Το τέλος της αυτοδυναμίας
Η απλή αναλογική δίνει την ευκαιρία στους πολίτες να δείξουν κατά πόσο συμμερίζονται την άποψη ότι η ευημερία της χώρας εξαρτάται από αυτοδύναμες μονοκομματικές κυβερνήσεις – Η σκληρή πραγματικότητα δεν επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό
Στον εκλογικό σχεδιασμό της κυβέρνησης, οι πρώτες κάλπες της απλής αναλογικής ήταν απλώς το «σκαλοπάτι» για τις δεύτερες εκλογές, που θα έδιναν την αυτοδυναμία.
Μετά το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών και χωρίς να μπούμε στις λεπτομέρειες των δημοσκοπήσεων, που ήδη τρέχουν, ήταν βέβαιο ότι η αυτοδυναμία θα ήταν πλέον αδύνατη για την παρούσα κυβέρνηση. Ένα κοινό που πείστηκε από την υπόσχεση της διαχειριστικής επάρκειας, με την υπαρκτή αλλά και πολυδιαφημισμένη δουλειά που έγινε όσον αφορά τις συναλλαγές με το δημόσιο, έχει πλέον αποστασιοποιηθεί.
Το αφήγημα του «επιτελικού κράτους», διαλύθηκε οριστικά με τη συνειδητοποίηση ότι στην Ελλάδα ακόμα και η μετακίνηση του λαού με τρένο, μπορεί να αποδειχθεί μια πολύ επικίνδυνη υπόθεση.
Τέσσερα χρόνια μετά την εκλογική νίκη της ΝΔ, ο πολίτης δεν πείθεται για τις «ευθύνες των προηγούμενων», παρά την πρωτοβουλία της δικαιοσύνης να ψάξει με ζήλο τα δυστυχήματα από το 2019 μέχρι την εποχή του Τρικούπη.
Οφείλουμε όμως να αναρωτηθούμε και να συζητήσουμε -πέρα από τη δημοσκοπική συγκυρία- γιατί είναι πανάκεια οι αυτοδύναμες κυβερνήσεις στην Ελλάδα; Τι πρόσφεραν στον λαό; Τι αποφύγαμε με τις αυτοδύναμες κυβερνήσεις τα τελευταία 20 χρόνια; Μήπως τη χρεοκοπία;
Όσοι είναι στην εξουσία επικαλούνται την σταθερότητα, τις αγορές, την ταχύτητα των αποφάσεων, την πιθανή ισχύ του πρωθυπουργού και των υπουργών απέναντι στα συμφέροντα και η μόνιμη επωδός είναι ότι για όλα αυτά «χρειάζεται αυτοδύναμη κυβέρνηση».
Όπως αποδείχθηκε, με τραυματικό για όλη τη χώρα τρόπο στα Τέμπη, οι αυτοδύναμες κυβερνήσεις μπορούν μια χαρά να φτιάξουν ένα κράτος-μπανανία. Ένα επικίνδυνο κράτος για τους πολίτες του. Μπορούν να αργούν στις αποφάσεις, να παρατείνουν συμβάσεις να κάνουν τα «στραβά μάτια» στις επιθυμίες των εθνικών εργολάβων και όλα αυτά σε βάρος του λαού και των παιδιών του.
Ποια είναι η απόδοση των αυτοδύναμων κυβερνήσεων στην Υγεία και στην Παιδεία; Ποιο είναι το όραμα και ποια η στρατηγική για την Ελλάδα των επόμενων δεκαετιών; Ουδείς το γνωρίζει. Η μόνη αγωνία, είναι να υπάρχει μια αυτοδύναμη κυβέρνηση για να υπογράφει χωρίς έλεγχο απευθείας αναθέσεις και να διοχετεύει τα λεφτά που θα έρθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης (Ο Ευρωπαίος εισαγγελέας θα έχει πολλή δουλειά στο μέλλον).
Έχουμε δει επίσης το πώς μια αυτοδύναμη κυβέρνηση με έναν ισχυρό πρωθυπουργό μπορεί να διολισθήσει στον αυταρχισμό. Από τον ασφυκτικό έλεγχο της δημόσιας σφαίρας, μέχρι το τεράστιο σκάνδαλο των υποκλοπών για το οποίο ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού έμεινε στο σκοτάδι.
Είναι φανερό, ότι σε ένα πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο, θα ήταν ίσως χρήσιμο να υπάρχουν αντίβαρα εντός της κυβέρνησης, κάτι που δεν μπορεί να γίνει σε μια μονοκομματική κυβέρνηση, όπως διαπιστώσαμε και στις υποκλοπές. Οι παρακολουθούμενοι χειροκροτούσαν με πάθος τις απίθανες «επιτελικές» εξηγήσεις για την παρακολούθησή τους.
Αν κάποιος αντιτείνει ότι είχαμε στην Ελλάδα κυβερνήσεις συνεργασίας, η απάντηση είναι ότι δεν είχαμε ποτέ κυβέρνηση συνεργασίας σε συνθήκες πολιτικής και οικονομικής ομαλότητας. Μια κυβέρνηση συνεργασίας δηλαδή, με προγραμματική συμφωνία και συγκεκριμένη στόχευση ως προς την κατεύθυνση της χώρας και όχι ένα κυβερνητικό σχήμα ειδικού σκοπού ή υπό την απειλή χρεοκοπίας.
Αντιθέτως αυτό που είχαμε ήταν μια μόνιμη συνθήκη αλλοίωσης της λαϊκής βούλησης μέσω των νομοθεσιών της «ενισχυμένης αναλογικής» και των μπόνους των 40 ή 50 βουλευτικών εδρών στο πρώτο κόμμα. Ένα θεσμικό υπόβαθρο δηλαδή, που αντικειμενικά διατηρούσε ή διεύρυνε το χάσμα ανάμεσα στις ασκούμενες κυβερνητικές πολιτικές και των ζητουμένων της κοινωνίας. Στοιχείο που συνιστά ένα είδος μόνιμης πολιτικής κρίσης. Επίσης δυσκόλευε, εάν δεν απαγόρευε, το διάλογο και τη σύνθεση ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις βάζοντας εμπόδια στο να αντιστοιχηθούν με το εκλογικό σώμα, αλλά και να ασκήσουν αποτελεσματική διακυβέρνηση.
Ο μύθος της σταθερής ρότας μιας ισχυρής Ελλάδας, με αυτοδύναμη κυβέρνηση και πανίσχυρο πρωθυπουργό, καταρρίφθηκε πλέον με έναν εθνικό λυγμό.
Μένει να δούμε αν οι πολίτες εξακολουθούν να πείθονται για το τεράστιο όφελος (για ποιους;) της ύπαρξης αυτοδύναμης κυβέρνησης ή θα εκμεταλλευθούν την ευκαιρία που προσφέρουν οι εκλογές με απλή αναλογική.
Γράφει ο Μάνος Χωριανόπουλος
