Εκλογές 2023: Τι θα συμβεί εφόσον δεν προκύψει κυβέρνηση στις 21 Μαϊου

Την ώρα που όλα τα κόμματα φαίνεται να έχουν ριχτεί «ψυχή τε και σώματι» στην προεκλογική μάχη με φόντο τις κάλπες της 21ης Μαΐου, ορατή στον ορίζοντα παραμένει η προοπτική διενέργειας και δεύτερον εκλογών, προκειμένου σχηματιστεί κυβέρνηση.

Υπενθυμίζεται πως οι ερχόμενες εκλογές θα πραγματοποιηθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής, κάτι που εκ των πραγμάτων ενισχύει την προοπτική κυβερνήσεων συνεργασίας, κάτι που μένει να αποδειχθεί κατά πόσο θα είναι εφικτό την «επόμενη μέρα» της κάλπης της 21ης Μαΐου.

Τα βήματα μετά την 21η Μαϊου σε περίπτωση αδιεξόδου για τον σχηματισμό κυβέρνησης

Σε κάθε περίπτωση, τα βήματα που -βάση των σχετικών προβλέψεων του Συντάγματος- θα ακολουθηθούν μετά την ανακοίνωση των νέων πολιτικών συσχετισμών στη χώρα μας έχουν ως εξής:

• Σε περίπτωση που δεν υπάρξει αυτοδυναμία, την επομένη των εκλογών, στις 22 Μαΐου η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον αρχηγό του πρώτου κόμματος, ο οποίος θα έχει περιθώριο τριών ημερών -το περισσότερο- για τις διερευνητικές εκλογές. Εφόσον δεν τα καταφέρει η εντολή θα πάει στον επικεφαλής του δεύτερου κόμματος και εφόσον δεν τα καταφέρει ούτε αυτός, θα παραλάβει την εντολή ο επικεφαλής του τρίτου κόμματος στις εκλογές.
• Η όλη η διαδικασία των διερευνητικών μπορεί να διαρκέσει το πολύ εως 10 ημέρες, δηλαδή το αργότερο μέχρι και τις 31 Μαΐου.
• Aν oι διερευνητικές εντoλές δεν τελεσφoρήσoυν, o Πρόεδρoς της Δημoκρατίας καλεί τoυς αρχηγoύς των κoμμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμoύ κυβέρνησης πoυ να έχει την εμπιστoσύνη της Βoυλής, επιδιώκει τo σχηματισμό Κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής για τη διενέργεια εκλoγών. Σε περίπτωση απoτυχίας αναθέτει στoν Πρόεδρo τoυ Συμβoυλίoυ της Eπικρατείας ή τoυ Aρείoυ Πάγoυ ή τoυ Eλεγκτικoύ Συνεδρίoυ τoν σχηματισμό Kυβέρνησης, όσo τo δυνατόν ευρύτερης απoδoχής, για να διενεργήσει εκλoγές
• Η Βουλή συνέρχεται σε συνεδρίαση μιας ημέρας, κατά την οποία υπάρχει η ορκωμοσία των νέων βουλευτών, η εκλογή προεδρείου, ενώ ακολουθεί η διάλυσή της
• Οι επαναληπτικές βουλευτικές εκλογές διεξάγονται μέσα σε 30 ημέρες από την αποτυχία σχηματισμού κυβέρνησης μέσω διερευνητικών εντολών με την προκήρυξή τους να γίνεται με διάταγμα της Προέδρου της Δημοκρατίας, που προσυπογράφεται από το μεταβατικό Υπουργικό Συμβούλιο.

Το νέο εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής – Τι προβλέπει

Σύμφωνα με όσα έχει αναφέρει κατ’ επανάληψη ο πρωθυπουργός, οι επαναληπτικές κάλπες θα στηθούν την Κυριακή 2 Ιουλίου. Οι νέες εκλογές θα διενεργηθούν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, το οποίο ψηφίστηκε τον Ιανουάριο του 2020 από την ΝΔ και από την Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου.

Σύμφωνα με αυτό, εάν το πρώτο κόμμα έχει λάβει ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 25% των έγκυρων ψηφοδελτίων, τότε λαμβάνει μπόνους 20 έδρες, ενώ οι υπόλοιπες 280 έδρες κατανέμονται αναλογικά μεταξύ των δικαιούμενων εδρών κομμάτων. Από το 25% και πάνω, για κάθε 0,5% το πρώτο κόμμα θα παίρνει επιπλέον μπόνους μία έδρα, ενώ το μάξιμουμ των 50 εδρών θα το λαμβάνει εάν το ποσοστό του είναι στο 40%. Αυτά ισχύουν και σε περίπτωση συνασπισμού κομμάτων, εφόσον ο μέσος όρος της δύναμης των κομμάτων που τον απαρτίζουν είναι μεγαλύτερος από την δύναμη του αυτοτελούς κόμματος, που συγκέντρωσε τον μεγαλύτερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων.

Έτσι, ένα κόμμα που θα κινείται κοντά στο 37% θα μπορεί να έχει αυτοδυναμία, σε συνάρτηση και με άλλους παράγοντες, όπως ο αριθμός των κομμάτων που θα εισέλθουν στη Βουλή.

Η λίστα και η νέα προσφυγή στο Α1 Τμήμα του Αρείου Πάγου

Αξίζει να σημειωθεί πως σε περίπτωση που η χώρα πάει σε επαναληπτικές εκλογές οι πολίτες δεν θα μπορούν να «σταυρώσουν» τους υποψηφίους της επιλογής τους, καθώς αυτές θα πραγματοποιηθούν με λίστα ή με «δεσμευμένο λογαριασμό» όπως περιγράφεται στη νομοθεσία.

Με άλλα λόγια, η ηγεσία του κάθε κόμματος ορίζει την σειρά που θα τοποθετηθούν οι υποψήφιοί του σε κάθε εκλογική περιφέρεια, ενώ η εκλογή τους γίνεται με βάση αυτή την σειρά. Η προηγούμενη εμπειρία (από τις επαναληπτικές κάλπες τόσο του 2012 όσο και του 2015) πάντως δείχνει πως λαμβάνεται υπόψη για την κατάρτιση της λίστας οι επιδόσεις των υποψηφίων υπόψιν την προηγούμενη ψηφοφορία.

Κατά τ’ άλλα, θα ακολουθηθούν οι ίδιες ακριβώς συνταγματικές διαδικασίες με εκείνες που ίσχυσαν για τις εκλογές της 21ης Μαϊου. Κάτι τέτοιο σημαίνει πως τα κόμματα θα κληθούν -πιθανότατα μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου- να καταθέσουν στον Άρειο Πάγο το σήμα και το τίτλο τους, ενώ το Α1 Τμήμα του Ανώτατου Δικαστηρίου θα κληθεί να αποφασίσει εκ νέου κατά πόσο είναι νόμιμη η κάθοδός του στις εκλογές. Θεωρείται δε βέβαιο πως αρκετά από τα κόμματα που «κόπηκαν» πρόσφατα-ανάμεσά τους και οι «Έλληνες» του Ηλία Κασιδιάρη- θα επιχειρήσουν να διεκδικήσουν εκ νέου την ευκαιρία να κατεβάσουν συνδυασμούς.

tvxs.gr