Τα μυστικά για τη φυσική κατάσταση και την απόδοση στο ποδόσφαιρο από τον Χανιώτη Λεωνίδα Παπαδάκη

Πόσο ρόλο παίζει η προετοιμασία για μια ομάδα; Πώς κρατάς τους παίκτες σε ρυθμό κατά τη διάρκεια μιας ανεπιθύμητης διακοπής; Πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι η συνηθισμένη δικαιολογία «η ομάδα ήταν κουρασμένη»;

Ο Λεωνίδας Παπαδάκης είναι από τους πλέον αρμόδιους να απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα, αποτελώντας έναν από τους πιο καταρτισμένους ανθρώπους στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Απόφοιτος ΤΕΦΑΑ με μεταπτυχιακό στη μεγιστοποίηση Αθλητικής Απόδοσης, δίπλωμα UEFA A και προπονητή φυσικής κατάστασης, με μια σειρά από δημοσιεύσεις/εισηγήσεις. Παράλληλα, έχει περάσει από αρκετές ομάδες. Πλατανιάς, Παναιτωλικός, ΠΑΣ Γιάννινα, Ταβρίγια, ξανά Πλατανιάς και φέτος στον Αστέρα Τρίπολης, ο οποίος παρουσιάζει εξαιρετική εικόνα και παρά το κακό ξεκίνημα, παλεύει για μια θέση στα πλέι οφ. Ο Παπαδάκης είναι παράλληλα υπεύθυνος για το S11.gr, το πρώτο ελληνικό site προπονητικής ποδοσφαίρου, αναζητώντας συνεχώς την επιπλέον κατάρτιση και τη συνεχή βελτίωση.

Το gazzetta.gr μίλησε μαζί του για τα μικρά μυστικά που «καθρεφτίζουν» στο χορτάρι την δουλειά που έχει γίνει πίσω από τις κάμερες, για το παρόν και το μέλλον της αθλητικής επιστήμης στην Ελλάδα, καθώς και για τον Αστέρα Τρίπολης και τον Σάββα Παντελίδη, που κατάφερε μαζί με το επιτελείο του να μετατρέψει μια χαμένη χρονιά σε ευκαιρία για έξοδο στην Ευρώπη.

Πού εστιάσατε στον δικό σας τομέα και καταφέρατε να αλλάξετε με τόσο εμφανή τρόπο την εικόνα του Αστέρα Τρίπολης;

«Η βελτίωση στην ικανότητα της γρήγορης ανάληψης ανάμεσα στις εκρηκτικές ενέργειες των παικτών μας ήταν το πρώτο μου μέλημα. Δηλαδή στην ταχύτερη ικανότητα αποκατάστασης του οργανισμού. Η συνέπεια της αύξησης του ρυθμού αποκαταστάσης δίνει την δυνατότητα να έχει η ομάδα υψηλό ρυθμό στο παιχνίδι της. Αυτό το πέτυχα με στοχευμένη προπόνηση και καθημερινή παρακολούθηση στον αντίκτυπό της στο σώμα του ποδοσφαιριστή μέσω heart rate και gps. Σταδιακά έδωσα έμφαση στην ομάδα στον τομέα της διάρκειας και στην ικανότητα έντονου pressing για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε όλο το γήπεδο».

Δουλεύετε σε καθημερινή βάση με τον κύριο Παντελίδη, ο οποίος κατάφερε πέρυσι να σώσει στο γήπεδο τον Ηρακλή και φέτος να βελτιώσει εντελώς τον Αστέρα και να τον κάνει διεκδικητή πεντάδας. Ποιο είναι το μυστικό του;

«Ο σύγχρονος προπονητής ποδοσφαίρου πρέπει κατά τη γνώμη μου να είναι manager, δηλαδή διαχειριστής ανθρώπινου δυναμικού. Από το team του, μέχρι τους παίκτες του και το υπάρχον προσωπικό στην ομάδα η καθημερινή ενασχόληση χρειάζεται χειρουργική ακρίβεια για την επίτευξη της επιτυχίας και νομίζω ο coach το έχει».

