Οι πρώτοι Κρήτες βουλευτές πριν 100 χρόνια | Ιστορική Photo από την ορκωμοσία με βράκα!

Η φωτογραφία που παρουσιάζουμε έχει μεγάλη ιστορική αξία. Απεικονίζονται οι πρώτοι βουλευτές που εξελέγησαν ως αντιπρόσωποι της Κρήτης στην ελληνική βουλή, 1,5 χρόνο μετά την ένωση. Ήταν οι εκλογές της 31ης Μαΐου 1915, στις οποίες θριάμβευσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος πόζαρε μάλιστα μαζί με τους πρώτους συμπατριώτες του βουλευτές, καθώς ο ίδιος εξελέγη πρώτος σε ψήφους στα Χανιά, όπου ήταν υποψήφιος (ήταν και στην Αττικοβοιωτία). Σ’ εκείνες τις εκλογές ο Βενιζέλος είχε εκλέξει και τους 23 αντιπροσώπους της Κρήτης! Η μεγάλη έκπληξη ήταν η αποτυχία του επί χρόνια πρωθυπουργού της Κρητικής Πολιτείας, Αντωνίου Μιχελιδάκη, αντιπάλου του Βενιζέλου, που ήταν υποψήφιος με το κόμμα του Δημητρίου Γούναρη.

Η φωτογραφία υπάρχει στα αρχεία της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Υπάρχει και η σχετική λεζάντα, για να ξέρουμε ποιοι ήταν. Προστέθηκε σε χρόνο που δεν γνωρίζουμε.

Η χειρόγραφη λεζάντα αναφέρει:

«ΕΚΛΟΓΑΙ 31 ΜΑΪΟΥ 1915- ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΑΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΝ ΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Πρώτη σειρά (καθήμενοι), από αριστερά: Μιχαήλ Μανασάκης, Μιχαήλ Σακλαμπάνης, Δημήτριος Αναγνωστάκης, Ελευθέριος Βενιζέλος, Μιχαήλ Μακράκης (σημείωση: μπήκε στη βουλή με την κρητική βράκα, Αριστείδης Κριάρης, Γ. Ανδρεαδάκης.

Δεύτερη σειρά, από αριστερά, Μιχαήλ Παπαμιχελάκης, Εμμανουήλ Τσουδερός, Κυριάκος Μητσοτάκης, Βασίλειος Σκουλάς, Γεώργιος Κοκκινάκης, Χαρ. Πλουμιδάκης, Μιχαήλ Καταπότης.

Τρίτη σειρά (πίσω): Γεώργιος Μαρής, Νικόλαος Παπαδάκης, Γ. Μαρκαντωνάκης, Γ. Μυλωνογιαννάκης, Μανούσος Βολουδάκης, Ιωάννης Λεκανίδης. Όπως σημειώνεται στη λεζάντα, «απουσιάζει ο Μιχ. Κοθρής, μη προσελθών)»

Πάντως ο Κοθρής δεν ήταν ο μόνος μη προσελθών, όπως γράφει η λεζαντα. Από τη φωτογραφία απουσιάζουν 2 ακόμα βουλευτές. Ήταν ο Αθανάσιος Ζητάκης, που είχε εκλεγεί στο Ηράκλειο, ο Μιχαήλ Σφακιανάκης από το νομό Λασιθίου και ο Ανδρεαδάκης από το Ρέθυμνο .

Οι εκλογές του Μαΐου του 1915

Σχεδόν 1,5 χρόνο μετά την επίσημη ανακήρυξη της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, οι Κρήτες, ως Έλληνες πλέον, καλούνται να συμμετάσχουν στις πρώτες, στην ιστορία, εθνικές εκλογές και να εκλέξουν τους πρώτους εκπροσώπους τους στο εθνικό κοινοβούλιο. Βεβαίως πριν την Ένωση, που είχε επισήμως ανακηρυχθεί την 1η Δεκεμβρίου 1913 με τη συμβολική ενέργεια της έπαρσης της ελληνικής Σημαίας, παρουσία του πρωθυπουργού Βενιζέλου και του βασιλιά Κωνσταντίνου, στο Φιρκά, στο κοινοβούλιο συμμετείχαν Κρήτες βουλευτές, οι οποίοι είτε εκλέχτηκαν (ως εκπρόσωποι του νομού Αττικοβοιωτίας το 1910, όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος) είτε με δυναμικές ενέργειες έγιναν δεκτοί (1912, εκ εκπρόσωποι της κρητικής συνέλευσης).

Οι πρώτοι όμως εκλεγμένοι βουλευτές σε εθνικές εκλογές αναδείχτηκαν στις 31 Μαΐου 1915, στις εκλογές που θριάμβευσε ο Βενιζέλος. Και οι 7 πρώτοι βουλευτές του νομού ήταν βενιζελικοί, ενώ απέτυχε να εκλεγεί ο μεγάλος αντίπαλος του Βενιζέλου Αντώνιος Μιχελιδάκης, πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής (πρωθυπουργός) της Κρητικής Πολιτείας, που ήταν υποψήφιος με τον Γούναρη.

