Η εγκληματική πολιτική στην ανώτατη εκπαίδευση συνεχίζεται

η-εγκληματική-πολιτική-στην-ανώτατη-ε-27589

mpourantas 1Με άρθρα μου στο παρελθόν (π.χ Ελευθεροτυπία 1993, Καθημερινή 2005) είχα επισημάνει την εγκληματική πολιτική της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στη παιδεία και ιδιαίτερα στην μεταλυκιακή και ανώτατη εκπαίδευση. Συνοπτικά, η πολιτική αυτή διακρίθηκε από πέντε στρατηγικές επιλογές, που εξυπηρετούσαν κυρίως τη διατήρηση των κομμάτων στην εξουσία.

Πρώτον, η αποστολή της ανώτατης παιδείας δεν ήταν η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού που απαιτεί η οικονομική, πολιτισμική, κοινωνική ανάπτυξη και ευημερία, αλλά οι πελατειακές σχέσεις των κομμάτων.

Αυτό είχε ως συνέπεια τη δεύτερη επιλογή με την οποία υποβαθμίσθηκε ποσοτικά και ποιοτικά η μεταλυκειακή επαγγελματική εκπαίδευση. Τα ΤΕΙ, ως τεχνολογικές σχολές, μετατράπηκαν από τη κυβέρνηση Σημίτη σε ΑΤΕΙ, δηλαδή σε ανώτατα θεωρητικά ιδρύματα. Στην κοινωνία διαμορφώθηκε η νοοτροπία ότι η επαγγελματική αποκατάσταση ταυτίζεται με οποιοδήποτε πτυχίο ανώτατης σχολής. Έτσι, απαξιώθηκαν χρήσιμα και επικερδή επαγγέλματα και το ποσοστό των αποφοίτων του Λυκείου, που εισέρχονται στα ΑΤΕΙ και ΑΕΙ είναι διπλάσιο περίπου από ότι στη Γερμανία, ενώ οι θέσεις εργασίας για επιστημονικό δυναμικό στην Ελλάδα, ως ποσοστό του πληθυσμού, είναι πολύ μικρότερο.

Η τρίτη επιλογή ήταν η κατά γράμμα υλοποίηση του συνθήματος της χούντας: κάθε πόλη και στάδιο, κάθε χωριό και γυμναστήριο, δηλαδή, κάθε πόλη και Παν/μιο, κάθε κωμόπολη και ΑΤΕΙ. Προφανώς, αυτό δεν έγινε με κριτήρια ακαδημαϊκά, αλλά τις πελατειακές σχέσεις και τη ψηφοθηρία. Οι συνέπειες αυτής της επιλογής είναι η κατασπατάληση των πόρων, η έλλειψη συνεργειών και οικονομιών κλίμακας, η δημιουργία τμημάτων χωρίς επιστημονικό ή επαγγελματικό αντίκρισμα (π.χ Ιχθυοκομίας).

Η τέταρτη επιλογή ήταν ο κομματισμός που επιβλήθηκε μέσω των κομματικών φοιτητικών παρατάξεων, αλλά του ενός μεγάλου ποσοστού Καθηγητών που, παρά τα σαφή κριτήρια του νόμου πλαισίου, προσλήφθηκαν και εξελίχθηκαν για κομματικούς λόγους. Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον, για παράδειγμα, να γίνει μια έρευνα των επιστημονικών δημοσιεύσεων, όλων των καθηγητών που είναι πολιτικοί ή κομματικά μέλη και φίλοι.

Η πέμπτη επιλογή ήταν, από τη μια, η έλλειψη αυτονομίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και οι ασφυκτικοί γραφειοκρατικοί έλεγχοι και από την άλλη, η παντελής έλλειψη αξιολόγησης των ακαδημαϊκών επιδόσεων των καθηγητών και των τμημάτων.

Όλες οι παραπάνω εγκληματικές επιλογές, ασφαλώς ήταν αποτέλεσμα του λαϊκισμού, των πελατειακών σχέσεων και της ψηφοθηρίας των κομμάτων εξουσίας, χωρίς βεβαίως να είναι άμοιρα ευθυνών τα κόμματα της αριστεράς, αφού όχι μόνο δεν αντέδρασαν σε αυτές τις επιλογές , αλλά αντίθετα, τις ενθάρρυναν και συμμετέχουν σε αυτές.

