Ο Γιάννης Φίλης απαντά στο Ερωτηματολόγιο του Προυστ

Το Ερωτηματολόγιο του Γάλλου συγγραφέα Μαρσέλ Προυστ χαρακτηρίζεται και ως «τεστ προσωπικότητας» και μας βοηθάει να… γνωριστούμε καλύτερα. Αυτή την εβδομάδα στο zarpanews.gr απαντά π πρώην πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης, συγγραφέας και ποιητής, Γιάννης Φίλης.

• Ποιο είναι το βασικό γνώρισμα του χαρακτήρα σας;  Οι φοιτητές μου στην Ελλάδα λένε ότι είμαι αυστηρός, οι φοιτητές μου στις ΗΠΑ έλεγαν ότι είμαι φιλικός και ενθουσιώδης. Τι να σας πω;
• Ποια αρετή εκτιμάτε σε έναν άντρα; Την ευθύτητα και την ειλικρίνεια.
• Ποια αρετή εκτιμάτε σε μια γυναίκα; Ακριβώς την ίδια.
• Τι εκτιμάτε περισσότερο στους φίλους σας; Ειλικρίνεια, ενσυναίσθηση και γενναιοδωρία.
• Ποιο είναι το βασικό σας ελάττωμα; Αν γνώριζα τον εαυτό μου θα σας έλεγα. Τόσες δεκαετίες και ακόμη δεν ξέρω ποιος είμαι.
• Ποια είναι η εικόνα που έχετε για την ευτυχία; Ευτυχία είναι η οικογένεια. Μια μπίρα στο λιμάνι, ένα ευχαριστώ, ένα χαμόγελο, μια κουβέντα με τη σύζυγο ή έναν φίλο, ένα βιβλίο που με απορροφά, ένα τραγούδι του Τσιτσάνη ή μια σονάτα του Μότσαρτ. Και πάντα ο έρωτας με όλες τις πτυχές του.
• Τι θεωρείτε ως έσχατο βαθμό δυστυχίας; Την ανικανότητα να βρεις την ευτυχία στα πολύ μικρά καθημερινά πράγματα και να είσαι μονίμως σοβαρός και επικριτικός όπως πολλοί από τους ηγέτες μας.
• Ποιος θα ήταν για σας ο ιδανικός τόπος για να ζήσετε; Όπου με συνδέουν άνθρωποι. Χωρίς ανθρώπους ένα μέρος είναι απλώς ένα γεωγραφικό σημείο.
• Ο αγαπημένος σας συγγραφέας / ποιητής: Να πω τέσσερις: Ο Όμηρος, ο Θουκυδίδης, ο Βέλγος δοκιμιογράφος Simon Leys, και ο Άγγλος ιστορικός Antony Beavor. Και μερικές εκατοντάδες άλλοι.
• Ποιοι είναι οι ήρωές σας από την πραγματική ζωή; Οι καθημερινοί άνθρωποι που κρατούν την κοινωνία όρθια: ο εργάτης του απορριμματοφόρου, ο ταχυδρόμος, ο γιατρός που ξενυχτάει στο νοσοκομείο, ο πυροσβέστης, η νοσοκόμα και όλοι οι άλλοι.
• Με ποιο φυσικό ταλέντο θα θέλατε να είστε προικισμένος;  Να έπαιζα μπουζούκι όπως ο Μανώλης Χιώτης.
• Πώς θα επιθυμούσατε να πεθάνετε;  Γρήγορα, χωρίς πανικό, με αξιοπρέπεια.
• Σε ποια πνευματική κατάσταση βρίσκεστε αυτόν τον καιρό; Διαβάζω και γράφω διαρκώς. Αυταπατώμαι ότι έτσι ίσως ξεφύγω από το επερχόμενο κενό.
• Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια; Μα φυσικά στα δικά μου. Και βέβαια σε εκείνα που δεν θίγουν από πρόθεση την κοινωνία και το περιβάλλον.
• Το αγαπημένο σας μότο;  Μην πιστεύετε το μότο κανενός. Συνήθως κάτι προσπαθεί να συγκαλύψει.
• Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας;  Ότι σε λίγες δεκαετίες ο πλανήτης θα είναι αφιλόξενος επειδή καταστρέφουμε το κλίμα, γεμίζουμε πλαστικά και άλλα σκουπίδια το περιβάλλον και σκοτώνουμε τα άλλα είδη.
• Ποιο εν ζωή πρόσωπο εκτιμάτε περισσότερο; Τη Γκρέτα Τούνμπεργκ. Είναι εξαιρετικά ευφυής και εύγλωττη, διαθέτει αφοπλιστική ειλικρίνεια και μοναδικό ηθικό θάρρος και μιλάει με βάση την επιστήμη και ένα βαθύ συναίσθημα για το πιο κρίσιμο υπαρξιακό πρόβλημα της ανθρωπότητας: την κλιματική κρίση.
