Στο χείλος του γκρεμού οι ΗΠΑ: Αντίστροφη μέτρηση για την «βόμβα» του χρέους
Σε πλήρη εξέλιξη είναι ένα άνευ προηγουμένου θρίλερ στις ΗΠΑ με την χώρα να βρίσκεται κυριολεκτικά στο χείλος του γκρεμού λόγω του αδιεξόδου για το ανώτατο όριο του χρέους .
Οι Ρεπουμπλικάνοι της Βουλής των Αντιπροσώπων επιμένουν σε περικοπές δαπανών προτού συμφωνήσουν να αυξήσουν το ανώτατο όριο του χρέους της χώρας πάνω από τα 31 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Οι Δημοκρατικοί υποστηρίζουν ότι το Κογκρέσο έχει ήδη ξοδέψει τα χρήματα και πρέπει να του επιτραπεί να αποπληρώσει τους κατόχους του αμερικανικού χρέους χωρίς μια ντροπιαστική και οικονομικά καταστροφική χρεοκοπία.
Ενώ ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Κέβιν Μακάρθι βγήκε από τη συνάντηση που είχε στον Λευκό Οίκο με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν το βράδυ της Δευτέρας χωρίς συμφωνία, υπογράμμισε ότι και τα δύο κόμματα είναι ενωμένα στον στόχο τους να καταλήξουν σε συμφωνία για την αύξηση του ορίου χρέους της χώρας.
Ο χρόνος μετράει αντίστροφα για μια χρεοκοπία των ΗΠΑ, αλλά δεν είναι απολύτως σαφές πότε οι ΗΠΑ θα ξεμείνουν επισήμως από μετρητά. Δεν είναι επίσης σαφές πώς θα μοιάζει μια πιθανή συμφωνία για την αποτροπή μιας πρώτης χρεοκοπίας.
Θα ακούσετε πολλά περισσότερα γι’ αυτό τις επόμενες ημέρες, καθώς η χώρα οδεύει προς αυτό που προηγουμένως φαινόταν αδιανόητο: Οι Αμερικανοί νομοθέτες να μην καταφέρουν να συμφωνήσουν να πληρώσουν τα χρέη της χώρας. Οικονομολόγοι και κυβερνητικοί αξιωματούχοι λένε ότι αυτό θα ήταν μια οικονομική καταστροφή ανείπωτων διαστάσεων.
Ορισμένοι Ρεπουμπλικανοί, αξιοποιώντας την πλειοψηφία τους στη Βουλή των Αντιπροσώπων, υποστηρίζουν ότι η χώρα πρέπει να κάνει σκληρές επιλογές ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Οι Δημοκρατικοί, εν τω μεταξύ, δεν είναι πρόθυμοι να εγκαταλείψουν ορισμένες δαπάνες που θέσπισαν το 2022, όταν είχαν την πλειοψηφία.
Το μέγεθος του χρέους είναι εντυπωσιακό, αλλά αν δεν επιτραπεί στην κυβέρνηση να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες της, η οικονομία των ΗΠΑ θα περιέλθει σε ύφεση και τελικά θα θέσει σε κίνδυνο την κοινωνική ασφάλιση και τις κρατικές επιταγές στις οποίες βασίζονται τόσα εκατομμύρια Αμερικανοί.
Το χρέος, το οποίο ανήκει σε μεγάλο βαθμό στο δημόσιο, σε συνταξιοδοτικά ταμεία, σε ασφαλιστικές εταιρείες και, σε μικρότερο βαθμό, σε ξένες κυβερνήσεις, θεωρείται ασφαλής μορφή επένδυσης και σημαντική ραχοκοκαλιά της οικονομίας. Εάν η Αμερική αποτύχει να πληρώσει εγκαίρως τους κατόχους του χρέους της, αυτή η εμπιστοσύνη θα μπορούσε να διαβρωθεί για πάντα.
