Το «κλειδί» των 450 δισ. ευρώ από την Κρήτη | Πετρέλαιο, φυσικό αέριο και υδρίτες

Αν η περίφημη έκθεση της Deutsche Bank στην υπόλοιπη Ελλάδα, λόγω της βαρύτητας της Γερμανικής Τράπεζας, έκανε το σχετικό επικοινωνιακό θόρυβο γύρω από τα αποθέματα υδρογονανθράκων, στην Κρήτη έκανε πάταγο, ανοίγοντας και τη συζήτηση αν αυτή είναι η λύση για τα χρέη της χώρας που τείνουν να μετατρέψουν τη χώρα σε «αποικία χρέους».

Για τους αναγνώστες μας αυτή η συζήτηση δεν είναι όψιμη ανακάλυψη, αλλά κρατάει τουλάχιστον μία πενταετία τώρα. Η επιβεβαίωση των αποκαλύψεών μας ότι το θέμα υπήρχε στην τετ-α-τετ συνάντηση Σαμαρά-Μέρκελ στην Αθήνα απλά ενισχύθηκε από τις πληροφορίες και τη γνώση που έχει ο γερμανικός τραπεζικός κολοσσός της Deutsche Bank για το θέμα.

Όπως αποκαλύψαμε χθες, ακόμη και συναντήσεις Γερμανών τεχνικών συμβούλων της ομάδας Φούχτελ με επιστήμονες και θεσμικούς φορείς του νησιού έχουν γίνει με ανταλλαγή πληροφοριών επί του θέματος. Σε μία από αυτές μάλιστα παραλίγο να είχαμε και μίνι «διπλωματικό θέμα» επειδή συνέπεσε χρονικά να γίνει στο ίδιο ξενοδοχείο του Ηρακλείου όπου είχε καταλύσει για άλλους λόγους ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και οι επιτελείς του στα τέλη Οκτωβρίου.

Η ουσία

Όμως, επειδή για εμάς το θέμα δεν είναι επικοινωνιακό, η έκθεση της Deutsche Bank, που υπογράφει ένας από τους καλύτερους αναλυτές της στο Λονδίνο, ο κ. Mark Wall, αποδεικνύει ότι η ουσία φαίνεται πλέον να βρίσκεται κάπου αλλού. Η Deutsche Bank με αυτή τη μελέτη της ουσιαστικά ανακοίνωσε ότι επιβεβαιώνει την ύπαρξη ενεργειακών κοιτασμάτων αξίας 427 δισ. ευρώ στα νότια της Κρήτης.

Όσο κι αν εμφανίζεται να κρατάει επιφυλάξεις μέχρι τα αποτελέσματα των σεισμικών ερευνών, ευσχήμως και με πολύ διπλωματία δηλώνει πως εδώ είναι «όλα τα λεφτά», κοντά στα 427 δισ. ευρώ και περίπου 214 δισ. από αυτά της Ελλάδας – και οι Γερμανοί δηλώνουν τώρα επισήμως ότι «τα βλέπουν»… Το λένε μόνοι τους, δεν πρόκειται περί «υποψίας». Και έχουν κάποιο λόγο που το λένε, μιλώντας μάλιστα για θησαυρό… Πολύ περισσότερο που το λέει η κορυφαία τράπεζά τους, η Deutsche Bank. Το θέμα μας είναι αν η ελληνική πλευρά, το ελληνικό πολιτικό σύστημα σύσσωμο, έχει έτοιμες θέσεις πάνω στο θέμα και κυρίως μπορεί να αντιδράσει με ταχύτητα και προς όφελος των συμφερόντων ενός ολόκληρου λαού που βλέπει καθημερινά να πληβειοποιείται.

Το λόγο τον καταλαβαίνουμε όλοι. Εκείνο που δεν καταλαβαίνουμε είναι το πώς μπορεί να φαντάζονται, αν φαντάζονται, κάποιοι στην κυβέρνηση, την αντιπολίτευση και όλα τα κόμματα ότι εκείνοι που οι αποφάσεις τους ή οι εκβιασμοί τους αποσυνθέτουν τη χώρα περιμένουν ότι θα μπορέσουν να αρπάξουν αυτά τα αποθέματα.

Διαπιστώσεις και ερωτήματα

Υπάρχουν αποθέματα υδρογονανθράκων, είτε ως φυσικό αέριο είτε ως πετρέλαιο στην Ελλάδα; Νομίζω ότι ούτε η κ. Μέρκελ ούτε η Deutsche Bank θα έκαναν τόσο εκτεταμένες αναφορές στο θέμα, είτε για φιλολογικούς λόγους είτε υιοθετώντας απλώς φήμες ή ενδείξεις.