• Για ποιο πράγμα μετανιώνετε περισσότερο;  Έχω ασκηθεί να μην μετανιώνω για τίποτα επειδή ο χρόνος δεν γυρίζει πίσω για να επανορθώσω. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μαθαίνω από τις ανοησίες μου.
• Τι νοσταλγείτε περισσότερο;  Την εποχή προτού γίνει πρόεδρος ο Τραμπ.
• Ποιο είναι το πιο εξωφρενικό πράγμα που έχετε κάνει; Έχω κολυμπήσει στα ανοιχτά των νησιών Γκαλάπαγκος μέσα σε ένα ισχυρό ρεύμα σε θάλασσα γεμάτη καρχαρίες και έχω ανέβει στα 5.500 μέτρα υψόμετρο στο όρος Τσιμποράσο. Πάλι καλά που δεν άφησα τα κόκαλά μου εκεί.
• Ποιο είναι το αγαπημένο σας ταξίδι;  Δυο ταξίδια, ένα στην Ερυθρά Θάλασσα και ένα στον Αμαζόνιο.
• Ποια θεωρείτε την πιο υπερεκτιμημένη αρετή; Την αριστεία.
• Διαλέξτε πέντε λέξεις που περιγράφουν τον εαυτό σας;  Αρκετά καλός στην κινέζικη μαγειρική.
• Ποια είναι η αγαπημένη σας απασχόληση;  Η επιστήμη και η λογοτεχνία. Μετά η μαγειρική.
• Ποιο είναι το αγαπημένο σας όνομα; Σοφία και Δανάη. Έτσι λένε τις εγγονές μου.
• Τι μισείτε / απεχθάνεστε περισσότερο; Την αδιαφορία και το ψέμα.
• Ποιο χαρακτηριστικό σας αντιπαθείτε περισσότερο; Θα ρωτήσω τη σύζυγο και τα παιδιά μου.
• Τι αντιπαθείτε περισσότερο στους άλλους; Την υποκρισία και την πλαστή σοβαρότητα.
• Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει; Μην προσπαθείς να σώσεις τον κόσμο αν δεν θέλει να σωθεί. Θα καείς γρήγορα.
• Πότε κλάψατε τελευταία φορά; Γελώντας όταν ένας ηθοποιός παρίστανε τον Τραμπ.
• Ποια μουσική θα θέλατε να παίξουν στην κηδεία σας; Το ζεϊμπέκικο «Αλήτη μ’ είπες μια βραδιά».
• Σε ποιες περιπτώσεις λέτε ψέματα; Διατηρώ το δικαίωμα να μη μιλήσω επειδή ό,τι πω μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον μου στο δικαστήριο (Απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, 1966).
• Πότε και πού υπήρξατε ευτυχισμένος; Μικρός όταν γύριζα τα καλοκαίρια ξυπόλητος στο ύπαιθρο της Αργολίδας, όταν την Πρωτοχρονιά μου έδινε ο παππούς μου δύο δραχμές, όταν έμαθα ότι πέρασα στο ΕΜΠ, όταν στον Έβρο το 1974 καταλάβαμε ότι δεν θα γινόταν πόλεμος με την Τουρκία, όταν κάναμε ταξίδια με τη σύζυγό μου στη φύση, όταν γεννήθηκαν τα παιδιά και τα εγγόνια μου .
• Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον εαυτό σας, τι θα ήταν αυτό; Την πρεσβυωπία μου. Χάνω τόσο συχνά τα γυαλιά μου.
• Αν μπορούσατε να διαλέξετε πώς να επιστρέψετε στη ζωή, τι θα θέλατε να είστε / σε ποια εποχή να ζείτε; Μα φυσικά στη σημερινή εποχή.
• Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο επίτευγμά σας / τη μεγαλύτερη επιτυχία σας; Το ότι έγινα ερευνητής και δάσκαλος και καθ’ οδόν απέκτησα οικογένεια και μερικούς αληθινούς φίλους.
• Ποιο είναι το πολυτιμότερο περιουσιακό στοιχείο σας; Κυριολεκτικά, ένα σπίτι του 19ου αιώνα στο χωριό, μερικοί τόνοι βιβλία και ένας πολεμικός σταυρός του πατέρα μου.

  Μεταφορικά, η οικογένεια, οι καλοί φίλοι.

• Ποιος είναι ο αγαπημένος σας φανταστικός ήρωας; Ο Γιώργος Θαλάσσης. Ό,τι και να έκαναν οι Ναζί, πάντα έβγαινε νικητής.
• Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερή σας σπατάλη;  Μερικά χρόνια στο δημοτικό σχολείο και κάποια στο γυμνάσιο. Ήταν βαρετά και μου έδωσαν μια γερή δόση με τετριμμένες ηθικολογίες και σωματική και λεκτική βία από κάποιους δασκάλους.

zarpanews.gr