Οι όποιες βελτιωτικές αλλαγές προβλέπει ο νέος νόμος, δεν πρόκειται να έχουν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα, αφού δεν είναι ικανές ν’ ανατρέψουν τις συνέπειες των προηγούμενων στρατηγικών επιλογών του κατεστημένου πολιτικού συστήματος. Η μείωση των τμημάτων και των ιδρυμάτων λόγω της τροϊκανής επιταγής που επιχειρείται από τους ίδιους που τα δημιούργησαν, όπως προτείνεται μέσω του σχεδίου «Αθηνά», αποτελεί ένα ακόμη έγκλημα για την ανώτατη παιδεία. Από τη μια, σωστά συγχωνεύει ή καταργεί κάποια τμήματα ΤΕΙ και ΑΕΙ, τα οποία ήταν και είναι άνευ σημασίας και δεν θα έπρεπε ποτέ να ιδρυθούν. Από την άλλη όμως επιχειρεί τη συνένωση ΑΕΙ, από την οποία όχι μόνο δεν θα υπάρξει όφελος αλλά αντίθετα θα υπάρξει τεράστιο κόστος. Για παράδειγμα, η συγχώνευση του Οικονομικού, του Γεωπονικού, του Χαροκόπειου και του Πανεπιστημίου Πειραιώς, πρώτον θα δημιουργήσει ένα τεράστιο, δύσκαμπτο, γραφειοκρατικό και δύσκολα να διοικηθεί οργανισμό. Δεύτερον, ακαδημαϊκά θα ισοπεδώσει προς τα κάτω κάποια από αυτά τα ιδρύματα ή τμήματα που διακρίνονται για τις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις, ενώ θα έπρεπε να ενισχυθεί η αυτονομία τους και να στηριχθούν ώστε ν’ αποτελέσουν διεθνή κέντρα ακαδημαϊκής αριστείας.

foitites

Απέναντι σ’ αυτές τις εγκληματικές επιλογές, η χώρα έχει ανάγκη από ένα εθνικό συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο για τη παιδεία συνολικά, από την προσχολική μέχρι και τη μεταπτυχιακή, το οποίο θα προβλέπει ριζικές αλλαγές για την επίτευξη τεσσάρων διαχρονικών στρατηγικών στόχων. Πρώτον, η εξασφάλιση σε όλους τους πολίτες την παιδεία που απαιτεί η ουσιαστική δημοκρατία, ο πολιτισμός, η οικολογία, η κοινωνική συνοχή και η κοινωνική ευημερία. Δεύτερον, η εξασφάλιση άριστα εκπαιδευμένου ανθρωπίνου δυναμικού που απαιτεί η επιχειρηματικότητα, η οικονομική ανάπτυξη και η αποτελεσματική λειτουργία των θεσμών της δημοκρατίας (π.χ. κράτος, τοπική Αυτοδιοίκηση, Δικαιοσύνη, κλπ) και ταυτόχρονα, την επαγγελματική αποκατάσταση των πολιτών. Τρίτον, η αριστεία και η διεθνοποίηση της ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, ώστε η Ελλάδα ν’ αποτελέσει προορισμό για σπουδές τουλάχιστον εκατό χιλιάδων ξένων φοιτητών. Τέταρτον, η σύνδεση της έρευνας με συγκεκριμένους κλάδους ή προϊόντα που η χώρα πρέπει και μπορεί να παράγει ανταγωνιστικά.

Αν το πολιτικό σύστημα συμφωνήσει σ’ αυτούς τους εθνικούς στρατηγικούς στόχους, τότε το πώς θα τους πετύχουμε δεν είναι δύσκολο, αφού και στον Ελληνισμό υπάρχουν άνθρωποι με γνώσεις, εμπειρία και ικανότητες, αλλά και βέλτιστες πρακτικές μπορούμε να πάρουμε από άλλες χώρες. Δυστυχώς, όμως, τέτοιες προτεραιότητες για το κοινό καλό δεν πρόκειται να υπάρξουν διότι το κατεστημένο πολιτικό σύστημα έχει ως προτεραιότητα το κομματικό καλό και την εξουσία που θα το υπηρετεί.

Γράφει ο Δημήτριος Μπουραντάς, Καθηγητής, συγγραφέας και επικεφαλής του κόμματος “κοινωνία αξιών”

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Ετικέτες
Ακολουθήστε το ZARPANEWS.gr
στο Google News και στο Facebook