Κυριάκος Μητσοτάκης: Από την παντοδυναμία στη φθορά και στο εκλογικό δίλημμα
Στις πρόωρες εκλογές ή «τα παίρνεις όλα» ή μπαίνεις σε (πρόωρη) περιπέτεια, χάνοντας δύο χρόνια αυτοδύναμης διακυβέρνησης. Έτσι είναι τα δύσκολα πολιτικά διλήμματα
Αν μέχρι πριν από ένα μήνα κάποιος έλεγε ότι άρχισε η φθορά της κυβέρνησης και ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έπρεπε να ανησυχεί, ίσως τον αντιμετώπιζαν σαν εξωγήινο. Διότι ήταν παγιωμένη η βεβαιότητα ότι ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του δεν αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα. Για τρεις λόγους.
Πρώτον, διότι η αντιπολίτευση, ειδικά του ΣΥΡΙΖΑ, είναι καχεκτική και μη υπολογίσιμη ακόμα. Δεύτερον, διότι έχουν θηριώδη μιντιακή υποστήριξη, τη μεγαλύτερη που είχε ποτέ κυβέρνηση στην Μεταπολίτευση. Τρίτον και απολύτως συναφές, διότι οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι οι δημοσκοπούμενοι έκριναν θετικά το κυβερνητικό έργο και οι διαφορές από τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν θηριώδεις, ακόμα και άνω των είκοσι μονάδων.
Η εικόνα αυτή της απόλυτης κυριαρχίας είχε το εξής διπλό αποτέλεσμα. Από τη μία, οι υπουργοί και ο πρωθυπουργός δεν έχαναν ευκαιρία να συμπεριφέρονται αλαζονικά(πχ περιπτώσεις Πάρνηθας και Ικαρίας) και να κάνουν επίδειξη δύναμης και αυταρχισμού, που σε ορισμένες περιπτώσεις τούς ξέφυγαν και είχαμε παρατράγουδα(πχ αστυνομική βία στη Νέα Σμύρνη). Από την άλλη, υπήρχε ο διαρκής πειρασμός των πρόωρων εκλογών, ο οποίος αποτυπωνόταν στις «παροτρύνσεις» φιλικών τους μέσων ενημέρωσης, με στόχο «να τελειώνουμε με τον Τσίπρα» και, φυσικά, να ανανεώσουν τη θητεία τους με μια πλήρη κυβερνητική τετραετία.
Όλα αυτά μέχρι πρότινος. Διότι οι τελευταίες δραματικές εξελίξεις στην πανδημία και οι κυβερνητικές παλινωδίες άρχισαν να αλλάζουν την εικόνα. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι η αποδοχή της κυβερνητικής πολιτικής στην πανδημία έχει πέσει κατακόρυφα: κυμαινόταν μεταξύ 60% και 80% και ήδη έχει γίνει μειοψηφική(περί το 40%). Αλλά και οι εκλογικοί δείκτες δεν πάνε καλά για το κυβερνητικό κόμμα. Και παρά τη σημαντική ακόμα διαφορά της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ, τα ποσοστά της μειώνονται διαρκώς. Η τελευταία δημοσκόπηση της Metron Analysis έδειξε το ποσοστό της στο 32,3%. Την ίδια στιγμή όπως καταγράφει η Pulse, η διαφορά ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ από τις 17,5 μονάδες τον Σεπτέμβριο του 2020, έπεσε στις 12 μονάδες τον Μάρτιο του 2021
Η φθορά αυτή έχει ανησυχήσει τον κ. Μητσοτάκη και τους περί αυτόν, γεγονός που αποτυπώθηκε στις τελευταίες εσπευσμένες αποφάσεις τους-κόντρα στις εισηγήσεις των ειδικών- για χαλάρωση των μέτρων της πανδημίας και άνοιγμα της αγοράς.
Ηταν μη αναμενόμενη αυτή η φθορά; Εν μέρει ναι. Διότι η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν βρίσκεται ακόμα ούτε στη μέση της θητείας της. Η εκλογική της νίκη ήταν μεγάλη και το ποσοστό της ήταν το μεγαλύτερο κατά την τελευταία δεκαετία. Και, επιπλέον, οι επιδόσεις της αντιπολίτευσης δεν έπρεπε να την ανησυχούν.
Μια σύγκριση με το παρελθόν δείχνει ότι, όταν μια κυβέρνηση πετύχαινε ευρεία νίκη, η φθορά της ήταν μικρή και κατάφερνε να ανανεώσει τη θητεία της. Αυτό πέτυχαν οι κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου(1985), του Κώστα Σημίτη(2000), του Κώστα Καραμανλή(2007). Ακόμα και η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα ανανέωσε τη θητεία της(2015) παρά τις ασφυκτικές λόγω Μνημονίου συνθήκες. Μοναδική εξαίρεση η κυβέρνηση Μητσοτάκη(πατρός) το 1993, η οποία, όμως, είχε οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία και σφοδρή εσωτερική αντιπολίτευση.
Η φθορά, λοιπόν, της σημερινής κυβέρνησης έχει αρχίσει και αυτό αποτυπώνεται στη δημοσκοπική εικόνα της ΝΔ. Οσο κι αν τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ απέχουν ακόμα πολύ ο κ. Μητσοτάκης και οι συν αυτώ δεν είναι ήσυχοι. Διότι γνωρίζουν ότι, αν η πτώση αυτή συνεχιστεί, θα έρθει η στιγμή που η επανεκλογή τους, η οποία μέχρι πρότινος εμφανιζόταν βέβαιη, θα γίνει δύσκολη και, λόγω της απλής αναλογικής, ίσως καταστεί και αδύνατη.
Ετσι, ο κ. Μητσοτάκης έχει ένα δίλημμα. Να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, αν και όταν λήξει ή έστω υποχωρήσει η πανδημία, δηλαδή στις αρχές του καλοκαιριού ή του φθινοπώρου; Ή να μην το ρισκάρει και να πάει προς το τέλος της θητείας του, αφού αξιοποιήσει τα (προσδοκώμενα) ευρωπαϊκά χρήματα του Ταμείου Ανάπτυξης;
Μέχρι στιγμής ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει αποφασίσει οριστικά, παρά την πρόσφατη κατηγορηματική δήλωση ότι θα εξαντλήσει την τετραετία. Και οι δύο επιλογές έχουν υπέρ και κατά. Με τις πρόωρες εκλογές προλαβαίνει τη ραγδαία φθορά και εκμεταλλεύεται την αδυναμία της αντιπολίτευσης. Όμως, οι πρόωρες εκλογές-ειδικά σε συνθήκες απλής αναλογικής- μπορεί να αποδειχθούν μεγάλο ρίσκο και να δυσκολέψουν ή και να καταστήσουν αδύνατη την αυτοδυναμία. Με λίγα λόγια στις πρόωρες εκλογές «τα παίρνεις όλα» ή μπαίνεις σε (πρόωρη) περιπέτεια, χάνοντας δύο χρόνια αυτοδύναμης διακυβέρνησης.
Eτσι είναι τα διλήμματα. Όπως τα έχει περιγράψει αυτό το αρχαίο ρητό: «Δυοίν κακοίν προκειμένοιν το μη χείρον βέλιστον». Μόνο που μπορεί να αποδειχθεί αρκετά δύσκολο ο κ. Μητσοτάκης και οι συν αυτώ να εντοπίσουν ποιο από τα δυο «κακά» είναι «μη χείρον», ώστε να είναι και «βέλτιστον». Νεοελληνιστί «καλά ξεμπερδέματα»…
Γράφει ο Γιώργος Καρελιάς
