Άγχος και κρίσεις πανικού: Αίτια και τρόποι αντιμετώπισης
Στο Zarpa Radio 89.6 και στην Ανδρονίκη Κοκοτσάκη μίλησε η κυρία Ελένη Κουράκη, ψυχολόγος στο Κέντρο Πρόληψης εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας της περιφερειακής ενότητας Χανίων. Το θέμα που συζητήθηκε είναι το άγχος, τα αίτια του και οι τρόποι αντιμετώπισης των κρίσεων πανικού. Τα όσα ανέφερε σχετικά με αυτό το θέμα που απασχολεί την πλειονότητα των ανθρώπων είναι χαρακτηριστικά:
«Το άγχος είναι ένα συναίσθημα εσωτερικής σύγκρουσης που προκαλεί δυσφορία και ένα ακαθόριστο φόβο ότι κάτι επικίνδυνο πρόκειται να συμβεί. Προέρχεται από το αρχαίο ρήμα άγχω που σημαίνει πνίγω, πνίγομαι και συχνά συνοδεύεται από ψυχοσωματικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, ζάλη, λαχάνιασμα, μυϊκή ένταση, γαστρο-εντερικές διαταραχές. Το άγχος όμως έχει και μία σημασία. Πολλές φορές άνθρωποι που δεν προσεγγίζουν το άγχος ψυχικά, βγάζουν πολλές άμυνες και δεν επιτρέπουν να το νιώσουν. Αυτό όμως σημαίνει ότι δεν μπορούν να το επεξεργαστούν ψυχικά κι έτσι βγαίνει το άγχος σε ένα σωματικό επίπεδο.
«Το άγχος είναι εγγενές, είπε η κα Κουράκη, βιώνεται από το άτομο από την αρχή της γέννησής του και περνάει από το ένα στάδιο ανάπτυξης στο άλλο, ήδη ακόμα όταν έρχεται αντιμέτωπο με την απώλεια της μήτρας κατά τη γέννηση, με τον αποθηλασμό καθώς και άλλα άγχη αναπτυξιακά όπως το άγχος του αποχωρισμού, του οιδιπόδειου, της γέννησης ενός αδερφού κ.α που χρειάζεται το παιδί να ξεπεράσει για να μεταβεί σε ένα άλλο στάδιο εξέλιξης. Όλα αυτά τα στάδια που συνεχίζονται σε όλη τη ζωή του ατόμου μέσα από τις διάφορες ηλικιακές αναπτυξιακές κρίσεις, φέρνουν το άτομο αντιμέτωπο με ένα πλήθος απωλειών, (του μητρικού στήθους στον απογαλακτισμό, της παιδικότητας στην εφηβεία, της νιότης στη μέση ηλικία κ.α).
«Συχνά οι απώλειες που συνοδεύουν την εξέλιξη του ατόμου βιώνονται τραυματικά και δημιουργούν παρατεταμένο άγχος χωρίς να υπάρχει η είσοδος στο επόμενο ψυχοσυναισθηματικό στάδιο προκαλώντας δυσλειτουργία στη προσωπική, επαγγελματική και διαπροσωπική ζωή του ατόμου. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται το άτομο να αναζητήσει βοήθεια από κάποιον ειδικό προκειμένου να αναγνωριστεί το λανθάνον νόημα του άγχους που βιώνει και να συμβολίσει ονοματίζοντας την πηγή του άγχους του.
«Έτσι το άγχος είναι ένα διαχέον συναίσθημα που το άτομο δεν μπορεί να εντοπίσει την αιτία του και χαρακτηρίζεται ως φόβος χωρίς αντικείμενο. Όμως αυτό είναι ένα παραπλανητικό συναίσθημα καθώς το άγχος έχει πάντα ένα αντικείμενο απέναντι στο οποίο το άτομο στρεσάρεται. Με τη ψυχοθεραπεία μπορεί να εντοπιστεί η πηγή του άγχους και να γίνει επεξεργασία των δύσκολών συναισθημάτων που προκύπτουν.
Υπάρχουν πολλές προσεγγίσεις όσον αφορά την αντιμετώπιση του άγχους. Από τεχνικές χαλάρωσης όπως αναπνοές, ασκήσεις, αλλά και προσέγγιση ανάγνωσης του τί συμβαίνει. Γιατί βρίσκεται ενώπιον του άγχους σε τέτοιο βαθμό που να τον κάνει να δυσλειτουργεί. Το άγχος σίγουρα έχει μία αιτία. Το πιο σημαντικό είναι να αναγνωρίσει ποια είναι η πηγή του άγχους και να πάρει μία άλλη θέση απέναντι στο πώς θα το αντιμετωπίσει. Απέναντι λοιπόν σε αυτό το αντικείμενο του άγχους παραλύει, δυσφορεί, επιτίθεται, θυμώνει, στεναχωριέται, απομονώνεται κλπ.
«Η κρίση πανικού είναι μία κορύφωση του άγχους. Ένα χαρακτηριστικό της είναι ότι δεν κρατάει πολύ, περίπου 10 με 20 λεπτά. Το άτομο βιώνει την αίσθηση καρδιακής ανακοπής, χωρίς όμως να κινδυνεύει πραγματικά η ζωή του. Κινδυνεύει όμως σε ένα άλλο επίπεδο, όταν καλείται να πάρει μία απόφαση όπου κάτι θα χάσει. Είναι σα να βρίσκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι και δεν μπορεί να πάρει μία απόφαση προς κάποια πλευρά. Έρχεται λοιπόν η κρίση πανικού και τον «σώζει» γιατί μένει καθηλωμένος σε αυτή την κρίση, και δεν προχωρά.
Στην ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία το άγχος εκδηλώνεται όταν υπάρχει η σύγκρουση μεταξύ των επιθυμιών και των φόβων του ατόμου απέναντι στον κίνδυνο που αντιπροσωπεύουν και στην αποτυχία της προσαρμογής τους σε ένα συμβιβαστικό σχηματισμό. Έτσι το άτομο που αισθάνεται άγχος, επιθυμεί και φοβάται συγχρόνως, χωρίς να μπορεί να βρει διέξοδο στην εσωτερική του σύγκρουση.
«Τα άτομα που θεωρούν ότι δεν νοιώθουν άγχος, στην ουσία αρνούνται την ψυχική του έκφραση με αποτέλεσμα είτε να σωματοποιούν το άγχος με ποικίλες ψυχοσωματικές ασθένειες είτε να αρνούνται επιθυμίες και ψυχικές ορμές μέσα από τον σχηματισμό μηχανιστικών συμπτωμάτων. Ο άνθρωπος που είναι ζωντανός ψυχικά, επιθυμεί, φοβάται , προσπαθεί, αγχώνεται όσο πρέπει, για να ζήσει μια ζωή με προσωπικό νόημα και αλήθεια.
zarpanews.gr