Αν δεν έχετε παρακολουθήσει το δράμα του χρέους, εδώ είναι οι απαντήσεις του CNN σε ορισμένες ερωτήσεις για να ενημερωθείτε.
Πότε θα ξεμείνει η κυβέρνηση από μετρητά;
Είναι ένας κινούμενος στόχος.
Οι ΗΠΑ πράγματι υπερέβησαν την εξουσιοδότηση δανεισμού τους τον Ιανουάριο, αλλά η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν ενέκρινε «έκτακτα μέτρα» – ουσιαστικά μετακινώντας χρήματα – για να δώσει χρόνο στους νομοθέτες να δράσουν.
Η ίδια δήλωσε ότι αυτά τα έκτακτα μέτρα θα εξαντληθούν το συντομότερο την 1η Ιουνίου, αλλά εκτιμήσεις τρίτων δείχνουν ότι μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή και μήνες περισσότερο.
Η κυβέρνηση παίρνει και ξοδεύει χρήματα κάθε μέρα. Παίρνει επίσης μετρητά από το δημόσιο χρέος που έχει πουλήσει για να καλύψει τα έξοδα.
Το Υπουργείο Οικονομικών δημοσιεύει έναν ημερήσιο ισολογισμό. Την περασμένη Πέμπτη έδειξε ένα λειτουργικό ταμειακό υπόλοιπο 57 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων δισεκατομμυρίων σε καταθέσεις – τα πάντα, από φόρους εισοδήματος και ασφάλιστρα Medicare μέχρι το πρόγραμμα ξένων στρατιωτικών πωλήσεων – και 205 δισεκατομμύρια δολάρια σε μετρητά από το χρέος.
Η Tami Luhby του CNN γράφει ότι αν οι ΗΠΑ μπορέσουν να χωλαίνουν μέχρι τα μέσα Ιουνίου, μια αναμενόμενη έγχυση των εκτιμώμενων πληρωμών φόρων θα μπορούσε να προλάβει τη λεγόμενη ημερομηνία Χ μέχρι αργότερα μέσα στο καλοκαίρι. Οι αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών μπορεί να μην το γνωρίζουν καν μέχρι μια ή δύο ημέρες πριν από την ημερομηνία Χ.
Πότε θα σοβαρευτεί το Κογκρέσο;
Τον Απρίλιο, οι Ρεπουμπλικάνοι της Βουλής των Αντιπροσώπων ψήφισαν ένα νομοσχέδιο για την αύξηση του ανώτατου ορίου του χρέους σε συνδυασμό με μη συγκεκριμένες απαιτήσεις για περικοπές δαπανών, για την αναίρεση των δαπανών που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, τις οποίες υπερασπίστηκαν οι Δημοκρατικοί, και για την επιβολή νέων ομοσπονδιακών απαιτήσεων εργασίας για τους δικαιούχους του Medicaid, μεταξύ άλλων.
Το μονόπλευρο νομοσχέδιο δεν αποτέλεσε στόχο για τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι το αγνόησαν στη Γερουσία. Αλλά απέδειξε ότι οι Ρεπουμπλικάνοι μπορούσαν να συνεννοηθούν και θεωρήθηκε ως ένα είδος εναρκτήριας προσφοράς στις διαπραγματεύσεις.
Αυτές οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν πραγματικά στις αρχές Μαΐου, όταν ο Μακάρθι και ο Μπάιντεν συναντήθηκαν στον Λευκό Οίκο.
Οι συζητήσεις σε επίπεδο προσωπικού μεταξύ του Λευκού Οίκου και των Ρεπουμπλικάνων του Κογκρέσου συνεχίστηκαν το βράδυ της Κυριακής, αφού ο Μπάιντεν και ο Μακάρθι είχαν μιλήσει τηλεφωνικά το απόγευμα, σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου. Ο Μπάιντεν και ο Μακάρθι συναντήθηκαν εκ νέου τη Δευτέρα.
