To deal Attica – ΑΝΕΚ αλλάζει την ακτοπλοΐα

Η διάσωση της Ανώνυμης Ναυτιλιακής Εταιρείας Κρήτης (ΑΝΕΚ) μέσω της απορρόφησής της από την Attica Συμμετοχών ξεκαθαρίζει τον επιχειρηματικό χάρτη της ελληνικής ακτοπλοΐας ούτως ώστε να μπορέσει ο κλάδος να προσελκύσει νέες επενδύσεις.

Είτε αυτές αφορούν εκσυγχρονισμό του στόλου είτε την είσοδο νέων μετόχων στους υφιστάμενους ομίλους είτε, τέλος, την ενεργοποίηση νέων σχημάτων. Και αυτό διότι αίρει την αβεβαιότητα περί των κινήσεων του μεγαλύτερου μέχρι σήμερα πλοιοκτήτη στον κλάδο, της Τράπεζας Πειραιώς.

Παράλληλα δημιουργεί έναν μεγάλο επιχειρηματικό πόλο ικανό να αντιπαρατεθεί στις γραμμές της Κρήτης και της Αδριατικής στον ιταλικό όμιλο Γκριμάλντι, που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα μέσω των Μινωικών Γραμμών.

Σημειώνεται πως o νέος όμιλος Attica θα ελέγχει τα εμπορικά σήματα της Blue Star, της Super Fast, της Hellenic Seaways και της ΑΝΕΚ. Ωστόσο, τον επιχειρηματικό χάρτη στο Αιγαίο συμπληρώνει η ταχέως αναπτυσσόμενη Seajets που, με μεγάλο στόλο ταχυπλόων ως επί το πλείστον σκαφών, εστιάζει στην υψηλή εποχικά περίοδο, αποτελώντας ισότιμο ίσως, σύμφωνα με πηγές της αγοράς, ανταγωνιστή της Attica Συμμετοχών.

Πέρα από τους τρεις αυτούς επιχειρηματικούς ομίλους στο Αιγαίο κυρίως, αλλά και στο Ιόνιο, δραστηριοποιείται και μια σειρά μικρότερων αλλά δραστήριων ακτοπλοϊκών εταιρειών με ταχύπλοα και συμβατικά πλοία, ολοκληρώνοντας την εικόνα της ελληνικής ακτοπλοΐας. Το σύνολο αυτών των εταιρειών τα αμέσως επόμενα χρόνια θα πρέπει ανάλογα και με τις τεχνολογικές εξελίξεις να προχωρήσει σε επενδύσεις προκειμένου να συμμορφωθεί με τους στόχους που έχουν τεθεί για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Attica Συμμετοχών

Η Attica Συμμετοχών διαθέτει τα μεγέθη για να αντλήσει σχετική χρηματοδότηση και να επωφεληθεί από διαθέσιμες πιστώσεις των ευρωπαϊκών ταμείων, ενώ ήδη αναμένεται να εξοπλίσει και τον στόλο της ΑΝΕΚ προκειμένου να μπορέσει να επωφεληθεί από το φθηνότερο καύσιμο υψηλότερου θείου που θα δεσμεύει ο νέος εξοπλισμός. Παράλληλα, έχει ήδη εκσυγχρονίσει ένα τμήμα του στόλου των ταχυπλόων της παραλαμβάνοντας πριν από δύο μήνες τρία νεότευκτα καταμαράν και συμμετέχει στους σχεδιασμούς για τη χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου ως ενδιάμεσου καυσίμου.

Εχει όμως και πιο μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς, οι οποίοι θα εξαρτηθούν από τις τεχνολογικές εξελίξεις. Και ειδικότερα τι καύσιμο και με τι μηχανές θα μπορούν να κινούνται τα πλοία στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, ώστε αρχικά να περιορίσουν στο μισό και κατόπιν να μηδενίσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα το 2030 και το 2050, αντιστοίχως.

O νέος όμιλος Attica θα ελέγχει τα εμπορικά σήματα της Blue Star, της Super Fast, της Hellenic Seaways και της ΑΝΕΚ.