Στην Ελλάδα μία κλασική εκδοχή, που επί χρόνια το θέμα ήταν «ταμπού», ώστε το επίσημο ελληνικό κράτος να υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν, επειδή φοβόμασταν ότι κάτι διαφορετικό θα άνοιγε την όρεξη της Τουρκίας, φαίνεται να έχει εγκαταλειφθεί. Σήμερα περιμένουμε ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα λύσουν το πρόβλημα του χρέους. Από το ένα άκρο στο άλλο. Θα μας σώσουν;

Αυτό δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε ακόμη σε ποιο ύψος και με ποια ποσά ακριβώς, αλλά έχετε την εντύπωση ότι οι Γερμανοί απλά κάνουν χιούμορ;

Η σημασία

Γι’ αυτό είναι χρήσιμο να ξέρουμε τι ακριβώς υπάρχει κάτω από τα πόδια μας. Σήμερα θα διαβάσετε τι δηλώνει ο καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών Αβραάμ Ζεληλίδης, μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό «ΗΡΑΚΛΕΙΟ 98,4», αποκαλύπτοντας ότι οι ενδείξεις των ερευνών του, που συνεχίζουν ακόμη και σήμερα, δείχνουν αποθέματα όχι μόνο νότια της Κρήτης αλλά και κάτω από το νησί μας και προσφάτως και στο βόρειο θαλάσσιο χώρο. Η πραγματική δύναμη των υδρογονανθράκων, πάντως, δεν είναι οικονομική, όπως λένε αυτοί που γνωρίζουν καλύτερα τα σύγχρονα ζητήματα της γεωπολιτικής. Για να είμαστε ορθότεροι, οι υδρογονάνθρακες δεν αξίζουν μόνο χρήματα.

Η ύπαρξή τους σημαίνει την αυτόματη αύξηση του γεωπολιτικού ενδιαφέροντος για τη χώρα που τους κατέχει. Μπορεί οι σημερινές οικονομικές συνθήκες να καθιστούν λιγότερο ή περισσότερο επικερδή την εν λόγω δραστηριότητα. Αυτό, όμως, δεν αλλάζει την ουσία, ότι αυξάνεται η διαπραγματευτική θέση της χώρας στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό παζάρι.

Επιστροφή από τη λήθη

Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, επιστήμονες του ΙΓΜΕ, που στις μέρες μας το οδηγήσαμε για λόγους οικονομίας κλίμακας (;) σε διάλυση, επιστήμονες όπως ο κ. Ζεληλίδης και ο κ. Φώσκολος, από το Πολυτεχνείο Κρήτης, με απόλυτη εξειδίκευση στο θέμα, προχώρησαν σε έρευνες που έδωσαν απτά δείγματα του πλούτου και των αποθεμάτων της χώρας σε υδρογονάνθρακες. Ξαφνικά, απότομα και χωρίς πολλές εξηγήσεις, η επίσημη Πολιτεία σταμάτησε κάθε κίνηση στήριξης αυτών των προσπαθειών.

Στα χρόνια που ακολούθησαν εγκαταλείφθηκε οποιαδήποτε προσπάθεια αξιοποίησης. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά όποιος τολμούσε να αναφερθεί σε αυτό το θέμα αντιμετώπιζε τη χλεύη και την απαξίωση. Περίπου ως γραφικός αντιμετωπιζόταν, από ένα σύστημα πολιτικό και κρατικό που, αν δεν ήταν άσχετο, τότε σίγουρα εξυπηρετούσε αλλότριους σκοπούς.

Η χρεωκοπία μάς άνοιξε και πάλι το φάκελο «ελληνικός ορυκτός πλούτος-υδρογονάνθρακες». Η ανάγκη έφερε και πάλι το θέμα στην επιφάνεια. Αυτό ίσως να είναι και επικίνδυνο, αν δεν υπάρξει σωστή ενεργοποίηση όσων θεσμικών φορέων θα πρέπει να πάρουν θέση.

«Ξέρουν πιο καλά από εμάς οι ξένοι»

Δυστυχώς, για την ώρα, διαπιστώνουμε απλά ότι οι άλλοι γνωρίζουν περισσότερα από εμάς για την περιουσία μας. Οι ξένοι γνωρίζουν πιο καλά από εμάς τι πραγματικά κρύβουμε στο υπέδαφός μας ή τις θάλασσές μας. Υπάρχουν πολλές εκθέσεις ξένων κρατικών και ιδιωτικών ινστιτούτων, ακόμη και πολεμικών ναυτικών, που το αποδεικνύουν.

