τα ανταγωνιστικά προγράμματα σπουδών και η έλλειψη μέριμνας για τους φοιτητές/τριες, επιτρέπουν μόνο στους έχοντες οικονομική δυνατότητα να σπουδάσουν. Κοινώς το Πολυτεχνείο Κρήτης ενδιαφέρεται περισσότερο για τα συμφέροντα του ιδιωτικού τομέα παρά για το συμφέρον της κοινωνίας των Χανίων. Αυτό το έδειξε -και με το παραπάνω- η εκκένωση της κατάληψης rosa nera (κτήρια ιδιοκτησίας πολυτεχνείου), με σκοπό την δημιουργία ξενοδοχείου, σε συμφωνία με την επενδυτική εταιρία belvedere.
O πολύμηνος και νικηφόρος αγώνας ενάντια στην ξενοδοχοποίηση στον λόφο Καστέλι, ανέδειξε και τον δρόμο με τον οποίο μπορούμε να κινηθούμε απέναντι στην περαιτέρω υπότιμήση της ζωής μας. Η αλληλεγγύη των “από τα κάτω” μπορεί να φέρει αποτελέσματα ενάντια στην επέλαση του κεφαλαίου που μας θέλει απλούς θεατές και απαθή πιόνια στους σχεδιασμούς του. Δεν μένει άλλος δρόμος πέρα από το να οργανωθούμε σε κάθε γειτονιά απέναντι σε εξώσεις και αυξήσεις ενοικίων. Να αντισταθούμε στην περαιτέρω υποβάθμιση της πρόσβασης μας στην δημόσια υγεία και περίθαλψη. Να παλέψουμε για αυξήσεις μισθών που να καλύπτουν τις πραγματικές μας ανάγκες. Τότε είναι, που συνδέοντας όλους τους επιμέρους αγώνες, μπορούμε πραγματικά να ανασάνουμε ελεύθερα.
Αντιστεκόμαστε στην θεσμική δομή της εκπαίδευσης και της παραγωγής πολιτισμού που προάγουν, καθώς οδηγούν στο μονοπώλιο της γνώσης. Ο θεσμικός παραγώμενος πολιτισμός χρησιμοποιείται από το κεφάλαιο για την παραγωγή κέρδους και τον έλεγχο της πρόσβασης σε αυτόν. Μοιάζει πιο σημαντικό από ποτέ να δημιουργηθεί ένας ασφαλής κοινοτικός χώρος που ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα και ταυτόχρονα δημιουργεί νέους τρόπους να ζούμε μαζί.
Αντιλαμβανόμαστε την σχέση της διάδοσης των τεχνών, της γνώσης, των τεχνικών, των παραδόσεων, της κοινωνικής συνοχής και της ίδιας της κοινότητας, σαν αναπόσπαστο κομμάτι του Πολιτισμού. Το ένα δε μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο.
Αναγνωρίζουμε τη σημασία της διεκδίκησης ενός εγκαταλελειμένου κτιρίου σαν κοινωνικό χώρο με σκοπό τη δημιουργία ενός πυρήνα πέρα από τον θεσμικό έλεγχο. Σαν έναν αυτόνομο χώρο όπου διαφορετικές μορφές καλλιτεχνικής δημιουργίας και τρόπου ζωής μπορούν να μοιραστούν από κοινού με τη γειτονία και κατ’ επέκταση την πόλη. Ως εναλλακτική χρήση του κτιρίου θα θέλαμε να δημιουργήσουμε μία δομή που μπορεί να υποστηρίξει ανθρώπους σε ανάγκη όπως και να προσφέρει ένα πεδίο στο οποίο μπορούμε να διεκδικήσουμε τις κοινωνικές σχέσεις που θέλουμε σε μία γειτονία όπου οι κατ’ εξοχήν οικονομικές σχέσεις καταλαμβάνουν την πλειονότητα της ζωής μας.
Είναι αρκετά αντιφατική η σημασία ενός λαογραφικού μουσείου σε μια γειτονιά που η τουριστικοποίηση της έχει επηρεάσει και αποκλείσει τους μόνιμους κατοίκους της παλιάς πόλης (και ταυτόχρονα έχει αλλοιώσει την παράδοσή της μέσα από την φτηνή αναπαράστασή της, ως ένα τουριστικό αξιοθέατο). Αφού έχει εξαλείψει κάθε πιθανότητα κοινωνικής συνδιαλλαγής πολιτισμού και γνώσης επιλέγεται να γίνει ένα μουσείο για να στέκεται και να υπενθυμίζει αυτό που θα υπήρχε και έχει καταπνιχτεί. Στη θέση του φανταζόμαστε ένα κατειλλημμένο κοινωνικό κέντρο που αντιμετωπίζει την παράδοση ως ένα κομμάτι της καθημερινής μας ζωής και που προσφέρεται σε όλους ισότιμα.
Δυστυχώς τέτοια δημόσια εγκατελειμένο κτήρια θα έπρεπε να τα αξιοποιεί η πολιτεια προς όφελος της πολης. Φυσικά όχι κάνοντας τα ξενοδοχείο και μπαρ. Από τέτοια έχουμε μπόλικα. Ξενώνες, μουσεία, βιβλιοθηκες, σπίτια για άπορους και φοιτητές. Αλλά αυτά? Μάλλον σε ένα ιδανικό κόσμο. Στην Ελλάδα πρέπει να καεί η να γίνει κατάληψη σε κανένα γκρεμό για να ξυπνήσουν οι φορείς και να ασχοληθούν για κανα μηνα. Εκτός αν παιζει κονόμα από πισω, βλέπε ροζα νερα..