Ομιλος Γκριμάλντι

Από την πλευρά του, ο όμιλος Γκριμάλντι δραστηριοποιείται είτε απευθείας, όπως στις γραμμές της Αδριατικής, είτε μέσω των Μινωικών, στις γραμμές της Κρήτης, με μεγάλα πλοία. Παράλληλα θεωρείται διεθνής πρωτοπόρος στην εισαγωγή νέων καινοτόμων λύσεων προκειμένου να περιορίσει το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα. Διαθέτει, δε, το οικονομικό εκτόπισμα για να πραγματοποιεί πολύ μεγάλες επενδύσεις.

Και με τη διεκδίκηση ελληνικών λιμανιών που είναι κομβικά στα δρομολόγιά του στην Ελλάδα, όπως αυτό της Ηγουμενίτσας και του Ηρακλείου, σκοπεύει να αναβαθμίσει τις σχετικές υποδομές τους έτσι ώστε να προσφέρει γρηγορότερες και καθαρότερες για το περιβάλλον υπηρεσίες.

Μεταξύ των σχεδίων του είναι η ανάπτυξη υποδομών ηλεκτροδότησης των πλοίων όταν βρίσκονται στο λιμάνι ώστε να μην έχουν ανοιχτές τις μηχανές και η παραμονή τους στους λιμένες για το μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα ώστε να επιτύχει την καλύτερη αξιοποίησή τους. Παράλληλα, ουδείς μπορεί να αποκλείσει, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά πηγές της ελληνικής ακτοπλοΐας, μια μεγάλη κίνηση στο μέλλον εφόσον εμφανιστούν πωλητήρια σε ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις.

Seajets

Οπως όμως εξηγεί μιλώντας στην «Κ» ο Γιώργος Ξηραδάκης, έμπειρος τραπεζίτης που ειδικεύεται στις ναυτιλιακές χρηματοδοτήσεις αλλά και σε συμβουλευτικές υπηρεσίες μέσω της XRTC, ανοιχτό είναι το πεδίο για τη μεγέθυνση και της Seajets, που εμφανίζει τον ισολογισμό με τη χαμηλότερη μόχλευση στον κλάδο και έχει έτσι τη δυνατότητα να προχωρήσει, εάν το αποφασίσει, ακόμη και σε νέες ναυπηγήσεις προκειμένου να αναπτυχθεί περαιτέρω. Η εξαγορά, τα τελευταία προηγούμενα έτη, του συνόλου του στόλου μικρότερης ανταγωνίστριας εταιρείας μαρτυρά, σύμφωνα με τον τραπεζίτη, την αποφασιστικότητα με την οποία κινείται η Seajets.

Η συμφωνία συγχώνευσης και τα επόμενα βήματα

Τις αμέσως επόμενες εβδομάδες και πάντως πριν από τα τέλη Οκτωβρίου θα υποβληθεί στην ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού για προέγκριση η συμφωνία συγχώνευσης με απορρόφηση της ΑΝΕΚ από την Attica Συμμετοχών.

Τα διοικητικά συμβούλια των δύο ακτοπλοϊκών αποφάσισαν στις αρχές της εβδομάδας να εγκρίνουν τη συμφωνία που προέκυψε βάσει πρότασης της Attica και της σχετικής συνέλευσης των πιστωτών.

Ειδικότερα, το σύνολο των πιστωτών της ΑΝΕΚ (τράπεζες και servicers και μεμονωμένοι επενδυτές) υπέγραψαν μνημόνιο αλληλοκατανόησης (MoU), με το οποίο δεσμεύονται να εκχωρήσουν τις απαιτήσεις τους, συνολικής ονομαστικής αξίας της τάξεως των 260 εκατομμυρίων ευρώ, στην Attica Συμμετοχών, έναντι ποσού της τάξεως των 80 εκατομμυρίων.

Πιστωτές της ΑΝΕΚ, εκτός από τις τράπεζες Πειραιώς και Alpha Bank, είναι επίσης η Attica Bank, με πολύ μικρό ποσοστό συνεταιριστικές τράπεζες και το επενδυτικό κεφάλαιο Cross Ocean, το οποίο είχε εξαγοράσει παλαιότερα (με σημαντικό discount) τα δάνεια της Εθνικής προς την ΑΝΕΚ. Με την ολοκλήρωση της συμφωνίας και την υλοποίησή της καθίσταται δυνατή η ανάταξη της ιστορικής ελληνικής ακτοπλοϊκής ΑΝΕΚ.