Η Deutsche Bank έχει απλά την τελευταία έκθεση, ακριβώς την περίοδο του Νοεμβρίου που το Euroworking group αποφάσιζε για την τύχη της Ελλάδας και ένα μήνα μετά τη συζήτηση για το ίδιο θέμα Σαμαρά-Μέρκελ στην Αθήνα, όπως τότε στις 11 Οκτωβρίου είχε αποκαλύψει η «Ν.Κ.».

Όλα αυτά δεν πρέπει να μας οδηγήσουν σε σενάρια συνωμοσίας. Είναι πολύ εύπεπτη η άποψη ότι η χρεωκοπία προκλήθηκε για να μας αρπάξουν τα πετρέλαια και το χρυσό, αλλά δεν είναι αλήθεια. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά μας απομακρύνει από τα πραγματικά αίτια της κρίσης. Στη χρεωκοπία μάς οδήγησαν οι ίδιοι λόγοι που μας απέτρεψαν μέχρι σήμερα από το να εκμεταλλευτούμε τον εθνικό μας πλούτο.

Το πολιτικό σύστημα αποδείχτηκε ανίκανο να χαράξει μία πολιτική στρατηγικής σε βάθος δεκαετιών. Ανίκανο να εξασφαλίσει τα εθνικά μας συμφέροντα.

Υδρίτες, το καύσιμο του μέλλοντος

Ο κ. Ζεληλίδης υποστήριξε ότι νότια της Κρήτης και ιδίως στη λεκάνη από το ύψος της Ιεράπετρας, διαπερνώντας τη Σητεία και εκτεινόμενο θαλασσίως ως την Κάσο και το Καστελόριζο, έχουν εντοπιστεί κοιτάσματα με υδρίτες αερίων: «Η παρουσία των υδριτών στον ευρωπαϊκό χώρο έχει διαπιστωθεί μέχρι στιγμής στην Κασπία Θάλασσα, Ζεληλίδης, στα στενά του Μπάρεντς και στην ανατολική Μεσόγειο, συγκεκριμένα στα υποθαλάσσια υβώματα του Αναξίμανδρου, ανατολικά της Ρόδου και νότια του κόλπου της Αττάλειας. Υποθαλάσσια κοιτάσματα παγωμένου μεθανίου – τα πρώτα στη Μεσόγειο – ανακαλύφθηκαν αρχικά από Έλληνες και ξένους επιστήμονες σε ηφαιστειακά ενεργή περιοχή νότια του Καστελόριζου. Σήμερα αντίστοιχες ενδείξεις έχουμε και νοτιοανατολικά της Κρήτης.

Το παγωμένο μεθάνιο (υδρίτης) εντοπίστηκε ύστερα από συστηματικές δειγματοληψίες σε ηφαίστεια που βρίσκονται στην περιοχή της υποθαλάσσιας οροσειράς του Αναξίμανδρου, σε βάθος από 1.000 έως 3.000 μέτρα. Η οροσειρά του Αναξίμανδρου, μια περιοχή με ενεργά ρήγματα, βρίσκεται στη ζώνη όπου η αφρικανική λιθοσφαιρική πλάκα βυθίζεται κάτω από την ευρωπαϊκή. Αποκαλείται και καύσιμο του μέλλοντος, αφού στις ΗΠΑ τόσο μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, όσο και ο Στρατός έχουν προχωρήσει πολύ στη δυνατότητα αξιοποίησής τους. Η συνολική ενέργεια στους υδρίτες αερίων εκτιμάται ότι είναι μεγαλύτερη από τη συνολική ενέργεια όλων των άλλων γνωστών ορυκτών καυσίμων».

Γεωστρατηγικές συνέπειες και ελληνική οκνηρία

Αλλά ο κ. Ζεληλίδης μιλάει και για τις γεωπολιτικές προεκτάσεις του θέματος και την ελληνική περίπου ύποπτη «βραδυπορία»: «Λένε όμως οι της Deutsche Bank και για το γεωστρατηγικό ρόλο της Ελλάδας. Δεν το αναδεικνύουν πολύ, αλλά με τους πολέμους και την αστάθεια από Συρία μέχρι Τυνησία ο μόνος δρόμος αξιοποίησης της λεκάνης της Λεβαντίνης είναι να περάσει ο αγωγός μέσα από την Ελλάδα. Όταν αυτά εμείς τα λέγαμε πριν 5 χρόνια, η ελληνική Πολιτεία, όχι δεν τα καταλάβαινε, δεν ήθελε καν να τα ακούσει.