Κι αν κανείς θεωρήσει ότι οι σημερινές εκλογές γίνονται σε κλίμα έντασης, πόλωσης και οξύτητας, μάλλον δεν έχει καν διαβάσει για εκείνες τις εκλογές του 1915, όταν η αντιπαράθεση βενιζελικών και αντιβενιζελικών γινόταν σε κλίμα καθημερινών επεισοδίων! Κι είναι χαρακτηριστικό και το ύφος της αντιπαράθεσης, όπως θα δούμε στη συνέχεια, που ασφαλώς ξεπερνούσε κατά πολύ και τα όρια της σημερινής οξύτητας.

Σʼ εκείνες τις πρώτες εκλογές οι υποψήφιοι και των δύο παρατάξεων ήταν 14. Θριαμβευτές οι βενιζελικοί υποψήφιοι, καθώς κατέλαβαν και τις έδρες, ενώ ο Μιχελιδάκης σε προχωρημένη πλέον ηλικία, ήλθε μόλις πέμπτος ανάμεσα στους 7 αντιβενιζελικούς υποψηφίους, δηλαδή δεύτερος επιλαχών.

Οι πρώτοι, λοιπόν, εκλεγμένοι βουλευτές του νομού Ηρακλείου, με τις ψήφους που εξελέγησαν, ήταν οι εξής:

• Μιχαήλ Μακράκης με 11.983 ψήφους
• Γεώργιος Μαρής 11.681
• Γεώργιος Κοκκινάκης 11.625
• Μιχαήλ Μανασάκης 11.595
• Αθανάσιος Ζητάκης 11.560
• Δημήτριος Αναγνωστάκης 11.549
• Μιχαήλ Σακλαμπάνης 11.343
• Επιλαχόντες ήταν οι 7 αντιβενιζελικοί υποψήφιοι:
• Γεώργιος Φραγκιαδάκις 9.409
• Εμμανουήλ Λογιάδης 9197
• Δευκαλίων Πωλιουδάκις 9189
• Γεώργιος Μαυραντώνης 9159
• Αντώνιος Μιχελιδάκις 9171
• Αντώνιος Σκούφος 9126
• Βασίλειος Μεϊμαράκης 9032

Ο Μακράκης, πρώτος σε ψήφους βουλευτής, παλιός καπετάνιος στις κρητικές επαναστάσεις, με αδελφό που έπεσε στις επάλξεις του μακεδονικού αγώνα, είχε δηλώσει ότι θα έμπαινε στη Βουλή με κρητική φορεσιά και βράκα. Και το έκανε!

Ο Σακλαμπάνης ήταν ο σύζυγος της αδελφής του Νίκου Καζαντζάκη Αναστασίας και η υποψηφιότητά του ήταν εκείνη που απέτρεψε το μεγάλο στοχαστή και συγγραφέα από το να είναι εκείνος υποψήφιος. Ο ίδιος, σε μια επιστολή του προς την Αναστασία είχε εκφράσει αυτή την επιθυμία. Να πολιτευτεί στο Ηράκλειο προκειμένου να βοηθήσει τον Βενιζέλο. Μόνο όμως στην περίπτωση που δεν θα ήταν υποψήφιος ο Σακλαμπάνης.

Μέσα σ΄ αυτό το κλίμα οι Έλληνες, και για πρώτη φορά οι Κρητικοί, οδηγούνται στις κάλπες για να αναδείξουν τους εκπροσώπους τους στο εθνικό κοινοβούλιο, που εκείνη την περίοδο είχε 317 βουλευτές. Η Κρήτη, στην πρώτη επίσημη είσοδό της στην εθνική αντιπροσωπεία, θα είχε 23 εκπροσώπους. Το Ηράκλειο και τα Χανιά από 7, το Ρέθυμνο 5 και το Λασίθι 4.

Στα Χανιά είχαν εκλεγεί οι:

• Ελευθέριος Βενιζέλος 11.749
• Γρ. Μαρκαντωνάκης 10.184
• Κυριάκος Μητσοτάκης 9.668
• Γ. Μυλωνογιαννάκης 9.530
• Ιωάννης Λεκανίδης 9.392
• Χ. Πλουμιδάκης 9.178
• Αριστείδης Κριάρης 9.019

Στο Λασίθι οι πρώτοι βουλευτές ήταν

• Μιχαήλ Σφακιανάκης (8.866 ψήφοι)
• Μιχαήλ Καταπότης (8.774)
• Μιχαήλ Κοθρής (8.748)
• Νικόλαος Παπαδάκης (8.451)

Οι πρώτοι βουλευτές στο Ρέθυμνο ήταν

• Εμμανουήλ Τσουδερός (αργότερα έγινε πρωθυπουργός)
• Βασίλειος Σκουλάς
• Ανδρεαδάκης
• Μιχαήλ Παπαμιχαλάκης
• Μανούσος Βολουδάκης

candianews.gr