Ελληνικές επιχειρήσεις και κρίση

Η οικονομική κρίση δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι για τα προβλήματα που μας ταλανίζουν. Πρέπει να υπάρξει τέλος στον Πεσιμισμό. Οι αρνητικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας μας επιβάλλουν να εντοπίσουμε και να κατανοήσουμε τα αίτια που μας οδήγησαν στη σημερινή πραγματικότητα. Κυρίαρχο χαρακτηριστικό της οικονομίας μας είναι η ύπαρξη διαρθρωτικών προβλημάτων πριν την εμφάνιση της κρίσης, τα οποία είναι και γνωστά για την πολιτική τους χροιά.

Πάντα υπήρχαν μακροοικονομικές ανισορροπίες, με διογκούμενα τα ελλείμματα του δημόσιου χρέους – ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κυρίως το ύψος του δημόσιου χρέους. Οι τράπεζες (ισχυρό τμήμα του ελληνικού κεφαλαίου) προχώρησαν σε πιστωτική επέκταση και έκθεση σε υψηλούς κινδύνους με αποτέλεσμα σήμερα οι επισφάλειες να αγγίζουν το 17%, πράγμα που οδηγεί στην καταστροφή αν δεν υπάρχει συνεχής ανακεφαλαιοποίησή τους.

Έχουμε επιταχυνόμενη επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ από

5,6 % το 2003

4,9 % το 2004

4,5 % το 2006

4,0 % το 2007

2,9 % το 2008 και μετά το 2009 αρνητικό μέχρι σήμερα

Χαρακτηριστικά των Ελληνικών Οικογενειακών Επιχειρήσεων στην περίοδο της Οικονομικής Κρίσης

Έχουμε νέο ανατρεπτικό – καταστρεπτικό περιβάλλον, κυριαρχία αβεβαιότητας για το αύριο, επικράτηση αβεβαιότητας από την πολιτική ηγεσία, στην καθημερινότητα – Ταμείον …μείον. Οι αμοιβές των μελών της οικογένειας μειώνονται δραματικά, γίνονται απολύσεις εργαζομένων για να σταθεί η επιχείρηση, οι φορολογικές εκκρεμότητες διευρύνονται καθημερινά, η εύρεση έκτακτων πόρων είναι αγωνιώδης. Γίνεται προσπάθεια μείωσης έκθεσης στον κίνδυνο περιουσιακών στοιχείων, γιατί η πλειοψηφία τους είναι υποθηκευμένη, γίνεται αλλαγή στο σύστημα διοίκησης και διαδοχή στην ηγεσία της επιχείρησης, με συνδυασμό συναισθήματος και επιχειρηματικότητας. Οι υπερωρίες χωρίς αμοιβή, η μείωση των αποδοχών διοίκησης και οι ενδοοικογενειακές και ενδοεπιχειρησιακές τριβές, είναι νέα χαρακτηριστικά στις οικογενειακές επιχειρήσεις οι οποίες είναι ακόμη ελεγχόμενες.

Τα Χαρακτηριστικά των Μεγάλων Ελληνικών Επιχειρήσεων στην Κρίση

Είναι σε εξέλιξη ο αφελληνισμός των ναυτιλιακών επιχειρήσεων, οι παλινωδίες πλήττουν την ανταγωνιστικότητά τους με την κατάργηση – Επανασύσταση του Υπουργείου Ναυτιλίας. Ήδη είναι πρώτη η σημαία της Μάλτας από τον Μάρτιο και από 3.300 στα 2.000 έμειναν τα πλοία με ελληνική σημαία. Το ΙΟΒΕ θεωρεί ότι 26 δισ. αντί 10 θα ήταν η προστιθέμενη αξία στη ναυτιλία γιατί η ελληνική σημαία υπάρχει στο 22,6% του παγκόσμιου στόλου στα δεξαμενόπλοια και το 16% φορτηγά πλοία.

Πολλές μεγάλες επιχειρήσεις όπως: ΙΚΤΙΝΟΣ, folli-follie, ελληνικά καλώδια, Αφοί Καράτζη, Βιοχαλκο, Καρέλια, Σωληνουργεία Κορίνθου, Πλαστικά Κρήτης, Motor oil, κ.ά., είχαν ανοδική κερδοφορία και τους αξίζει ένα μεγάλο μπράβο που τα καταφέρνουν στην κόλαση της κρίσης. Το ζητούμενο είναι το τι θα γίνει στο άμεσο μέλλον λόγω της επιβράδυνσης της Παγκόσμιας οικονομίας, του φόβου για αύξηση του πετρελαίου, των αλλαγών στα τιμολόγια της ΔΕΗ, των αυξημένων ποσών επιστροφής ΦΠΑ που ούτε καν συμψηφίζονται με άλλες υποχρεώσεις προς το δημόσιο.

Το μαξιλάρι ασφαλείας είναι η μείωση του εργατικού κόστους γιατί οδηγούμαστε στο σημείο μηδέν αυτών των επιχειρήσεων αν δεν στηριχθούν και αν δεν πληρωθούν από το κράτος. Τώρα πλέον παρατηρούνται και προβλήματα στις εξαγωγικές επιχειρήσεις με τη μη ασφάλιση πιστώσεων από τους διεθνείς οίκους για την εισαγωγή πρώτων υλών. Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι οι επιχειρήσεις:

• 9 στις 10 κάνουν περικοπές κόστους

• 9 στις 10 μειώνουν τα περιθώρια κέρδους

• 8 στις 10 μειώνουν τη διαφήμιση

• 7 στις 10 μειώνουν την τιμή πώλησης των προϊόντων

Που σημαίνει ότι τα προβλήματα εντείνονται δραματικά και προμηνύεται με βεβαιότητα η χρεοκοπία πολλών επιχειρήσεων. Πολλές επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό αδυνατούν να εκτελέσουν παραγγελίες λόγω ρευστότητας, με συνέπεια την αναστολή επέκτασής τους σε νέες αγορές. Τα προϊόντα της Ελλάδος είναι ανταγωνιστικά σε σχέση με εκείνα του εξωτερικού, γι’ αυτό υπάρχει άμεση ανάγκη διοχέτευσης κεφαλαίων που θα οδηγήσουν σε έκρηξη τις εξαγωγές. Το συμπέρασμα: Τόσο οι μικρές αλλά και οι μεγάλες επιχειρήσεις χρειάζονται (ΑΜΕΣΑ) στήριξη, όπως εξεύρεση πηγών χρηματοδότησης πέραν της τραπεζικής, η οποία είναι αδύνατη, ένταξή τους σε Ευρωπαϊκά προγράμματα χωρίς την ανάγκη τραπεζικού δανεισμού, ρύθμιση των οφειλών τόσο στα ασφαλιστικά ταμεία αλλά και στην εφορία για 20 χρόνια τουλάχιστον… ρύθμιση των τραπεζικών οφειλών των επιχειρήσεων για 40 και πλέον χρόνια, ρύθμιση της καταβολής του ΦΠΑ που το έχουν χρησιμοποιήσει οι περισσότερες επιχειρήσεις σαν κεφάλαιο κίνησης σε δόσεις που μπορούν να πληρωθούν (ελάχιστες), παύση της οποιασδήποτε ποινικοποίησης των δραστηριοτήτων για δύο χρόνια τουλάχιστον μέχρι να αναταχθεί η οικονομία. Τέλος, παύση λήψης μέτρων μείωσης μισθών και συντάξεων για να τονωθεί επιτέλους η κατανάλωση.

Του Παναγιώτη Μπατσαρισάκη* Οικονομικός Σύμβουλος Επιχειρήσεων