Φωνάζω εδώ και ενάμιση χρόνο, ακόμη και μέσα στη Βουλή, προσοχή να μη γίνουμε χώρα με πολέμους εξαιτίας των ενεργειακών μας αποθεμάτων. Έλεγα «φτιάξτε ένα ταμείο πετρελαίου, όπως το έχει η Νορβηγία για να σωθούμε, να ξέρουμε ότι κανείς δεν μπορεί να βάλει χέρι με παιχνίδια κάτω από το τραπέζι». Ξέρετε τι έχει γίνει; Ακόμη και σήμερα ο βουλευτής πλέον ο κ. Μανιάτης γυρίζει όλη την Ελλάδα και λέει θα «το φτιάξουμε αυτό». Μα γιατί δεν το έχουν φτιάξει ήδη; Περίμεναν την έκθεση της Deutsche Bank, πάλι, για να κινηθούν; Ούτε το φορέα που δημιούργησαν με το νέο νόμο δε στελέχωσαν ακόμη. Θεωρώ ότι η Deutsche Bank χτυπάει το πρώτο σοβαρό «καμπανάκι» και μας λέει να δράσουμε. Οι Γερμανοί κυρίως για αυτό δε μας θέλουν εκτός ευρωζώνης. Γιατί λύνουμε το ενεργειακό θέμα της Ευρώπης.

Οι ΗΠΑ το έχουν ήδη λύσει, παρότι θα τους ενδιέφερε να βάλουν πόδι στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, ακόμη και 52η πολιτεία να μας κάνουν. Οι Ρώσοι πρέπει πλέον να δουν τι κάνουν στη χώρα τους και τα ενεργειακά τους αποθέματα. Δεν μπορούν να καλύψουν την Ευρώπη. Επειδή κάποιοι φοβούνται ότι έτσι θα μας κλέψουν, θα μας ρημάξουν τον ορυκτό πλούτο μας κ.λπ., λέω ότι αυτά είναι παραμύθια Είναι τόσο σκληρή η βιομηχανία του πετρελαίου και ο ανταγωνισμός, που δεν υπάρχει περίπτωση να σε κλέψουν.

Το θέμα είναι ότι είμαστε σε αδράνεια. Μετά τις εκλογές έχει ξεχαστεί το θέμα της ΑΟΖ. Πριν όλοι μιλούσαν για αυτό, αλλά χωρίς αυτό πώς οριοθετείς τις πηγές σου; Μιλάει κανείς για τον αγωγό της Λεβαντίνης μέσω Κύπρου, Ισραήλ αλλά και Βόρειας Αφρικής, από Κρήτη σε υπόλοιπη Ελλάδα και Ευρώπη; Υπάρχουν εταιρείες που θέλουν να έρθουν να επενδύσουν στην Ελλάδα στον τομέα, αλλά δεν βρίσκουν κανέναν για να συζητήσουν. Η Ευρώπη σε 50 χρόνια θα «παγώσει», αν δεν αξιοποιηθούν αυτά τα κοιτάσματα. Όλοι το ξέρουν και εντός και εκτός Ελλάδας, αλλά εδώ δεν κάνουμε τίποτα».

Μεγαλύτερα αποθέματα από όσο υπολογίζουν

Ο καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών θεωρεί ότι τα αποθέματα μόνο στην Κρήτη είναι πολύ μεγαλύτερα από ό,τι εκτιμάται σήμερα και βρίσκονται όχι μόνο νότια, αλλά και κάτω και βόρεια του νησιού μας.

«Σήμερα, γιατί εμείς συνεχίζουμε τις έρευνές μας, σας λέω ότι όχι μόνο νότια της Κρήτης, αλλά και κάτω από το νησί και βόρεια της Κρήτης υπάρχουν απίστευτα αποθέματα. Η Deutsche Bank μιλάει για τις 6 υπολεκάνες νότια της Κρήτης μόνο.

Δε μιλάει για τον Ηρόδοτο, τις αμφισβητούμενες περιοχές με τη Λιβύη, το μεσογειακό υποθαλάσσιο βουνό εντός του ελλαδικού τόξου. Στην Κύπρο με το κοίτασμα της Αφροδίτης όταν το βρήκε η Noble, για να το βάλει στο διεθνές χρηματιστήριο και να αντλήσει πόρους, μίλησε για 12 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια. Καταλαβαίνει κανείς εύκολα πως, όταν τελειώσουν οι σεισμικές έρευνες στην Ελλάδα και αναδειχθούν περιοχές, θα υπάρξουν πολλοί ενδιαφερόμενοι. Αυτοί θα πληρώσουν αδρά για να επενδύσουν στην Ελλάδα. Αυτόματα αλλάζουν οι προοπτικές της χώρας. Άρα εμείς θα πρέπει να τρέξουμε.

