Ξανθός: Να «εμβολιάσουμε» με εμπιστοσύνη και ασφάλεια την κοινωνία
Η πανδημία στη χώρα μας βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Η συρροή κρουσμάτων των τελευταίων ημερών και η αυξανόμενη παρουσία της «μετάλλαξης Δ», προοιωνίζουν ένα δύσκολο και επισφαλές καλοκαίρι και προειδοποιούν για ένα νέο επιδημικό κύμα που δεν ξέρουμε ακόμα ούτε πότε, ούτε με τι ένταση θα εκδηλωθεί. Το συμπέρασμα των επιστημόνων είναι ότι όσο διατηρείται η παγκόσμια ανισότητα στην πρόσβαση στα εμβόλια, τόσο κυκλοφορεί ο ιός ανεξέλεγκτος και τόσο «επωάζονται» μεταδοτικότερες και πιθανόν ανθεκτικότερες μεταλλάξεις όπως η «Δέλτα».
Και όσο δεν «χτίζεται» παγκόσμια συλλογική ανοσία μέσω των εμβολίων, τόσο τα «υγειονομικά σύνορα» είναι διάτρητα και τα εθνικά σχέδια δράσης για την πανδημία, ακόμα και τα πιο πετυχημένα, έχουν οριακή αποτελεσματικότητα. Και, φυσικά, η οικονομική ζημιά είναι ανυπολόγιστη.
Η ριζική και αποτελεσματική απάντηση λοιπόν με όρους Δημόσιας Υγείας, Ισότητας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, είναι ο καθολικός εμβολιασμός. Δεν υπάρχει, πέραν των εμβολίων και των μέτρων ατομικής προστασίας (μάσκες, αποστάσεις, κλπ.), καμιά άλλη παρέμβαση πρωτογενούς πρόληψης και αναχαίτισης της πανδημίας.
Η υγειονομική στρατηγική όμως κατά της covid-19 προφανώς δεν εξαντλείται στα εμβόλια. Χρειαζόμαστε καλή επιδημιολογική επιτήρηση, εκτεταμένο testing και έγκαιρη ανίχνευση-ιχνηλάτηση-απομόνωση των κρουσμάτων, έμφαση στην τεκμηριωμένη πρόβλεψη αυτών που θα νοσήσουν βαρύτερα και θα χρειαστούν νοσηλεία ή φαρμακευτική αγωγή σε πρώιμο στάδιο και, κυρίως, σοβαρή ενίσχυση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας σε όλα τα επίπεδα (ΠΦΥ, νοσοκομεία, μετανοσοκομειακή φροντίδα-αποκατάσταση, δομές ψυχικής υγείας, υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας).
Στο κρίσιμο όμως πεδίο των εμβολιασμών, αναγνωρίζεται πλέον επίσημα ότι η εμβολιαστική εκστρατεία στην Ελλάδα έχει «βαλτώσει». Παρά τη σταδιακή αύξηση των ποσοστών εμβολιασμού (40% του πληθυσμού με 2 δόσεις και 50% με 1 δόση), τα ποιοτικά στοιχεία εξακολουθούν να μην είναι ενθαρρυντικά.
Για παράδειγμα το 30% των ηλικιωμένων άνω των 80 ετών δεν έχει εμβολιαστεί και άρα είναι ιδιαίτερα ευάλωτο σε μια αναζωπύρωση της πανδημίας λόγω της «Δέλτα». Το ίδιο συμβαίνει με τις νεαρές ηλικίες που, παρά τις αρχικές θριαμβολογίες για τη μαζική προσέλευση τους στα εμβολιαστικά κέντρα, τα ποσοστά πλήρους εμβολιασμού είναι πολύ χαμηλά. Κυρίως λόγω της κρίσης εμπιστοσύνης που δημιούργησαν οι πολύ σπάνιες αλλά σοβαρές παρενέργειες του εμβολίου της Astra Zeneca και οι παλινωδίες στις συστάσεις χορήγησης του στις διάφορες ηλικίες.
Την ίδια στιγμή, είναι τελείως άγνωστη η εικόνα από τον εμβολιασμό των ευπαθών ομάδων, των χρόνιων ασθενών, των πληθυσμών ειδικής ευαλωτότητας ( πρόσφυγες, μετανάστες χωρίς χαρτιά, Ρομά, φυλακισμένοι, άστεγοι, τοξικοεξαρτημένοι), αλλά και των επαγγελμάτων υψηλού κινδύνου.