Ο Αστέρας έχασε παίκτες τον Ιανουάριο, χωρίς να υπάρξουν αντικαταστάσεις. Πώς καταφέρατε να διατηρήσετε την ισορροπία με επιλογές από το υπάρχον ρόστερ;

«Η πορεία του φετινού Αστέρα δίνει ακόμη περισσότερη αξία στην δουλεία όλων μας γιατί βασίστηκε σε έμψυχο δυναμικό ακόμη πιο αποδυναμωμένο από τις προηγούμενες σεζόν. Αλλάξαμε τον τρόπο προπόνησης της ομάδας, θέσαμε νέους κανόνες στην καθημερινή λειτουργία των παικτών και μέχρι στιγμής τα αποτελέσματα μας δικαιώνουν».

Πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι η εξήγηση που ακούμε συχνά μετά από κακές εμφανίσεις ότι «η ομάδα ήταν κουρασμένη»; Γιατί έχουμε δει ομάδες, όπως η φετινή ΑΕΚ, να ανταποκρίνεται και να παρουσιάζει αγωνιστική φρεσκάδα παίζοντας τρεις διοργανώσεις.

«Είναι λίγο απλοϊκή η προσέγγιση του «δεν είχαμε φρεσκάδα» ή «ήμασταν κουρασμένοι» που ακούμε άστοχα κατά καιρούς. Η ποδοσφαιρική απόδοση βασίζεται στο τετράπτυχο -Φυσική κατάσταση – τεχνικές ικανότητες-τακτικές ικανότητες-νοητικές/ψυχικές ικανότητες… Δεν νομίζω λοιπόν να ισχύει! Χρειάζεται εμβάθυνση η ανάλυση της απόδοσης των ποδοσφαιριστών και αν δεν βρεις τα πραγματικά αίτια μπορείς να οδηγηθείς σαν προπονητής στην έξοδο σιγά σιγά…»

Ποιος είναι για εσάς ο ιδανικός τρόπος πρόληψης τραυματισμών; Θυμάμαι ότι ο Ολλανδός fitness coach Ραϊμόντ Φερχάιχεν στέκεται συχνά στη συσσωρευμένη κόπωση, πνευματική και σωματική, παρουσιάζοντας ένα μοντέλο περιοδικότητας και σταδιακής προσαρμογής στις εντάσεις της προπόνησης για την αποφυγή της. Συμφωνείτε;

«Ο κύριος Verheijen είναι καταξιωμένος αθλητικός επιστήμονας με αρκετές λειτουργικές ιδέες. Συμφωνώ εν μέρει, μιας και η εναλλαγή κόπωσης-επιβάρυνσης είναι η μια όψη του νομίσματος. Η άλλη είναι ο ίδιος ο ποδοσφαιριστής και η δεκτικότητα του στα ανάλογα προπονητικά ερεθίσματα. Πάνω στον περιοδισμό και μετά από μελέτες 5 χρόνων δημοσιεύεται το καλοκαίρι το βιβλίο μου «Περιοδισμός Μεγιστοποίησης Απόδοσης στο Ποδόσφαιρο» σε 2 γλώσσες όπου αναλύω το περιοδικό μοντέλο που χρησιμοποίησα με επιτυχία σε ομάδες της Super League…».

Η πνευματική κόπωση πώς διαχειρίζεται;

«Η κύρια μορφή ψυχολογικής παρέμβασης των προπονητών (Α’ προπονητής, γυμναστές, βοηθοί, προπονητές τερματοφυλάκων) κατά την αγωνιστική περίοδο είναι το stress management. Εκεί όλοι εμείς (οι προπονητές της ομάδας) με τα ανάλογα ερεθίσματα πρέπει να διαχειριζόμαστε τους παίκτες. Πότε θα τους βάλω τις φωνές, πότε θα βάλω ασκησιολόγιο που να έχει λίγη πλάκα, πότε θα χτυπήσω καμπανάκι για την απόδοση ορισμένων, πότε θα επιστήσω την προσοχή για την κρισιμότητα ενός αγώνα κ.τ.λ. Όλα αυτά είναι η απλή μα τόσο σύνθετη καθημερινότητα μιας ομάδας, που μπορεί να οδηγήσει στην επιτυχία ή την αποτυχία».

