Η «αλήθεια», η «συγγνώμη», οι «παραιτήσεις» και το αποτέλεσμα…
Ο Γιώργος Καρελιάς γράφει για την επικοινωνιακή διαχείριση από το πρωθυπουργικό επιτελείο των κρίσεων που έχει διαχειριστεί και τις αντιφάσεις του σε σχέση με την περίοδο της αντιπολίτευσης
Εν τάχει και χωρίς περιττούς προλόγους.
Από το μήνυμα του πρωθυπουργού συγκρατήσαμε τις εξής 21 λέξεις: «Προσωπικά θα συνεχίσω να κάνω αυτό που εξαρχής επέλεξα: να μιλώ τη γλώσσα της αλήθειας και να αναλαμβάνω τις ευθύνες μου».
Από τη συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα τη φράση «την απόλυτη πολιτική ευθύνη έχει ο πρωθυπουργός, αυτός πρέπει να ζητήσει παραιτήσεις, όχι εμείς».
Επειδή λίγο-πολύ σχεδόν όλα έχουν (κατά)γραφεί, ας προσπαθήσουμε να δούμε εν είδει κάποιας αποτίμησης αυτά που έχουμε ζήσει τις τελευταίες ημέρες:
Πρώτον, ο ισχυρισμός του πρωθυπουργού ότι σε όλες τις κρίσεις που διαχειρίστηκε μίλησε «τη γλώσσα της αλήθειας» δεν είναι αληθής. Αν πάρουμε ως μέτρο την άλλη μεγάλη κρίση, την πανδημία, η οποία μπορεί να έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα, αλλά μόλις σταματήσει η πύρινη λαίλαπα, θα επανεμφανιστεί στην κορυφή της επικαιρότητας, εμφανίστηκε(τουλάχιστον) υπεραισιόδοξος. Ενώ με όρους πιο αυστηρής κριτικής θα λέγαμε ότι χρησιμοποίησε και παραπλανητικά επιχειρήματα.
Είναι γνωστή η πολύ πρώιμη(Φεβρουάριος) και πολύ αισιόδοξη δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη(στην «Καθημερινή») για το «φως στο τούνελ» που (προ)έβλεπε. Ακόμα πιο αισιόδοξη ήταν η δήλωσή του στα τέλη Μαίου ότι θα έχουμε ένα «φυσιολογικό καλοκαίρι».
Η «πρόβλεψη» βασιζόταν, κυρίως, στους εμβολιασμούς, αλλά δεν συνυπολόγισε ούτε το χαμηλό ποσοστό τους, που δεν μπορούσε να δημιουργήσει την πολυπόθητη ανοσία, ούτε την μετάλλαξη «Δέλτα», η οποία δημιουργεί νέα-δυστυχώς επικίνδυνα- δεδομένα.
Συμπέρασμα: ο Ιούλιος και ο Αύγουστος κάθε άλλο παρά «φυσιολογικοί» ήταν, διαψεύδοντας τον πρωθυπουργικό ισχυρισμό-πρόβλεψη. Στο τέλος θα δούμε αν στον τομέα του τουρισμού έμεινε κάτι παραπάνω στη χώρα, αφού γι’ αυτόν-είναι ολοφάνερο-έγινε το πρόωρο και μη ελεγχόμενο «άνοιγμα», που προκάλεσε υγειονομικές αναστατώσεις κυρίως σε νησιά.
Δεύτερον, επειδή η τραγωδία στο Μάτι ήταν σχετικά πρόσφατη, η νεόκοπη κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχείρησε εξαρχής να προετοιμασθεί- και να το διαλαλήσει, άλλωστε η επικοινωνία, κοινώς προπαγάνδα, είναι από τα ατού της- ψηφίζοντας νέο, δικό της, νόμο για την διαχείριση κρίσεων και την αντιμετώπιση κινδύνων.
Η πρώτη δοκιμασία με τον ισχυρό χιονιά(«Μήδεια») δεν ήταν επιτυχής. Αλλά ούτε και η δεύτερη, αυτή που περνάμε εδώ και πολλές ημέρες με την πύρινη λαίλαπα. Και δεν μπορούν να ισχυριστούν ότι έγινε κάτι ξαφνικό.