Υπάρχει λοιπόν μια κρίση εμπιστοσύνης μερίδας της κοινωνίας απέναντι στο εμβολιαστικό εγχείρημα, η οποία πρέπει επειγόντως να αντιμετωπιστεί και, παρά τις προφανείς ευθύνες της κυβέρνησης, οφείλουμε όλοι να συμβάλλουμε στην αναγκαία κοινωνική συστράτευση. Όχι όμως με στοχοποίηση, τιμωρητική λογική, απειλές και διχαστικούς εκβιασμούς, που θα έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα.
Η κυβέρνηση, επειδή ακριβώς έχει κουλτούρα μηδενικής ανοχής και επιβολής, «ποντάρει» στον κοινωνικό αυτοματισμό και στην «ιερή αγανάκτηση» των εμβολιασμένων.
Η διστακτικότητα και η αμφισβήτηση της «κυρίαρχης άποψης», είναι σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο και απαιτείται συστηματική προσπάθεια πειθούς, επιστημονικής ενημέρωσης και αγωγής Υγείας, καθώς και στοχευμένες δράσεις στην κοινότητα και σε ειδικά ακροατήρια. Αξιοποιώντας επαγγελματίες υγείας, ειδικούς στην κοινωνική ψυχολογία και στην επικοινωνία, ανθρώπους της Αυτοδιοίκησης, της Τέχνης, του Αθλητισμού, της Κοινωνίας των Πολιτών.
Με άλλα λόγια χρειάζεται ενεργητική και επίπονη παρέμβαση και όχι «εύκολες» και συνήθως προβληματικές λύσεις, όπως η υποχρεωτικότητα, τα προνόμια, ο ευτελισμός μιας πράξης κοινωνικής ευθύνης και αλληλεγγύης όπως ο εμβολιασμός με τη δωροκάρτα των 150 ευρώ στους νέους.
Το πιο σημαντικό λοιπόν είναι να αποκατασταθεί γρήγορα η αξιοπιστία του εμβολιαστικού εγχειρήματος. Να «εμβολιάσουμε» με εμπιστοσύνη και ασφάλεια την κοινωνία. Τα νεότερα ερευνητικά δεδομένα τεκμηριώνουν πλήρως τον υψηλό βαθμό προστασίας από σοβαρή νόσο covid-19 που παρέχουν όλα τα εμβόλια και δεν έχει καμιά επιστημονική βάση η συζήτηση περί μη δοκιμασμένων ή μη αποτελεσματικών εμβολίων.
Στις ΗΠΑ το CDC αναφέρει ότι το 99,2% των θανάτων από κορονοϊό αυτήν περίοδο, αφορά μη εμβολιασμένους.
Η Αγγλία που είναι η χώρα με τα περισσότερα κρούσματα στην Ευρώπη λόγω της «μετάλλαξης Δ», έχει ταυτόχρονα το μικρότερο αριθμό σοβαρά νοσούντων λόγω του εκτεταμένου εμβολισμού. Με 3,2 δισ. δόσεις εμβολίων κάθε είδους σε όλο τον κόσμο, έχουμε την πιο δοκιμασμένη, άμεση, μαζική και δραστική φαρμακευτική παρέμβαση στην υγειονομική ιστορία της ανθρωπότητας.
Οτιδήποτε άλλο υποστηρίζεται, ακόμα και με επιστημονικοφανή επιχειρήματα, βλάπτει σοβαρά τη Δημόσια Υγεία και την κοινωνική συνοχή.
Τώρα είναι η ώρα να εμπνεύσουμε τους πολίτες, να ερμηνεύσουμε, να αξιοποιήσουμε τα κατάλληλα κοινωνικά και πολιτικά «εργαλεία», να δράσουμε. Μπορεί να το κάνει αυτό η κυβέρνηση; Κατά την άποψη μου όχι.
Η συντηρητική και αυταρχική κυβέρνηση της ΝΔ δεν μπορεί να εγγυηθεί την προστασία της Δημόσιας Υγείας με ταυτόχρονο σεβασμό στο Σύνταγμα, στο Κράτος Δικαίου, στις αρχές της Βιοηθικής, στα εργασιακά, κοινωνικά και ανθρώπινα δικαιώματα.
Ξανθός Ανδρέας, βουλευτής και τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, πρώην Υπουργός Υγείας