Το rotation τελικά κρύβει παγίδες, όπως για παράδειγμα η διατάραξη του αγωνιστικού ρυθμού;

«Υπάρχουν παίκτες που τους επηρεάζει περισσότερο και άλλους λιγότερο. Ομάδες όπως η Α.Ε.Κ που προανέφερες έχουν την δυνατότητα να ξεκουράζουν παίκτες μέσω rotation με τον ανάλογο αντίκτυπο σε αγωνιστικό ρυθμό».

Πώς διατηρούνται οι παίκτες στο επιθυμητό επίπεδο κατά τη διάρκεια μας απρόβλεπτης διακοπής, όπως αυτής που επιβλήθηκε πρόσφατα;

«Δημοσίευσα πρόσφατα ένα άρθρο μου πάνω στο θέμα στο site προπονητικής ποδοσφαίρου που έχω δημιουργήσει το www.s11.gr. Σε αυτό αναλύω γιατί δημιουργείται το πρόβλημα και πώς μέσα από την προπόνηση και την διαφοροποίηση της και όχι από τα φιλικά παιχνίδια, μπορείς να βρεις τη λύση».

Σε τι επίπεδο βρίσκεται η δουλειά της φυσικής κατάστασης γενικότερα στη Super League; Θεωρείτε ότι στη λογική του «ψαλιδιού» στα οικονομικά, συχνά περνά σε δεύτερη μοίρα;

«Δυστυχώς έχει πολύ δρόμο η Super League μέχρι να αναγνωρισθεί η πραγματική αξία του τομέα μας και να υποστηριχθεί επάξια από τα σωματεία. Οι συνάδελφοι στις περισσότερες περιπτώσεις κάνουν το καλύτερο που μπορούν. Διοικήσεις που δεν καταλαβαίνουν την κρισιμότητα της καλής φυσικής κατάστασης σε μια ομάδα πληρώνουν τα σπασμένα γρήγορα να είστε σίγουροι γι αυτό».

Πόσο ρόλο παίζει τελικά η προετοιμασία και κατά πόσο μπορεί να βελτιωθεί μια ομάδα που δεν έχει δουλέψει σωστά (πάντα με βάση αυτό που θεωρεί σωστό ο προπονητής και το τιμ του) στο pre-season;

«Η προετοιμασία είναι το Άλφα αλλά όχι το Ωμέγα. Ομάδες με ελλιπή προετοιμασία αποδεικνύεται ότι μπορούν να αυξήσουν την απόδοση τους εντός της σεζόν, αλλά ακολουθώντας σωστά δομημένα περιοδικά μοντέλα προπόνησης».

Εσείς έχετε εμβαθύνει τα τελευταία χρόνια στην προπόνηση ειδικής αντοχής στο σύγχρονο ποδόσφαιρο, πάνω στην οποία έχετε δώσει και σχετικές διαλέξεις. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτήν και για τον τρόπο που την εφαρμόζετε.

«Έχω ξεκινήσει μια προσπάθεια ενημέρωσης ως προς την σημαντικότητα του θέματος αυτού. Η απόδοση είναι 4 κύκλοι που τέμνονται και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους (Φυσική κατάσταση-Τεχνική-Τακτική-Νόηση/Ψυχολογία). Εάν σταματήσουμε το βίντεο ενός αγώνα σε κάθε στιγμή ο ποδοσφαιριστής καλείται να λειτουργήσει πατώντας και στους 4 κύκλους. Γιατί λοιπόν εγώ να μην τον προπονώ έτσι; Με αυτή την λογική εξελίσσω την προπονητική μου φιλοσοφία μέρα με την ημέρα στοχεύοντας στην βελτίωση των ποδοσφαιριστών».

Πόσο έχει βελτιώσει η χρήση της τεχνολογίας και η ανάπτυξη του sports science τη δουλειά σας;

«Η επιστήμη σε συνάρτηση με την εμπειρία προσδίδουν 2 μεγάλα όπλα στον αγώνα για την βελτίωση της απόδοσης. Οι αριθμοί δεν απεικονίζουν πάντα την πραγματική εικόνα στο γήπεδο αλλά η σωστή επεξεργασία και ερμηνεία τους θα σε οδηγήσουν στην λύση…».