Το αντίθετο, οι προειδοποιήσεις για το κύμα του καύσωνα ήταν έγκαιρες και συνεχείς. Ο πρωθυπουργός και οι συναρμόδιοι υπουργοί( Χρυσοχοίδης, Χαρδαλιάς κ.α) πήραν μέρος σε αρκετές συσκέψεις ακριβώς για να αποτραπούν οι επιπτώσεις από τα «ακραία» καιρικά φαινόμενα. Το «είμαστε έτοιμοι» και το «η Αττική και ολόκληρη η Ελλάδα θα είναι ασφαλείς», που εξέπεμψαν υπουργοί του, δεν πατούσαν σε στέρεες βάσεις, αποδείχτηκαν ευχές.
Τρίτον, δεν υπάρχει μία άποψη για το τι σημαίνει «πολιτική ευθύνη», ποιος και πώς την αναλαμβάνει. Στο μήνυμά του ο νυν πρωθυπουργός είπε επί λέξει: «Οι τυχόν αστοχίες θα εντοπιστούν. Και οι ευθύνες θα αποδοθούν όποτε πρέπει και σε όποιον πρέπει».
Χρησιμοποιώντας τη λέξη «τυχόν», ο κ. Μητσοτάκης εμφανίζεται να μην έχει πειστεί ότι υπήρξαν «αστοχίες»(επιεικέστατη λέξη), πόσο μάλλον μεγάλα λάθη. Ομως, διάβολε, δεν μπορεί να οφείλονται σε «τυχόν αστοχίες» οι μεγάλες καταστροφές στην Αττική, στην πολύπαθη Εύβοια και σε τόσους ακόμα νομούς, που έχουν φέρει σε απόγνωση χιλιάδες ανθρώπους, οι οποίοι έχασαν σπίτια, περιουσίες, δουλειές και βλέπουν το μέλλον μαύρο κι άραχνο.
Κατά τούτο, το «τυχόν αστοχίες» του Μητσοτάκη θυμίζει το εξοργιστικό «ψάχνω μεγάλα επιχειρησιακά λάθη και δεν βρίσκω», που εξεστόμισε ο υπουργός Νίκος Τόσκας μετά την τραγωδία στο Μάτι.
Τι σημαίνει, τελικά, πολιτική ευθύνη; Το έχει πει ο νυν πρωθυπουργός από το 2018, όταν αντιπολιτευόταν για το Μάτι: «Οι πολίτες ζητούν το αυτονόητο: ασφάλεια γι’ αυτούς, τις οικογένειές τους και τις περιουσίες τους. Δεν θέλουν άλλα λόγια, δεν θέλουν άλλα ψέματα, δεν θέλουν άλλη στάχτη. Απαιτούν σχέδιο, σοβαρότητα, ευθύνη. Στο δικό μου λεξιλόγιο η πολιτική ευθύνη συνοδεύεται από παραιτήσεις».
Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι, αν παραιτηθεί ο Χαρδαλιάς, θα αλλάξει κάτι άμεσα στην αντιμετώπιση της καταστροφικής πύρινης λαίλαπας. Ο Μητσοτάκης, όμως, έχει δίκιο. Όχι ο σημερινός Μητσοτάκης, που μιλάει για «τυχόν αστοχίες», αλλά ο Μητσοτάκης της αντιπολίτευσης, που ζητούσε παραιτήσεις εδώ και τώρα. Ο Τσίπρας δεν τον μιμήθηκε, δεν ζήτησε παραιτήσεις. Ισως διότι κι εκείνος το 2018 άργησε να απομακρύνει τα έχοντα την πολιτική ευθύνη πρόσωπα.
Σήμερα κυβερνά ο κ. Μητσοτάκης. Και αυτός έχει την ευθύνη για όσα συμβαίνουν, για όσα κάνουν ή δεν κάνουν οι υπουργοί του και έχουν φέρει σε απόγνωση χιλιάδες πολίτες. Ο Μητσοτάκης του 2018 είχε δίκιο σε όσα έλεγε για την πολιτική ευθύνη του Τσίπρα και των υπουργών του. Ο Μητσοτάκης του 2021 θυμίζει αυτό που έχει πει ο παλιός γκουρού της επικοινωνίας Μάρσαλ Μακ Λούαν: «Δεν συμφωνώ απαραίτητα με ό,τι λέω».
ΥΓ: Ο Σταύρος Μπένος, παλιό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος ορίστηκε επικεφαλής της επιτροπής για την ανασυγκρότηση της Β. Εύβοιας, διακρίθηκε για την αναμόρφωση της Καλαμάτας μετά τον σεισμό του 1986. Οι ευχές για επιτυχία στο έργο του είναι αυτονόητες, αν και πρέπει να επισημάνουμε ότι το 2021 δεν είναι 1986 και δεν έχει να κάνει μόνο με μια πόλη.
Γράφει ο Γιώργος Καρελιάς
