Χανιά | Η κυτταρολόγος Άννη Καρδαμάκη μιλά για τον καρκίνο του μαστού – Τι συμβουλές δίνει στις γυναίκες κάθε ηλικίας
Ο Οκτώβριος μπορεί να ήταν μήνας αφιερωμένος στον καρκίνο του μαστού, ωστόσο η νόσος απασχολεί όλες ανεξαιρέτως τις γυναίκες άσχετα από μήνες και εποχές. Για το πολύ σημαντικό θέμα μίλησε η γιατρός κυτταρολόγος κα Άννη Καρδαμάκη, στην Ανδρονίκη Κοκοτσάκη και στην εκπομπή «Πολιτισμός εν κινήσει» που μεταδίδεται από τον Super fm 89.6 κάθε Σάββατο.
Η κα Καρδαμάκη έδωσε απαντήσεις σχετικά με την πρόληψη του καρκίνου, τους τρόπους θεραπείας αλλά και όλα όσα οφείλουν να γνωρίζουν οι γυναίκες κάθε ηλικίας:
Κυρία Καρδαμάκη, τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού;
Η θεραπεία ξεκινά από την ενημέρωση. Κάθε γυναίκα κινδυνεύει να νοσήσει με καρκίνο του μαστού. Όμως επειδή έχουμε πολλά σύγχρονα μέσα πρώιμης διάγνωσης και πολλές εξελίξεις στις στοχευμένες θεραπείες, έχουμε πια στα αρχικά στάδια πλήρη ίαση. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι γυναίκες πρέπει να κάνουμε τα σωστά πράγματα, σωστά. Πρόληψη, που είναι η λέξη κλειδί στην περίπτωσή μας, μπορούμε να κάνουμε με δύο τρόπους: Με την πρωτογενή πρόληψη, δηλαδή τι εξετάσεις πρέπει να κάνουμε ώστε να πετύχουμε τον καρκίνο μας σε πολύ αρχικό στάδιο και την δευτερογενή πρόληψη που μας λέει πώς μπορούμε να μειώσουμε τους παράγοντες κινδύνου προστατεύοντας μας ώστε να μην έχουμε πιθανότητα να νοσήσουμε ή να μειώσουμε όσο μπορούμε τον κίνδυνο. Όσο πιο έγκαιρη είναι η διάγνωση, τόσο μεγαλύτερη είναι και η πιθανότητα να έχουμε πλήρη ίαση.
Από ποια ηλικία πρέπει να ξεκινήσουμε ; Κάθε γυναίκα από την στιγμή που αναπτύσσεται, δηλαδή από την εφηβική της ηλικία, πρέπει να έχει έναν έλεγχο του μαστού της. Κάθε γυναίκα από 20 ετών και άνω πρέπει να μάθει να κάνει αυτοψηλάφηση μια φορά το μήνα γύρω στη 10η μέρα της περιόδου που είναι μαλακό το στήθος και κάθε 3 χρόνια ψηλάφηση μαστού σε κλινικό γιατρό, στον μαστολόγο μας.
Υπάρχει επίσης ο υπέρηχος μαστού, μια εξέταση που απευθύνεται σε γυναίκες κάτω από των 40 γιατί δεν έχει καθόλου ακτινοβολία και μπορεί να γίνεται ανά τρία χρόνια. Πολλοί έχουν μιλήσει για την μαστογραφία αναφοράς. Δηλαδή από τα 35 ως τα 40 να γίνει μια μαστογραφία αναφοράς γιατί υπάρχουν πολλές νεότερες γυναίκες πού έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο. Έτσι, με την μαστογραφία αναφοράς μπορούμε να συνεκτιμήσουμε πράγματα και, μαζί με τη μαστογραφία και την ελαστογραφία, να διακρίνουμε καλύτερα τους όγκους.
Φυσικά έχουμε και την μαστογραφία, τον κύριο τρόπο screening για τον καρκίνο του μαστού. Είναι η εξέταση που έχει σώσει τη ζωή εκατομμυρίων γυναικών σε όλο τον κόσμο. Η μαστογραφία πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο, από τα 40, για τις γυναίκες μέσου κινδύνου, για γυναίκες δηλαδή που υπάγονται στο 12% της πιθανότητας για καρκίνο του μαστού. 1 στις 8 γυναίκες κινδυνεύει την επόμενη μέρα να κάνει καρκίνο του μαστού. Από τα 40 χρόνια λοιπόν, κάθε χρόνο πρέπει να κάνουμε μαστογραφία και μέχρι να έχει καλή υγεία η γυναίκα, καθώς ξέρουμε ότι η πιθανότητα εμφάνισής του αυξάνεται με την ηλικία. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και μια γυναίκα 70 ή 80 χρόνων βεβαίως κινδυνεύει, έχει μάλιστα μεγαλύτερες πιθανότητες από μια μικρότερη γυναίκα. Ξέρουμε επίσης ότι ο καρκίνος του μαστού εξελίσσεται πάρα πολύ αργά άρα με μια μικρή επέμβαση και μια μικρή προστασία μπορεί να έχει πλήρη ίαση.