Θεωρείτε ότι στο κοντινό μέλλον θα βλέπουμε όλο και περισσότερους αθλητικούς επιστήμονες στα τιμ των ομάδων και στην Ελλάδα;

«Τα εύχομαι και το ελπίζω γιατί ανήκω σε αυτή την κατηγορία. Οι άνθρωποι όπου μπορούν όχι μόνο να εφαρμόζουν ένα προπονητικό πλάνο στο γήπεδο αλλά και να μπορούν να αναλύουν τα δεδομένα της προπόνησης και να οργανώνουν περιοδικά μοντέλα βελτίωσης απόδοσης είναι απαραίτητοι και αποδεικνύονται αποτελεσματικοί».

Ο Αστέρας έχει στο τιμ του αναλυτή. Είναι βασικό να υπάρχει η ανάλυση στις ομάδες που ανταγωνίζονται σε τέτοιο επίπεδο;

«Την ανάλυση αθλητικής απόδοσης την κάνω εγώ όχι μόνο για τους αγώνες μας αλλά και σε καθημερινή βάση με τα δεδομένα της προπόνησης μέσω τηλεμετρικών συστημάτων. Για την ανάλυση τακτικής προσέγγισης υπάρχει στο team αναλυτής και συνεργάζεται στενά με τον προπονητή. Θα πρέπει να καταλάβουμε κάποια στιγμή στην Ελλάδα ότι ένας δεν μπορεί να τα κάνει όλα. Η εξειδίκευση τελειοποιεί την λειτουργικότητα».

Πόσο κοντά είναι η εικόνα του ποδοσφαιριστή στην προπόνηση σε σχέση με την εικόνα του στον αγώνα;

«Αυτός που κάνει τεχνικά λάθη στην προπόνηση είναι και ο λόγος που χάνει την κατοχή της μπάλας σε συνθήκες πίεσης στον αγώνα. Αυτός που υπολειτουργεί σωματικά είναι και αυτός που δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στο 100% στις ανάγκες της θέσης του όταν αγωνίζεται. Ο ποδοσφαιριστής που δεν έχει καλή τακτική προσέγγιση στα καθημερινά ασκησιολόγια υποπίπτει σε ίδια λάθη στον αγώνα. Και τέλος μην παραβλέπουμε τον τομέα της ψυχολογίας…»

Έχετε συναντήσει ποδοσφαιριστές που να σπάνε τα καλούπια και να σας κάνουν να τρίβετε τα μάτια σας σχετικά με τον τρόπο που ανταποκρίνονται;

«(Γέλια) Όχι. Φιλοσοφία μου είναι ότι «δεν μπορείς να πιεις χυμό εάν δεν στύψεις το πορτοκάλι». Ποτέ δεν είναι αρκετή η προσπάθεια…»

Ποιες ομάδες του εξωτερικού είναι για εσάς πρότυπο όσον αφορά την εύρυθμη λειτουργία μεταξύ των επιτελείων. Γιατρών, γυμναστών, επιστημόνων, αναλυτών, προπονητών αποκατάστασης κτλ;

«Σίγουρα όταν επισκέφθηκα τη Λέστερ και έμεινα μια εβδομάδα με το προπονητικό team λίγο πριν πάρει το πρωτάθλημα στην Premier League επιβεβαιώθηκα για αυτό που πίστευα όλα τα χρόνια «η ισχύς εν τη ενώσει». Επισκέφθηκα τη Λέστερ γιατί είχε κατά τη γνώμη μου ίσως ένα από τα καλύτερα sport science departments στον κόσμο, με επικεφαλής τον Πολ Μπάλσομ. Δεν υπήρχαν εγωισμοί, δεν υπήρχαν μικροπρέπειες. Όλα για το καλό της ομάδας. Μεγάλο μάθημα για εμάς τους Έλληνες!»

Σχέδια για το μέλλον;

«Η εξέλιξη του www.s11.gr και η δημοσίευση το καλοκαίρι του βιβλίου μου και μιας ακόμη έρευνας σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό προέχουν. Ως προς τις ομάδες υπάρχουν διάφορες προτάσεις, δεν έχω αποφασίσει ακόμα. Προέχει η επιτυχημένη ολοκλήρωση της σεζόν με τον Αστέρα. Σίγουρα η φιλοδοξία μου για συνεχή βελτίωση παίζει σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις μου».

Πηγή: gazzetta.gr