Αν βγάλουμε γρήγορα τις περιοχές σε διαγωνισμό, οι επενδύσεις θα έρθουν πιο γρήγορα. Αν εγγράφαμε στα μνημόνια την προσδοκία κερδών από τα αποθέματά μας – αλλά να είχαμε τρέξει τις έρευνες – όχι περικοπές, αλλά εσαεί ρευστό θα είχαμε από τους ξένους γιατί η εγγύηση αυτών των αποθεμάτων, πιστέψτε με, είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι νομίζουν οι περισσότεροι».

Οι υπολογισμοί

«Ακούστε, όταν για τη Λεβαντίνη μιλάνε για τρία τρισ. κυβικά μέτρα αερίου και για δύο δισ. βαρέλια πετρελαίου, σας λέω ότι με πρόχειρους συντηρητικούς υπολογισμούς μόνο στην Κρήτη μιλάμε για ίδιες γεωλογικές συνθήκες, ίδια εξέλιξη, διπλάσια λεκάνη, ίδιες ενδείξεις, τότε είναι πιθανόν να μιλάμε για 5 τρισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου και πιθανόν για 4 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου. Και μιλάμε για αυτά που ξέρουμε ως περιοχές μέχρι τώρα.

Όταν στο Καστελόριζο νότια έχουμε 5 τρισ. φυσικό αέριο διαπιστωμένα και δίνει ακόμη, τότε βάσιμα υποθέτεις ότι όμορες λεκάνες όπως της Κρήτης με την ίδια γεωλογική εξέλιξη δίνουν πιθανόν τα ίδια ή και περισσότερα – λέω πιθανόν. Μένει οι σεισμικές έρευνες απλά να το πιστοποιήσουν. Αυτά τα ξέρουν όλοι. Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς. Η έκθεση Deutsche Bank απλά δείχνει το δρόμο. Σοβαρότητα και πράξεις χρειάζονται».

Τι αποκαλύπτει ο καθηγητής Αβραάμ Ζεληλίδης

«Η Ελλάδα είναι η λύση στο πρόβλημα ενέργειας της Ευρώπης»

Μιλώντας χθες στο ραδιοφωνικό σταθμό «Ηράκλειο 98,4», ο καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Αβραάμ Ζεληλίδης, επιστήμονας με έρευνες όχι μόνο στο θαλάσσιο χώρο της Κρήτης αλλά και στο έδαφός της, με πιο πρόσφατη αυτή στο Αρκαλοχώρι, υπήρξε αποκαλυπτικός. Το φυσικό αέριο που αναφέρει, όπως λέει, η Deutsche Bank είναι μόλις το 30% των αποθεμάτων της Κρήτης. Η Ελλάδα είναι ουσιαστικά η λύση στο πρόβλημα ενέργειας της Ευρώπης, αλλιώς σε 50 χρόνια η Ευρώπη θα «παγώσει».

Οι πόροι από αυτά τα αποθέματα θα μπορούσαν, όχι απλά να μας ανακουφίσουν από τα μνημόνια και τις απαράδεκτες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, αλλά να αλλάξουν την πορεία της Ελλάδας. Το θέμα όμως, όπως θα διαβάσετε στη συνέντευξη του κ. Ζεληλίδη, είναι πως με τον τρόπο που κινείται το ελληνικό πολιτικό σύστημα, στο τέλος, μπορεί άλλα 5 χρόνια να ομφαλοσκοπούμε και οι όποιες μελλοντικές λύσεις να έρθουν από χειρότερες θέσεις για τη χώρα.

Η έκθεση

Ο καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, μεταξύ άλλων, σημειώνει στη συνέντευξή του στο Ράδιο 98,4: «Αυτή η έκθεση της Deutsche Bank μπορεί να συνδέεται με την παρουσίαση πριν δύο μήνες σε ένα συνέδριο στην Αυστρία, από την ομάδα μου, μίας έκθεσης για το τι μπορεί να έχει αυτήν τη στιγμή με βάση τις μελέτες μας και τις έρευνές μας η Ελλάδα σε αποθέματα υδρογονανθράκων.

Το λέω γιατί, απουσία της ελληνικής επίσημης Πολιτείας σε αυτό το φόρουμ, δύο εκπρόσωποι κορυφαίων πετρελαϊκών εταιρειών, εκ των οποίων η μία ήταν γερμανική, πίστεψαν ότι εγώ εκπροσωπούσα το ελληνικό κράτος και με προσέγγισαν. Τους είπα, λοιπόν, τα αποθέματα σε υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα είναι τόσα που καλύπτουν τις ανάγκες της Ε.Ε. για τα επόμενα 50 χρόνια (όταν στερέψουν οι άλλοι κρουνοί), και να πιέσουν τις κυβερνήσεις τους για να πιέσουν τη δική μας (εγώ με τους δικούς μας έχω σηκώσει τα χέρια), μπας και κάνει κάτι με το θέμα. Έχω την εντύπωση ότι η μελέτη αυτή της Deutsche Bank οφείλεται και στη πίεση του συγκεκριμένου γερμανικού πετρελαϊκού κολοσσού.

