Χανιά | O «Σηματωρός» του «Ηράκλειον» μας κοιτά στα μάτια και αφηγείται, 50 χρόνια μετά το τραγικό ναυάγιο
Με κεντρικό πρόσωπο τον διασωθέντα ναύτη από το «Ηράκλειον», ο Χανιώτης εικαστικός Αντώνης Χουδαλάκης, με ένα μπικ στυλό και τεχνική που προϋποθέτει χειρουργική ακρίβεια και προσωπική ευαισθησία, αναμοχλεύει μνήμες ανθρώπων και γεγονότων που συνθέτουν την συλλογική ταυτότητα, το «DNA» των Χανίων.
Ο νεαρός «Σηματωρός», ο παππούς του καλλιτέχνη που στο ίδιο του το χωριό υπήρξε «Οθωμανός», «Κρητικός» και μετά Έλληνας, ένας τετραπληγικός πρόσφυγας από το Μαρόκο και μια Ουκρανή μασέρ που έχουν γίνει Χανιώτες πια, ένας Έλληνας μετανάστης που διαπρέπει στην Αμερική και ο Σαλής Χελιδονάκης, ο μαύρος βαρκάρης των Χανίων, άνθρωποι με χαρακτηριστικό τους τον προσωπικό αγώνα της αξιοπρέπειας και της επιβίωσης, μας κοιτούν στα μάτια και μας αφηγούνται.
«Η έκθεση αφορά τη συλλογική ταυτότητα και το πώς αυτή διαμορφώνεται στο πέρασμα του χρόνου και της ιστορίας. Έχω κάνει μία μικρή αποτύπωση αυτού που θεωρώ μια ιστορική συνέχεια αυτού που χτίζει τη συλλογική ταυτότητα. Διάφορες ενότητες μιλούν για ένα κοινό κάθε φορά θέμα για όλους μας, που μέσα από την ιστορία και μέσα από τα χρόνια έχουν διαμορφωθεί κοινές συνειδήσεις» εξηγεί στο zarpanews.gr ο Αντώνης Χουδαλάκης.
Ελπίδα μέσα από την τραγωδία
Ο «Σηματωρός» απεικονίζει τον διασωθέντα ναύτη και τη συγκινημένη μάνα του, πηγή από αρχειακό υλικό από την τραγωδία βύθισης του πλοίου Ηράκλειον, που έλαβε χώρα στις 8 Δεκεμβρίου 1966.
«Προσπάθησα να επιλέξω μία εικόνα που μιλά για την στιγμή της σωτηρίας, την ελπίδα, αυτό που μπορεί να γίνει καλύτερο. Το ναυάγιο, ήταν ένα τραγικό γεγονός που πόνεσε πολύ κόσμο από την άλλη όμως κινητοποίησε την κοινωνία ώστε να δημιουργηθεί μία εταιρεία λαϊκής βάσης και να έχουμε σήμερα ασφαλείς μεταφορές. Έτσι χτίζεται η συλλογική συνείδηση. Έχουμε το πρόβλημα, λύνουμε το πρόβλημα, προχωράμε» τονίζει.
Το έργο, πλαισιώνουν οι Οδυσσείς, διασωθέντες ναυαγοί μέσα σε βάρκες και οι Πηνελόπες, όλες εκείνες και εκείνοι που περιμένουν με αγωνία τον δικό τους διασωθέντα.
Όπως τότε, έτσι και σήμερα και πάντα, «Βάρκες και κάγκελα, ό,τι ακριβώς βλέπαμε πέρυσι στις ειδήσεις, όταν η Έκθεση παρουσιαζόταν στην Αθήνα. Αναπόφευκτα, πάει το μυαλό στο προσφυγικό του σήμερα και τις πολλές πτυχές του.
Δίπλα, «Ο παππούς μου ο Οθωμανός, ο παππούς μου ο Κρητικός, ο παππούς μου ο Έλληνας» έργο που μιλά για την πορεία ενός ανθρώπου ο οποίος στο ίδιο το χωριό που έζησε και μεγάλωσε άλλαξε τρεις εθνικότητες. «Φυσικά είναι ένα λογοπαίγνιο -δεν ήταν ποτέ Οθωμανός- το οποίο αφορά το πώς αλλάζουν τα σύνορα, αλλάζει η ιστορία και μας συμπαρασύρει κι εμάς μέσα σ’ αυτό. Μία διαδρομή προς την ελευθερία» αναφέρει.
Οι άνθρωποι του Χουδαλάκη, τοποθετούνται μέσα σε αληθινά ιστορικά πλαίσια που δίνονται με υλικό που συνέλεξε ο καλλιτέχνης από ιδρύματα και φορείς των Χανίων αλλά και προσωπικές συλλογές: «Παίρνω ευκαιρία να μιλήσω για πράγματα, βασισμένος πάνω σε αληθινά γεγονότα τα οποία εγώ τα αναδιαμορφώνω, δίνω ένα δικό μου αφήγημα, μία δική μου προσέγγιση» εξηγεί. Πρόκειται για εφημερίδες της εποχής, καρτ ποστάλ, οθωμανικές σφραγίδες, προσωπικές επιστολές και άλλα ντοκουμέντα που εκτίθενται μέσα σε ξεχωριστή προθήκη στον χώρο της έκθεσης.
Στον Φιρκά
Η Έκθεση φιλοξενείται σε έναν εντελώς νέο χώρο στο κτήριο των Στρατώνων του Φιρκά και είναι ανοικτή για το κοινό καθημερινά από 10 το πρωί έως 5 το απόγευμα από χθες και μέχρι τις 23 Δεκεμβρίου.
Την ευθύνη της διοργάνωσης έχει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων και την επιμέλεια η Μουσειολόγος και Ιστορικός Τέχνης, Μυρτώ Κοντομιτάκη.
zarpanews.gr