Είναι η περικοπή των δαπανών ο μόνος τρόπος για την αντιμετώπιση του χρέους;
Όχι. Όπως οι Δημοκρατικοί είναι γενικά αντίθετοι στη μείωση των δαπανών, έτσι και οι Ρεπουμπλικάνοι είναι γενικά αντίθετοι στην αύξηση των φόρων. Μαζί με την αύξηση των κρατικών δαπανών, η μείωση των φορολογικών συντελεστών παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτή την ιστορία.
Πότε μια χρεοκοπία θα αρχίσει να πονάει πραγματικά;
Σχεδόν όλοι οι οικονομολόγοι και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συμφωνούν ότι μια συνεχιζόμενη χρεοκοπία θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία των ΗΠΑ και για πολλά εκατομμύρια Αμερικανούς που βασίζονται στην κοινωνική ασφάλιση, τη Medicare, τους κρατικούς μισθούς ή την κρατική βοήθεια.
Το χρηματιστήριο θα μπορούσε να χάσει μεγάλο μέρος της αξίας του αν οι επενδυτές τρομάξουν από την αστάθεια.
Όμως, μια χρεοκοπία μιας ή δύο ημερών μπορεί να μη φανεί τόσο τρομερή, ιδίως αν δεν υπάρξει διακοπή των κυβερνητικών υπηρεσιών.
Τι θα συνέβαινε αμέσως μετά τη χρεοκοπία;
Οποιαδήποτε χρεοκοπία θα είχε συνέπειες. Εάν οι επενδυτές δεν εμπιστεύονταν πλέον την κυβέρνηση των ΗΠΑ ότι θα πληρώσει τους λογαριασμούς της, το κόστος δανεισμού της κυβέρνησης θα μπορούσε να αυξηθεί – ιδίως εάν οι οίκοι αξιολόγησης υποβαθμίσουν την πιστοληπτική ικανότητα της Αμερικής σε στερλίνα. Αυτό συνέβη το 2011, κατά την προετοιμασία της τελευταίας σημαντικής αντιπαράθεσης για το ανώτατο όριο του χρέους, αυξάνοντας το ποσό που έπρεπε να πληρώσει η Αμερική για να εκπληρώσει τις δανειακές της υποχρεώσεις.
Ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι έχουν ήδη προτείνει ότι μια βραχυπρόθεσμη χρεοκοπία δεν θα ήταν καταστροφική.
Δεν είναι απολύτως σαφές αν οι πληρωμές της κοινωνικής ασφάλισης θα καθυστερούσαν αμέσως.
Το Υπουργείο Οικονομικών θα έπρεπε να κάνει δύσκολες επιλογές σχετικά με το ποιοι λογαριασμοί θα πληρωθούν. Δεν έχει περιγράψει ένα συγκεκριμένο σχέδιο για το τι θα συμβεί μετά από μια χρεοκοπία.
Οι συνέπειες θα πολλαπλασιάζονταν και θα επιδεινώνονταν καθώς η αθέτηση πληρωμών θα συνεχιζόταν.
Αν ο Λευκός Οίκος και οι ηγέτες των Ρεπουμπλικάνων ανακοινώσουν μια συμφωνία, αυτό θα είναι το τέλος;
Όχι. Και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό σημείο. Οποιαδήποτε συμφωνία ανακοινωθεί από τους διαπραγματευτές πρέπει να περάσει από τη Βουλή και τη Γερουσία. Αυτό απαιτεί χρόνο, γι’ αυτό και η συμφωνία πρέπει να επιτευχθεί πριν από την 1η Ιουνίου, προκειμένου να αποφευχθεί η ημερομηνία Χ της 1ης Ιουνίου. Ο Μακάρθι είχε υποστηρίξει ότι το περασμένο Σαββατοκύριακο ήταν η πραγματική, λειτουργική προθεσμία.