Για μένα, αυτή η έκθεση σημαίνει ότι έχουν πειστεί μεγάλες τράπεζες και πετρελαϊκοί κολοσσοί ότι στην Ελλάδα υπάρχει η λύση στο ενεργειακό πρόβλημα της Ευρώπης».

Συντηρητικές οι εκτιμήσεις

O κ. Ζεληλίδης υποστηρίζει μάλιστα ότι οι εκτιμήσεις της τράπεζας για τα αποθέματα είναι συντηρητικές και εξηγεί το γιατί: «Αυτά που εκτιμά η γερμανική τράπεζα στην έκθεσή της σε δισ. ευρώ και όγκους αποθεμάτων, για μένα, ίσως να είναι μόλις το 30% των όσων εμείς οι Έλληνες ερευνητές εκτιμάμε ότι υπάρχουν αυτήν τη στιγμή νότια της Κρήτης.

Έχω την εντύπωση ότι οι Γερμανοί μιλούν για τα δυνητικά κοιτάσματα που είναι απολήψιμα αύριο. Εγώ μιλάω σε βάθος 50 χρόνων. Υπάρχει το κοίτασμα του Ηροδότου, η Μεσογειακή Ράχη, την οποία στο πλαίσιο της μη ανακήρυξης ακόμη της ΑΟΖ τώρα την αμφισβητεί η Λιβύη, υπάρχουν οι υδρίτες αερίων που είναι το μελλοντικό καύσιμο του κόσμου… Άρα η Deutsche Bank, κατατάσσοντας την Ελλάδα ως 15η χώρα στο κόσμο σε ενεργειακά αποθέματα, μάλλον το κάνει με συντηρητικές εκτιμήσεις. Εγώ μιλάω για πολλαπλάσιες δυνατότητες».

Τι πρέπει να γίνει και η γεωπολιτική σκακιέρα
Υπάρχουν αποθέματα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και η Κρήτη μπορεί να είναι το «κλειδί» και για τη χώρα και για την Ευρώπη; Υπάρχουν σίγουρα. Σε ποιες ποσότητες και αν είναι άμεσα εκμεταλλεύσιμες και ποιες, αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να το δούμε άμεσα. Να γιατί είναι απαραίτητες οι σεισμολογικές έρευνες.

Για να μάθουμε και για να είναι εύκολα αντιληπτό από όλους τι επιδιώκουν εχθροί και φίλοι. Αν γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι υπάρχει η «άλφα» ποσότητα φυσικού αερίου κάτω από το Αιγαίο, τότε το παιχνίδι της Τουρκίας να αμφισβητήσει τα ελληνικά συμφέροντα στην περιοχή γίνεται πιο δύσκολο απ’ ό,τι προηγουμένως, που υπήρχαν απλά και μόνο υπόνοιες. Η Κύπρος έδειξε το δρόμο. Εδώ έρχεται η γεωπολιτική και η γεωοικονομία.

Υπάρχουν δυνάμεις που δεν επιθυμούν να ξεκινήσουν και να ολοκληρωθούν οι έρευνες. Μπορεί να μη βγαίνει επίσημα η Τουρκία να ζητήσει κάτι τέτοιο, αλλά βγαίνουν ορισμένες ακραίες φωνές στην Αλβανία ή η ανύπαρκτη στην ουσία Λιβύη, που θέτει αμφισβητήσεις για τα όρια της ΑΟΖ μας, νότια της Κρήτης.

Χωρίς σχέδιο

Το άλλο θέμα είναι ότι ακόμη και σήμερα λείπει ένα σχέδιο αξιοποίησης του δημόσιου αυτού πόρου. Ας υποθέσουμε ότι τα αξιοποιήσιμα αποθέματα επιβεβαιώνονται. Ποιος θα το εξάγει; Οι ιδιώτες ή το κράτος ή οι ιδιώτες με συμμετοχή του κράτους; Αν συμμετάσχει το κράτος ως μέτοχος μειοψηφίας, με ποιο τρόπο θα εξασφαλιστεί ότι θα πάρει το μερίδιο που του αναλογεί; Μήπως πρέπει το κράτος να έχει την πλειοψηφία και ένας ιδιώτης το management; Όλα αυτά είναι θέματα προς συζήτηση και η συζήτηση αυτή πρέπει να γίνει άμεσα.