Παράλληλα η Τράπεζα Πειραιώς, εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά, αναμένεται να ωφεληθεί τόσο από τη μετοχική συμμετοχή της στην ΑΝΕΚ όσο και από τη μετοχική συμμετοχή της στην Attica, και κυρίως από την επαύξηση της συνολικής αξίας της τελευταίας, η οποία με τη σειρά της θα ενισχύσει τον ισολογισμό της μητρικής της Attica, της Marfin Investment Group, στην οποία η Πειραιώς ελέγχει ποσοστό 31,1935%, ενώ είναι και ο βασικός πιστωτής της με απαιτήσεις ονομαστικής αξίας της τάξεως των 400 εκατομμυρίων.

Χρηματοοικονομικός σύμβουλος της Attica Συμμετοχών στη συμφωνία είναι η UBS Europe SE. Η συναλλαγή, σύμφωνα με την Attica, υπόκειται «πέραν της έγκρισης των αρμοδίων οργάνων των δύο εταιρειών, στους συνήθεις στις περιπτώσεις αυτές όρους και αιρέσεις (λήψη έγκρισης από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και κάθε άλλη τυχόν απαιτούμενη έγκριση ή άδεια)». Η Attica εκτιμά ότι «η συναλλαγή θα αποβεί προς όφελος των μετόχων, των εργαζομένων και των προμηθευτών των δύο εταιρειών και της ελληνικής επιβατηγού ναυτιλίας γενικότερα».

Η Τράπεζα Πειραιώς νωρίτερα φέτος συμφώνησε να εξαγοράσει και τα δάνεια της Alpha Bank προς την ΑΝΕΚ. Σύμφωνα με τον υπό υλοποίηση σχεδιασμό, μαζί με τους υπόλοιπους πιστωτές, θα αναχρηματοδοτήσει τον εναπομείναντα απομειωμένο δανεισμό των 80 εκατ. και θα τον μεταφέρει στη νέα, μεγεθυμένη Attica Συμμετοχών.

Σημειώνεται πως, με βάση την αρχιτεκτονική της συμφωνίας που έχουν συγκροτήσει οι πιστωτές, όλοι οι σημερινοί μέτοχοι της ΑΝΕΚ θα λάβουν περίπου το 10% της νέας, μεγαλύτερης Attica Συμμετοχών. Παράλληλα, οι μη τραπεζικές υποχρεώσεις της ΑΝΕΚ, προς προμηθευτές και τρίτους, θα αναληφθούν και θα εξυπηρετηθούν από την Attica πλήρως.

Ο νέος όμιλος θα ελέγχει τα εμπορικά σήματα της Blue Star, της Superfast, της Hellenic Seaways και της ΑΝΕΚ. Εφόσον οι διαδικασίες κινηθούν σύμφωνα με τον προγραμματισμό, η νέα ενοποιημένη ακτοπλοϊκή εταιρεία αναμένεται να ξεκινήσει να λειτουργεί πριν από το Πάσχα του 2023.

Το σχέδιο για όμιλο αξίας άνω του 1 δισ.

«Κλειδί» μεσοπρόθεσμα για την ελληνική ακτοπλοΐα θα είναι και οι αποφάσεις που θα λάβει η διαχειρίστρια εταιρεία των συμμετοχών της Πειραιώς στην ακτοπλοΐα, η Blantyre Capital, η οποία θα ελέγχει ποσοστό περίπου 15% στο νέο ενοποιημένο σχήμα της Attica με την ΑΝΕΚ, και μαζί με τη θυγατρική της Πειραιώς, Marfin Investment Group, άνω του 85% του ομίλου.

Ενός ομίλου του οποίου τα λειτουργικά κέρδη, εφόσον ομαλοποιηθούν και οι τιμές των καυσίμων, μπορεί να προσεγγίσουν και να υπερβούν τα 100 εκατομμύρια ετησίως, αποτιμώντας την Attica Συμμετοχών στα επίπεδα του 1 δισ. ευρώ. Αποτίμηση που προκύπτει, όπως εξηγούν τραπεζικές πηγές, και από τη σχέση ανταλλαγής των μετοχών της ΑΝΕΚ με μετοχές της Attica, που συμφωνήθηκε στο 8 προς 1.

