Οι βόμβες διασποράς της προπαγάνδας
Οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί των εμπλεκόμενων πλευρών δίνουν τα ρέστα τους προκειμένου να δικαιώσουν τις επιλογές των κυβερνήσεών τους και να πείσουν την κοινή γνώμη των χωρών τους. Δεν μπορείς να είσαι σίγουρος για τίποτα
Σ’ έναν πόλεμο είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις πού βρίσκεται η αλήθεια και πού είναι το ψέμα. Οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί των εμπλεκόμενων πλευρών δίνουν τα ρέστα τους προκειμένου να δικαιώσουν τις επιλογές των κυβερνήσεών τους και να πείσουν την κοινή γνώμη των χωρών τους. Δεν μπορείς να είσαι σίγουρος για τίποτα. Ούτε γι’ αυτά που βλέπεις να γίνονται μπροστά στα μάτια σου, αφού, όπως έχει αποδειχτεί πολλές φορές, η κατασκευή… γεγονότων είναι μια διαδεδομένη πρακτική. Περιστατικά που έχουν συμβεί αλλού και σε διαφορετικό χρόνο παρουσιάζονται σαν σημερινά. Η διάψευση μπορεί να έρθει γρήγορα, αλλά η ζημιά θα έχει γίνει, μπορεί να έρθει πολύ καιρό αργότερα χωρίς καμιά συνέπεια για τους παραχαράκτες.
Η κρίση στην Ουκρανία δεν αποτελεί εξαίρεση ως προς την επικοινωνιακή διαχείριση που γίνεται και από την επιτιθέμενη πλευρά (Ρωσία) και από την αμυνόμενη (Ουκρανία), αλλά και από τη Δύση η οποία έχει εμπλακεί με τις κυρώσεις που έχει επιβάλει στη Ρωσία και με την αποστολή πολεμικού υλικού στην Ουκρανία. Στην επιχείρηση ενοχοποίησης έχουν πέσει όλα τα βαριά όπλα. Για γενοκτονία κατηγορεί η Ουκρανία τη Ρωσία, για γενοκτονία έχει μιλήσει και η Ρωσία από τους Ουκρανούς εναντίον των ρωσόφωνων με την ανοχή της Δύσης. Από το προπαγανδιστικό μπαράζ πρέπει να εστιάσεις σ’ αυτά που δηλώνονται δημοσίως, να τα αξιολογήσεις, να ερμηνεύσεις τα συμφραζόμενά τους και να οδηγηθείς σε μια εκτίμηση.
Τι έχουμε μέχρι τώρα:
■ Την απειλή του Πούτιν στις δυτικές δυνάμεις ότι η πολεμική βοήθεια που στέλνουν στην Ουκρανία θα χτυπηθεί. Την απειλή σε Σουηδία και Φινλανδία. Την προειδοποίησή του με τα πυρηνικά. Τη μαξιμαλιστική απαίτησή του να αναγνωρίσει η Δύση την προσάρτηση της Κριμαίας και τις «λαϊκές δημοκρατίες» των ρωσόφωνων περιοχών.
Ξέρει ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει γιατί θα είναι σαν η Δύση να επικροτεί τη βίαιη αλλαγή των συνόρων. Πιθανότατα βάζει όλα τα θέματα στο τραπέζι, για να αποσύρει στη συνέχεια αυτά που θεωρεί πως είναι μικρότερης σημασίας. Την Κριμαία δεν τη διαπραγματεύεται, αλλά δεν θα τον ενοχλήσει πολύ αν η σημερινή κατάσταση παγιωθεί κι ας μη νομιμοποιηθεί από τους διεθνείς οργανισμούς. Στόχος του είναι επίσης μια ευρύτατη αυτονομία των ρωσόφωνων περιοχών.
Η αναγνώρισή τους είναι το μείζον γι’ αυτόν. Ισως θα μπορούσε να δεχτεί ένα καθεστώς συνομοσπονδίας. Επιθυμεί να δημιουργήσει μεγάλα προγεφυρώματα που θα λειτουργούν σαν ζώνες επιρροής και ασφαλείας για τη Ρωσία. Αυτό όμως που δεν προτίθεται να διαπραγματευτεί με τους δυτικούς είναι το θέμα της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Μια καθαρή και γραπτή δέσμευση της Δύσης ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ είναι αυτό που επιδιώκει.
■ Την αποφασιστικότητα της Δύσης να γονατίσει οικονομικά την Ρωσία. Οι κυρώσεις θα προκαλέσουν μεγάλες βλάβες στην οικονομία της και ενδεχομένως να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στο καθεστώς Πούτιν, που μέχρι τώρα έχει εξουδετερώσει τις πιο απειλητικές αντιπολιτευτικές φωνές.
Η πτώση του Πούτιν είναι ο διακαής πόθος ορισμένων δυτικών κυβερνήσεων. Δεν είναι εύκολη υπόθεση και κανένας δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι η διάδοχη κατάσταση θα είναι λιγότερο επικίνδυνη. Θα πρέπει να συμφιλιωθεί με την αξίωση της Δύσης να επιστρέψει η Ρωσία στη θέση του αποσυνάγωγου και να μη διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεθνή σκηνή.
Και βεβαίως, αν κρίνουμε από τη στάση ορισμένων δυτικών αξιωματούχων, φαίνεται πως κάποια κέντρα ισχύος στη Δύση δεν έχουν υπολογίσει την περίπτωση να σχηματιστεί μέτωπο Ρωσίας – Κίνας.
Ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει χαρακτηρίσει τη Ρωσία στρατιωτική απειλή και την Κίνα οικονομική απειλή. Είναι σαν να τις σπρώχνει να συνασπιστούν. Η Δύση θα μπορέσει να διαχειριστεί μια τέτοια εξέλιξη;
Γράφει ο Τάσος Παππάς