Κάποιος θα πει ότι ακόμη «ύφασμα δεν αγοράσαμε, αλλά μέτρα για το ράφτη πήραμε»! Δεν είναι έτσι. Το κράτος δεν είναι επιχειρηματίας, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να μοιράζει δωρεάν την περιουσία του.

Αυτό δε θα συνέβαινε αν είχαμε συμφωνήσει μεταξύ μας στο επιθυμητό μοντέλο ανάπτυξης. Αν από την αρχή είχαμε συμφωνήσει όλοι μαζί σε ένα συγκεκριμένο τρόπο με τον οποίο να αξιοποιούμε τη δημόσια περιουσία. Δε χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Αρκεί να είμαστε ανοικτοί στη συζήτηση και αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε τα εθνικά και μόνο συμφέροντα.

Η Κύπρος

Η εμπειρία της Κύπρου είναι πολύτιμη. Κι ως τέτοια θα πρέπει να αξιοποιηθεί, λαμβάνοντας υπόψη και τις ελληνικές ιδιαιτερότητες. Στην Κύπρο δε διαφώνησαν οι δεξιοί με τους αριστερούς. Γιατί στην Ελλάδα δεν μπορούν να συμφωνήσουν σε κάτι ανάλογο;

Σ’ όλα αυτά βέβαια θα πρέπει να μας απασχολήσει και κάτι ακόμη, που καλό θα είναι να μην το ξεχνάμε. Τι συνέβη σ’ άλλες χώρες που τέτοιου είδους εκτιμήσεις επαληθεύτηκαν. Αν εξαιρέσουμε τη Νορβηγία, δύσκολα μπορούμε να βρούμε άλλη χώρα που να ευτύχησε. Οι πολίτες εννοούμε… «Οι φτωχές χώρες ονειρεύονται να βρουν πετρέλαιο, όπως ο φτωχός άνθρωπος ονειρεύεται να κερδίσει το λαχείο. Συχνά το όνειρο μετατρέπεται σε εφιάλτη, καθώς οι καινούργιοι εξαγωγείς πετρελαίου συνειδητοποιούν ότι ο θησαυρός τους πολλές φορές τους φέρνει περισσότερους μπελάδες παρά οφέλη». Ο Χουάν Πάμπλο Πέρεζ Αλφόνσο, πρώην υπουργός Πετρελαίου της Βενεζουέλας, είχε πει ότι το πετρέλαιο είναι «τα κόπρανα του διαβόλου», ενώ ο Σαουδάραβας ομόλογός του, τότε, ο πασίγνωστος σεΐχης Αχμέντ Γιαμανί, είχε αναφωνήσει κάποτε: «Μακάρι να βρίσκαμε νερό».

Αζερμπαϊτζάν: «Φτωχός» παράδεισος

«Το πάμπτωχο Αζερμπαϊτζάν ετοιμάζεται να πλουτίσει», με αφορμή την ολοκλήρωση του πετρελαϊκού αγωγού Μπακού-Τσεϊχάν, έγραφε το 2005 το BBC, το οποίο έκανε λόγο για «πακτωλό χρημάτων που θα μεταμόρφωναν τη χώρα σε παράδεισο»!

Επτά χρόνια μετά, το 52% του πληθυσμού του Αζερμπαϊτζάν, της χώρας με τα τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου, ζει κάτω από τα όρια της φτώχιας και γενικώς οι πολίτες της χώρας έχουν ως χειροπιαστή επιτυχία μόνο τη νίκη της χώρας στην Eurovizion! Σύμφωνα με όσα έγραφε το BBC, «από το 2007 τα οκτώμισι εκατομμύρια των Αζέρων, που σήμερα βγάζουν μετά βίας χίλια δολάρια κατά κεφαλήν το χρόνο, θα μοιράζονται ετησίως τουλάχιστον 7 δισ. δολάρια από πετρελαϊκά έσοδα.

Καθόλου άσχημα – ιδίως για μια οικονομία μισοκατεστραμμένη από την αποβιομηχάνιση, την εκτεταμένη τοξική ρύπανση, τον πόλεμο με την Αρμενία – και φυσικά τη βαθύτατη διαφθορά του καθεστώτος του, νεκρού πια, Χαϊντάρ Αλίγεφ, του πατέρα του σημερινού «προέδρου» Ιλχάμ Αλίγεφ». Τα δισ. μπορεί να μπήκαν στη χώρα, όχι όμως στα νοικοκυριά των Αζέρων.