Ο υπέρηχος μαζί με την μαστογραφία δίνουν καλύτερα αποτελέσματα. Υπάρχει όμως και η περίπτωση γυναικών με πολύ πυκνό μαστό σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να γίνεται διαβάθμιση πυκνότητας του μαστού. Υπάρχει επίσης η 3 d μαστογραφία με τομοσύνθεση που είναι για τις γυναίκες με πολύ πυκνό μαστό για να κάνουμε πολλαπλές λήψεις και να μπορούμε να ανακαλύψουμε και να δούμε καλύτερα τη βλάβη.
Εκτός από την μαστογραφία, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι ψηλάφηση του μαστού σε κλινικό μαστολόγο.
Κάθε γυναίκα έχει ένα ξεχωριστό στήθος όσον αφορά την πυκνότητα του μαστού και κάθε μέθοδος έχει τα θετικά και τα αρνητικά της. Το τι θα κάνει η κάθε γυναίκα πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με τον μαστολόγο της. Ο κλινικός μαστολόγος είναι απαραίτητος καθώς είναι αυτός που γνωρίζει το ιστορικό της κάθε γυναίκας και τι προδιάθεση έχει. Συνεπώς έχει πλήρη εικόνα. Να έχουμε υπόψη μας ότι η ομάδα γιατρών που χρειάζονται για τον καρκίνο του μαστού είναι ο μαστολόγος, ο ακτινοδιαγνώστης και αν χρειαστεί να κάνουμε κι άλλες διαγνωστικές εξετάσεις τότε προστίθενται στην ομάδα ο κυτταρολόγος, ο μοριακός κά..
Υπάρχει κίνδυνος από την ακτινοβολία της μαστογραφίας; Σίγουρα όχι. Οι γυναίκες δεν πρέπει ποτέ να φοβούνται το θέμα της ακτινοβολίας. Μετά από πολλές μελέτες ξέρουμε ότι η δόση της ακτινοβολίας ειναι πάρα πολύ μικρή.
Αν κάποιος στην οικογένεια μας νόσησε σημαίνει ότι θα νοσήσουμε κι εμείς; Αυτό είναι κάτι που απασχολεί πολύ τις γυναίκες, πολλές έρχονται πανικόβλητες γιατί εμφανίστηκε ένα περιστατικό στην οικογένεια. Όμως πρέπει να ξέρουν ότι στο 85% είναι σποραδικός, δεν είναι κληρονομικός. Μόνο 5-10% είναι κληρονομικός. Τι σημαίνει αυτό; Ο καρκίνος δημιουργείται όπως ξέρουμε από τις γονιδιακές μεταλλάξεις. Κληρονομικός είναι όταν έχουμε γονίδια μεταλλαγμένα τα οποία μεταβιβάζονται από τους γονείς μας σε εμάς. Τα ξέρουμε αυτά τα γονίδια. Είναι το BRCA 1 και το BRCA 2. Αυτά ευθύνονται για τον κληρονομικό καρκίνο του μαστού. Αν τα έχουμε στην οικογένειά μας ο κίνδυνος πολλαπλασιάζεται και ανεβαίνει στο 85% και στο 60% για να κάνουμε καρκίνο και στα δύο στήθη. Αυτό αφορά τα κληρονομούμενα γονίδια.
Υπάρχει και ο οικογενειακός επιβαρυμένος καρκίνος όταν έχουμε συγγενείς πρώτου βαθμού (μητέρα, γιαγιά, κόρη, αδερφή) που να νοσεί και κυρίως αν είναι κάτω από 45 ετών. Όταν έχουμε στην οικογένειά μας πολλούς ανθρώπους με διαφορετικά είδη καρκίνων (πνεύμονα, προστάτη, μελάνωμα, στομάχου κλπ) υπάρχει επιβαρυμένο κληρονομικό ιστορικό. Όταν έχουμε γυναίκα που νοσεί και με ωοθήκη και με μαστό πχ, τότε υπάρχει μια επιβάρυνση, έχουμε δηλαδή μεταλλάξεις γονιδίων
Τώρα, όταν έχουμε 2 ή 3 νέες γυναίκες στην οικογένεια (και από τους δύο γονείς) που έχουν εμφανίσει καρκίνο του μαστού πρέπει να προσέξουν και να κάνουν αυτά τα γονιδιακά που είναι πολύ σημαντικά γιατί επεμβαίνουμε. Θα πρέπει βέβαια μια γυναίκα να έχει αποφασίσει τι θα κάνει. Αυτό που προτείνεται είναι η προληπτική μαστεκτομή και ωοθηκεκτομή. Αν δεν κάνει αυτό, θα πρέπει να μπει σε πρωτόκολλα παρακολούθησης από 30 ετών με μαστογραφίες και τομοσύνθεση και με ό,τι της πει ο ειδικός μαστολόγος μαζί με γενετιστή.