Υπάρχει επίσης ένα πολύ πραγματικό ερώτημα σχετικά με το αν οι Ρεπουμπλικάνοι της Βουλής των Αντιπροσώπων θα συσπειρωθούν γύρω από οποιαδήποτε συμφωνία κάνει ο Μακάρθι.
Η θέση του ως προέδρου είναι εύθραυστη και αν συμφωνήσει σε ένα νομοσχέδιο που οι Δημοκρατικοί θεωρούν αποδεκτό, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει εξέγερση μεταξύ των συντηρητικών Ρεπουμπλικάνων. Οτιδήποτε περάσει από τη Βουλή των Αντιπροσώπων θα πρέπει να έχει την υποστήριξη των περισσότερων Ρεπουμπλικάνων εκεί.
Υπάρχουν άλλες επιλογές;
Το όριο του χρέους υπάρχει λόγω νόμων που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1930. Υπάρχει ένα πειστικό επιχείρημα ότι η μεταγενέστερη νομοθεσία – ο νόμος περί προϋπολογισμού του 1974 – έδωσε στο Κογκρέσο συγκεκριμένες εξουσίες επί του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού και κατέστησε το ανώτατο όριο χρέους διπλό, ουσιαστικά αναιρώντας το.
Αλλά αυτή είναι μια μη δοκιμασμένη νομική θεωρία. Προς το παρόν, οι Ρεπουμπλικάνοι θα έχουν δύο ευκαιρίες να θεσπίσουν περικοπές, με το ανώτατο όριο χρέους και με την κανονική σειρά ψήφισης ενός προϋπολογισμού και νομοσχεδίων δαπανών.
Τι γίνεται με την 14η τροπολογία;
Δημοκρατικοί γερουσιαστές, ο πρώην πρόεδρος Μπιλ Κλίντον και ορισμένοι αξιοσημείωτοι νομικοί εμπειρογνώμονες έχουν υποστηρίξει ότι ο Μπάιντεν έχει την εξουσία να αυξήσει μόνος του το ανώτατο όριο του χρέους, αν το επιλέξει.
Αυτή η πιο πολυσυζητημένη λύση για να παρακάμψει το αδιέξοδο είναι να επικαλεστεί ο Μπάιντεν απλώς την 14η τροπολογία, που επικυρώθηκε το 1868, και να διατάξει το υπουργείο Οικονομικών να συνεχίσει τη χρηματοδότηση των δαπανών που έχει ήδη εγκρίνει το Κογκρέσο.
Το άρθρο 4 της 14ης τροπολογίας έχει ως εξής: «Η εγκυρότητα του δημόσιου χρέους των Ηνωμένων Πολιτειών, που έχει εγκριθεί με νόμο, συμπεριλαμβανομένων των χρεών που έχουν αναληφθεί για την καταβολή συντάξεων και αμοιβών για υπηρεσίες κατά την καταστολή εξέγερσης ή εξέγερσης, δεν αμφισβητείται».
Αν και ο Μπάιντεν δεν έχει απορρίψει την ιδέα της επίκλησης της 14ης τροπολογίας, δήλωσε ότι, δεδομένου ότι και αυτή η οδός δεν έχει δοκιμαστεί στα δικαστήρια, δεν υπάρχει χρόνος να το κάνει γι’ αυτή την αντιπαράθεση. Διαβάστε περισσότερα για την 14η τροπολογία και το χρέος.
Πότε θα φρικάρει η Wall Street για όλα αυτά;
Προφανώς όχι ακόμα.
Οι ειδικοί της αγοράς πιστεύουν ότι μια χρεοκοπία θα διαλύσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αλλά η άμεση αντίδραση θα μπορούσε να είναι συγκρατημένη αν οι επενδυτές δεν μπορούν να εντοπίσουν μια ασφαλέστερη επιλογή για τα κρατικά ομόλογα.