Νορβηγία: Η χώρα προς μίμηση

Η Νορβηγία είναι χώρα-παράδειγμα για το πώς μπορεί το πετρέλαιο να γίνει για μια χώρα πραγματικό χρυσάφι. Είναι λογικό. Η Νορβηγία αντιμετώπισε το ζήτημα από την αρχή σοβαρά.

Σαράντα περίπου χρόνια πριν ένας Ιρακινός, ο Φαρούκ αλ Κασίμ, ζήτησε δουλειά από το υπουργείο Βιομηχανίας της Νορβηγίας. Δεν ήταν τυχαίος. Υψηλόβαθμο στέλεχος της Ιρακινής Εταιρείας Πετρελαίου, γεωλόγος, είχε πλούσιο βιογραφικό το οποίο απλά το έδωσε σε έναν υπάλληλο του τμήματος «Πετρελαϊκών Ερευνών» και ζήτησε δουλειά. Λίγες ημέρες μετά του είπαν «προσλαμβάνεστε». Του έδωσαν μισθό, λίγο υψηλότερο από το μισθό του πρωθυπουργού.

Όταν ανέλαβε η Νορβηγία, έψαχνε ήδη πέντε χρόνια για πετρέλαιο, αλλά δεν είχε βρει τίποτα. Οι πολιτικοί έδειχναν να μην πολυπιστεύουν ότι αξίζει τον κόπο αυτή η υπόθεση ανεύρεσης πετρελαίου και ανάλογο κλίμα υπήρχε και στην κοινή γνώμη. Αντιθέτως, ο Κασίμ πίστευε με βάση τα στοιχεία που είχε ότι πετρέλαιο αλλά και φυσικό αέριο υπήρχαν και μάλιστα σε τεράστιες ποσότητες. Τελικά, δικαιώθηκε και σήμερα η Νορβηγία, περίπου 40 χρόνια μετά από την πρόσληψή του, είναι η 6η σε εξαγωγή πετρελαίου και 2η σε εξαγωγή φυσικού αερίου. Η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία StatoilHydro αναγνωρίζεται διεθνώς ως μία από τις πιο ανταγωνιστικές, πιο περιβαλλοντικά φιλικές και κοινωνικά πιο ευαίσθητες.

Τι έχει κερδίσει η Νορβηγία και πώς το έχει εκμεταλλευτεί; 280 δισεκατομμύρια ευρώ, που είναι περισσότερα από το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας για ένα χρόνο και αντιστοιχεί σε 57.000 περίπου ευρώ για κάθε έναν από τους 4,8 εκατομμύρια κατοίκους της Νορβηγίας, έχει αποταμιεύσει για ενίσχυση των κοινωνικών παροχών η κυβέρνηση από το 1996 που βάζει στην άκρη κάθε δεκάρα κέρδους από την πώληση πετρελαίου!

Υπενθυμίζω ότι η έκθεση των Γερμανών για τα κοιτάσματα μόνο νοτίως της Κρήτης αναφέρει: «Τα αποτελέσματα των σεισμολογικών ερευνών που έχουν ξεκινήσει αναμένονται στα μέσα του 2013 και εάν ανταποκρίνονται στις υπάρχουσες γεωλογικές εκτιμήσεις, μελέτες και αναγωγές Ελλήνων και ξένων επιστημόνων, τότε η αξία τους προσεγγίζει πράγματι τα 430 δισ. ευρώ».

Νιγηρία: Το λάθος παράδειγμα

Για πάνω από 50 χρόνια βγάζει πετρέλαιο. Η Νιγηρία είναι ο όγδοος μεγαλύτερος παραγωγός αργού πετρελαίου στον κόσμο. Όμως, την ίδια στιγμή παραμένει ένα από τα φτωχότερα έθνη του.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το 70% από τα 150 εκατομμύρια κατοίκους ζει κάτω από το όριο της φτώχιας. Τρομακτικές είναι οι επιπτώσεις και στο περιβάλλον. Εκτιμάται ότι 500 εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου έχουν χυθεί στο Δέλτα. Μια σειρά από παράγοντες που συνέβαλαν σε αυτές τις καταστροφές: η κακή κατασκευή και η συντήρηση, χαλαρές ρυθμίσεις, επιθέσεις ανταρτών και όσων κλέβουν πετρέλαιο, για να μην αναφέρουμε τη κυβερνητική αστάθεια.

Σύμφωνα με τα έγγραφα που απελευθερώθηκαν από τα WikiLeaks, η Shell Oil υποστήριξε ότι έχει τοποθετήσει προσωπικό σε όλα τα σημαντικά υπουργεία της Νιγηρίας, ώστε να έχει πρόσβαση σε αποφάσεις της κυβέρνησης.

Γράφει ο Γιώργος  Σαχίνης