Δηλαδή, οι μέτοχοι της ΑΝΕΚ θα λάβουν το 11% περίπου της νέας μεγάλης Attica, ενώ ο στόλος της ΑΝΕΚ έχει μια αξία που υπερβαίνει τα 200 εκατ., σύμφωνα με τις λογιστικές της καταστάσεις.

Αφαιρώντας τα 80 εκατ. του δανεισμού που θα αναλάβει το νέο σχήμα και άλλα 30 εκατ. υποχρεώσεων προς προμηθευτές και άλλους, η καθαρή αξία του στόλου της ΑΝΕΚ προκύπτει κοντά στα 100 εκατ. και αντιστοιχεί στο 11% της αξίας όλου του ομίλου με βάση τη σχέση ανταλλαγής. Το πώς θα αποφασίσουν η Πειραιώς και η Blantyre να αξιοποιήσουν αυτό το περιουσιακό στοιχείο από το 2025 και μετά, διάστημα που απαιτείται προκειμένου να αποδώσει η εταιρεία, θα αποτελέσει και τη θρυαλλίδα για το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς των μεγάλων της ακτοπλοΐας.

Απαιτούνται 3 δισ. ευρώ για ανανέωση του στόλου

To 50% των ελληνικών ακτοπλοϊκών πλοίων που είναι σήμερα δρομολογημένα, το 2035 θα είναι ηλικίας άνω των 40 ετών, σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ). Ετσι, η ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος.

Ενώ έχουν τεθεί οι προθεσμίες για την επίτευξη της μείωσης των ρύπων, εντούτοις τεχνολογικά δεν έχουν ακόμη επιτευχθεί οι βιώσιμες λύσεις για την αντικατάστασή τους από ανανεώσιμες πηγές, όπως ο ηλεκτρισμός, τα βιοκαύσιμα, η αμμωνία, το υδρογόνο, η μεθανόλη κ.ά.

«Σήμερα καμία ακτοπλοϊκή εταιρεία δεν έχει σχέδια για ναυπήγηση πλοίων, πλην του ομίλου Attica, που ολοκλήρωσε την κατασκευή τριών υπερσύγχρονων πλοίων τύπου Aero Catamaran, τα οποία θα δρομολογηθούν στις γραμμές του Αργοσαρωνικού», σημειώνει στην ετήσια έκθεση για την ελληνική ακτοπλοΐα η XRTC Business Consultants. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της, Γιώργο Ξηραδάκη, υπολογίζεται πως θα απαιτηθούν χρηματοδοτήσεις της τάξεως των 3 δισ. ευρώ για την ανανέωση του ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου έως τα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας.

Οι επενδύσεις αυτές κρίνονται αναγκαίες τόσο λόγω της προοπτικής γήρανσης του υπάρχοντος στόλου όσο και εξαιτίας της ανάγκης συμμόρφωσης με τους νέους κανόνες για τις εκπομπές καυσαερίων και άλλων ρύπων. «Ενα μέρος των απαιτούμενων κεφαλαίων εκτιμάται πως μπορεί να προέλθει από ευρωπαϊκά κονδύλια και άλλο από κρατική στήριξη, ωστόσο το μεγαλύτερο βάρος θα κληθούν να αναλάβουν με ίδια κεφάλαια οι εταιρείες, στηριζόμενες με τη σειρά τους σε πιστώσεις από τράπεζες και επενδυτές», σημειώνει ο κ. Ξηραδάκης.

«Η χρηματοδότηση των επενδύσεων για ανανέωση του στόλου με πλοία χαμηλών και μηδενικών εκπομπών πρέπει να γίνει με τη μορφή επιδοτήσεων για το πράσινο κομμάτι της επένδυσης, με την πρόσβαση σε διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του ΕΣΠΑ και του Νέου Αναπτυξιακού Νόμου, αλλά και με τη σύσταση ίσως ενός ειδικού ταμείου στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Ρύπων – Emission Trading System (ETS) προκειμένου να επανεπενδύονται τα έσοδα από το ETS κατευθείαν στον κλάδο», εξηγεί η XRTC.

Παράλληλα, προσθέτει, «οι εταιρείες ευελπιστούν ότι οι πολυετείς συμβάσεις δημόσιας υπηρεσίας μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως μέσο που θα βοηθήσει την τραπεζική χρηματοδότηση σε συνδυασμό με προαναφερόμενα χρηματοδοτικά εργαλεία».

kathimerini.gr