Η «παράταξη Μητσοτάκη», ο Δένδιας και η επόμενη μέρα του πολιτικού συστήματος
Η μετωπική σύγκρουση Δένδια-Μπογδάνου στη Βουλή και η διαγραφή του δεύτερου από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ, σηματοδοτούν σημαντικές εξελίξεις για το κυβερνών κόμμα
Η άνοδος του Κυριάκου Μητσοτάκη στην εξουσία στηρίχτηκε σε μια πολύ πετυχημένη (για τον ίδιο) πρωταρχική επιλογή. Ο πρωθυπουργός διαμόρφωσε ένα μπλοκ δυνάμεων το οποίο συμπεριέλαβε (κι εξακολουθεί να συμπεριλαμβάνει) τη Νέα Δημοκρατία ως βασική συνιστώσα, το σημαντικότερο τμήμα της Ακροδεξιάς, καθώς και την πλειονότητα του λεγόμενου Ακραίου Κέντρου. Χάρη στη συγκρότηση αυτού του πολιτικού μπλοκ το οποίο θα μπορούσε να αποκληθεί «παράταξη Μητσοτάκη», η Νέα Δημοκρατία κατάφερε να αγγίξει το 40% στις εκλογές του 2019.
Η «παράταξη Μητσοτάκη» θα μπορούσε να θεωρηθεί επίσης πολιτική μετεξέλιξη του μπλοκ του «Ναι» στο Δημοψήφισμα και του λεγόμενου αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου. Είναι σαφές ότι δεν θα είχε συγκροτηθεί αν η κυβέρνηση Τσίπρα δεν είχε υποστεί μεγάλη πολιτική φθορά. Είναι εξίσου σαφές όμως ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν θα είχε συσπειρώσει το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων που τοποθετούνται στα δεξιά της παραδοσιακής Νέας Δημοκρατίας, αν δεν είχε υιοθετήσει σημαίνοντα σημεία της ακροδεξιάς ατζέντας για τη Συμφωνία των Πρεσπών, την αστυνόμευση, το προσφυγικό, τον ιστορικό αναθεωρητισμό.
Επιπλέον, η «παράταξη Μητσοτάκη» δεν θα είχε οικοδομηθεί, αν το λεγόμενο Ακραίο Κέντρο δεν ήταν πρωτίστως «ακραίο» και δευτερευόντως «Κέντρο». Δηλαδή αν ένα δυναμικό που παλιότερα αναφερόταν στο πρόγραμμα και τις αξίες της Κεντροαριστεράς, δεν είχε υιοθετήσει θέσεις που προσιδιάζουν στη Δεξιά και τον ψυχροπολεμικό αντικομμουνισμό.
Η εύθραυστη συμμαχία
Όσο ισχυρή αποδείχτηκε η συμμαχία που συγκρότησε ο κ. Μητσοτάκης, άλλο τόσο εύθραυστη αναδείχτηκε από τη σύγκρουση Δένδια-Μπογδάνου. Από τη μια μεριά ο Μπογδάνος έκανε μια προκλητική ακροδεξιά τοποθέτηση, χαρακτηρίζοντας προδότες τους κομμουνιστές. Από την άλλη, ο Νίκος Δένδιας υιοθέτησε αυτό που θα μπορούσαμε να χαρακτηριστεί τυπικά κεντροδεξιά θέση, η οποία παραμένοντας θεμελιωδώς συντηρητική, χαράσσει ευδιάκριτη διαχωριστική γραμμή με την Ακροδεξιά.
Παρ’ όλο που τη στιγμή της σύγκρουσης και οι δύο πολιτικοί ανήκαν στη Νέα Δημοκρατία, οι θέσεις τους εμφανίστηκαν ασύμβατες, σαν να ανήκαν σε δύο διαφορετικά κόμματα. Τελικά, πέρασε η γραμμή Δένδια και ο Μπογδάνος διεγράφη από την ΚΟ της ΝΔ -όχι όμως από το κόμμα.