Για να συνοψίσουμε λοιπόν, ο καρκίνος του μαστού είναι κληρονομικός μόνο κατά 5-10 % και ένα 20% μπορούμε να πούμε ότι επιβαρύνει το οικογενειακό ιστορικό με μεταλλάξεις που όμως δεν ανήκουν σε αυτά τα δύο γονίδια.
Τι ρόλο παίζει η σωστή διατροφή στην πρόληψη ; Η πρωτογενής πρόληψη του καρκίνου του μαστού -γιατί όλα όσα είπαμε παραπάνω για τις εξετάσεις είναι η δευτερογενής – είναι τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να μειώσουμε τους κινδύνους για να αναπτύξουμε καρκίνο του μαστού. Σημαντικό ρόλο παίζουν:
Η διατροφή. Τον καρκίνο του μαστού τον τρέφουν τα οιστρογόνα. Τα παχύσαρκα άτομα έχουν πολύ λιπώδη ιστό ο οποίος μεταβολίζει τα ανδρογόνα σε οιστρογόνα και αυξάνει την επίδραση των οιστρογόνων. Με αυτόν λοιπόν τον τρόπο κάνει γέννηση για καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών. Η λύση μας είναι η μεσογειακή διατροφή. Αυτή θα μας βοηθήσει να μειώσουμε την πιθανότητα για καρκίνο του μαστού.
Η άσκηση. Επίσης ρίχνει τα επίπεδα της ινσουλίνης η οποία με τη σειρά της επηρεάζει τα οιστρογόνα. Πρέπει να υπάρχει άσκηση 40 λεπτά την ημέρα ή περπάτημα 4 έως 7 ώρες την εβδομάδα. Η άσκηση είναι ένας προληπτικός παράγοντας για όλους τους καρκίνους.
Το αλκοόλ. Επιτρέπεται ένα, το πολύ δύο ποτά την εβδομάδα
Τσιγάρο. Φυσικά εννοείται ότι το τσιγάρο απαγορεύεται εντελώς, το οποίο όπως και το αλκοόλ οδηγεί σε μεταλλάξεις.
Διαλογισμός. Σημαντικός είναι και ο διαλογισμός, γιατί το θυμικό μας, η στενοχώρια μας, ο θυμός, το άγχος μας πυροδοτεί την υπόφυση, επηρεάζει ορμόνες και συνεπώς τα οιστρογόνα μας.
Τι θα λέγατε στις γυναίκες έχουν έναν επιπλέον φόβο; Κάθε μια από εμάς μπορεί ανά πάσα στιγμή να ανακαλύψει ότι έχει καρκίνο του μαστού. Δεν πρέπει όμως να φοβόμαστε γιατί όταν είναι στην αρχή υπάρχει 100% ίαση στο πρώτο και στο δεύτερο στάδιο. Να μη ξεχάσουμε ποτέ ότι από μικρές πρέπει να ξεκινήσουμε όλες οι γυναίκες, αρχικά κάθε τρία χρόνια ψηλάφηση στον ειδικό μαστολόγο και να ακολουθούν ένας υπέρηχος και οπωσδήποτε από τα 40 και μετά κάθε χρόνο μαστογραφία. Αυτά σε συνδυασμό με τα παραπάνω: ισορροπημένη μεσογειακή φυτική διατροφή, περπάτημα, ελάχιστο αλκοόλ, καθόλου τσιγάρο και διαχείρηση του θυμικού μας. Να είμαστε ευχαριστημένοι από τη ζωή μας γιατί η πίκρα, ο θυμός και η ένταση ενεργοποιούν μεταλλάξεις στα γονίδιά μας που βοηθούν την ανάπτυξη του καρκίνου. Η γυναίκα είναι αυτή που στηρίζει την κοινωνία και γι αυτό πρέπει η κοινωνία με τη σειρά της να την στηρίζει. Θα πρέπει να είναι δωρεάν για την κάθε γυναίκα όλες οι καινούργιες εξετάσεις που κάνουμε για το μοριακό προφίλ του όγκου, να γίνονται ομάδες υποστήριξης και μια γενικότερη οργάνωση από το κράτος για να βοηθηθεί η γυναίκα.
Εν κατακλείδι οι γυναίκες δεν πρέπει να φοβούνται. Δεν είναι στίγμα ο καρκίνος, είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε κάθε γυναίκα. Εξάλλου στο πρόσφατο ογκολογικό συνέδριο στη Βαρκελώνη, ειπώθηκαν πάρα πολλά για τα καινούργια φάρμακα, για τον μεταστατικό καρκίνο του μαστού ο οποίος θα αντιμετωπίζεται πια ως χρόνια νόσος. Δεν θα πεθαίνει πια καμία γυναίκα από καρκίνο του μαστού και αν υπάρχει έγκαιρη διάγνωση θα έχουμε πλήρη ίαση.
zarpanews.gr