Ωστόσο, δεν πρέπει να διαφύγει της προσοχής ότι τις προηγούμενες μέρες, κατά τη διάρκεια των γεγονότων στο ΕΠΑΛ Σταυρούπολης, ο κ. Δένδιας έμοιαζε απομονωμένος στο κυβερνών κόμμα, αφού ήταν μάλλον το μόνο στέλεχος πρώτης γραμμής που απέρριπτε τη θεωρία των δύο άκρων. Μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα το Μαξίμου πέρασε από την εξομοίωση των φασιστών με τους αριστερούς αντφασίστες, στην καταδίκη του Μπογδάνου για ακροδεξιά παρέκκλιση.
Μετεωρισμός
Οι προφανείς αντιφάσεις και ο μετεωρισμός του Μαξίμου αποτελούν αποτελέσματα μιας οριακής ισορροπίας που είναι όλο και πιο δύσκολο να κρατηθεί. Από τη μια μεριά η ΝΔ πρέπει να διατηρεί ηγεμονική θέση στον χώρο του Κέντρου, και από την άλλη να διατηρεί εντός την Ακροδεξιά. Το πρόβλημα είναι ότι η Ακροδεξιά ή, με πιο ευρεία έννοια, η Δεξιά της Δεξιάς διεκδικεί ολοένα και μεγαλύτερο λόγο στην κατεύθυνση της κυβερνητικής πολιτικής, καθώς και στη νομή της εξουσίας.
Μοιάζει δηλαδή να αισθάνεται ολοένα και πιο άβολα με τη θέση σχετικής υποτέλειας που θέλει να την κρατάει ο πρωθυπουργός.
Ο κ. Μητσοτάκης βρίσκεται λοιπόν στο δίλημμα είτε να δώσει το “κάτι παραπάνω” στην Ακροδεξιά, θέτοντας σε διακινδύνευση την ηγεμονική θέση του στο Κέντρο, είτε να της βάλει φραγμό, παίρνοντας το ρίσκο του σχηματισμού μιας σχετικά ισχυρής δύναμης στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας. Θα κάνει μια ξεκάθαρη επιλογή ή θα επιχειρήσει να διατηρήσει την οριακή ισορροπία, έστω και με αντιφάσεις; Η υπόθεση Μπογδάνου έδειξε βέβαια ότι μπορεί η τελική επιλογή να μην ανήκει αποκλειστικά στον πρωθυπουργό, αλλά να επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από άλλους σχεδιασμούς. Ιδιαίτερα αν η κυβέρνηση συνεχίσει να φθείρεται με το σημερινό ρυθμό.
Ο Δένδιας
Αυτός που φαίνεται να έχει κάνει ξεκάθαρη επιλογή, είναι ο Νίκος Δένδιας. Από τον Τσαβούσογλου ως τον Μπογδάνο, ο υπουργός Εξωτερικών επιδεικνύει εξαιρετική ικανότητα στο να διαλέγει τα πρόσωπα με τα οποία συγκρούεται, ώστε οι συγκρούσεις του αυτές να συμβάλουν στην διαμόρφωση ενός ηγετικού προφίλ με κεντροδεξιά και πατριωτικά χαρακτηριστικά.
Οι ηγεμονικές κινήσεις του κ. Δένδια δεν φαίνεται να στοχεύουν τόσο στον πρωθυπουργό (τουλάχιστον προς το παρόν), όσο στην προετοιμασία για την επόμενη μέρα του πολιτικού συστήματος. Μια επόμενη μέρα η οποία, κατά τη διαφαινόμενη εκτίμηση Δένδια, θα κριθεί στο Κέντρο, ενδεχομένως με μια νέα συμμαχία, χωρίς τη Δεξιά της Δεξιάς. Από αυτή τη σκοπιά, οι κινήσεις του υπουργού Εξωτερικών θα έπρεπε να ανησυχήσουν και τον κ. Τσίπρα.
Γράφει ο Γιάννης Αλμπάνης
